POLANYA
Izlanda'dan wizzair ile Polanya'nin kuzeyinde ki
daha once gezmedigim Gdansk sehrine geldim.
Havalanindan sabah 6:25'da baslayan belediye otobusu
ile SKM ana tren istasyonuna gelip oradan tren ile sehir merkezine
gelebiliyorsunuz.Tahminen tum yolculuk yarim saat suruyor.
YASAM:Bu Turkler gibi
cok cile cekmis halki herzam cok sevmisimdir.Polanya, Avrupa'nin ortasinda ama
kulturu farklui.
Polanyalilar cok yardimsever ve sicaklar.Yeme
icmeleri,aile iliskileri bize cok benziyor.
Birisine bir adres sorsam,birkac kisi birden yardimci
olmaya calistilar.
Kurallara cok saygililar.Yol tamamen bos olsa da yesil
isigin yanmasini bekliyorlar.
polanyalilar icin otobus,metro v.b bileti cok
onemli.Bir durak bile gitseler biletlerini alip,makinaya okutturup oyle yerlerine
oturuyorlar."hani bize benziyorlardi?" dediginizi duyuyorum.
-Bu Slav irkini anlayamadim.Polanya da da kizlar
,ayni Rus kizlari gibi cok guzel.Ama burada da erkekler icin aynisini
soyleyemeyecegim.
-Bu ulkede cok sik goreceginiz"Kebap"
dukkanlarinin tamami Polanyalilara ait.Sadece ad olarak kullaniyorlar.Bir iki
Arap isletmecisine rastladim.Belki buyuk sehirlerde isletmeci Turk de vardir da
ben rastlamamis olabilirim.
Hatta "Ali Baba Kabap","Anadolu
kabap","Efes Kebap" adli dukkanlar bile polanyaliularindi.
-Ulkenin milli icecegi wodka. Dukkanlarin
tabelelarinda ayrica "Alkol" yaziyor.
-Zamaninda sadece kominist ulkeleri ziyaret
edebiliyorlarmis.
Yine okullarda yabanci dil olarak sadece rus dili
ogretiliyormus.
Su anda ozellikle gencler iyi derece de yabanci dil
biliyorlar.
-Polonya'da genellikle evler guzel.Eski binalar
harika.Ama blok apartmanlarda var.Ama Rusya'da ki gibi cok bakimsiz ve
cirkin degiller.
-Polanyalilar evlerinde hayvan beslemeyi cok
seviyorlar.
TARIH:
-936 da Islav kabilelerinin kurmustur.
-1569:Krallik basladi.Cesitli hanedanliklarin idaresinde guclu bir
devlet olan olan ulke 1722'den sonra cokus donemi basladi.
1566-1632:Zymunt;Aslen Isvacli kral.
1732-1798: Son Kral Poniotowski.
1772 tarihind ulke topraklari,Prusya, Rusya ve
Avusturya-Macaristan , arasinda paylasildi.
-Tekrar 1793 ve 1795 paylaşmaları ndan sonra Polonya’nın elinde
sadece doğu Prusya civarı kaldı.
-Birinci Dünya Savaşı:Zorlu yillardan sonra Versay Antlaşmasıyla
bağımsızlığı sağlandı.
-1939 yılında ayni zamanda Hem NaziAlmanyasının ve hem de Rusya’nın
işgaline uğradı. Alti milyon Polonyalinin olumunden sonra Alman orduları
müttefiklere teslim oldu.
İşgal sırasında kurulan sürgündeki Polonya hükümeti işbaşına geldi.
-II.Dunya savasi'nda Almanlar daha once onem sirasina gore
isaretledikleri binalarin neredeyse tamamini yikmislardir.
Savasin bitimi
Savasin bitiminden sonratum polonyalilar el birligi ile eski fotograflar
kullanilarak ulkeyi eski haline getirmislerdir.
-1947 yılında yapılan seçimlerde komünistler hükümeti kurdular ve ülkeyi
Rusya’nın sozu gecer oldu.
Polonya idaresine komünistlerin gelmesiyle, büyük mülkiyetler kaldırıldı,
endüstriler millileştirildi, okullardaki eğitim sistemi degidtirildi . Bütün
bunların sonunda1956 yılında Poznan’da isyan çıktı. 1970 yılında yeni
ağır vergiler ve pahallilik nedeni ile yeni isyanlar cikti.
-1980 yılında artan olaylardan ve grevler sonunda,
bağımsız işçi sendikaları kurma hakkı elde edildi ama Rusya'nin da baskisi ile
ulkede sikiyonetim ilan edildi.Daha sonra Amerika'nin baskisi ile kaldirildi.
1983'de tekrar siddetlenen isci olaylarinin sonunda Askeri idare ,iscilere
bazi haklari vermek zorunda kaldi.
1985 seciminde idareyi alan Jaruzelski, bati ile iyi iliskiler
kurdu.Sendikalara bazi haklar verildi ama ekonomik nedenlerden dolayi
1988'de tekrar greve gidildi.
1989: Birlesik Isci Partisi hazimete ugradi.Koalisyon hukumeti
kuruldu.
1990:Devlet baskanligini ulkemizde de zamaninda cok populer olan Lech
Walesa aldi.
2016: Andrzej Duda ,su anda baskan.
PARA:
1 eoro=4.25 Zloty
1 dolar=3.80 Z.
Etiket uzerinde gordugunuz fiyat hemen hemen Turk
parasi ile ayni sayilir.
EKONOMI
Bizimle ayni sayilir.Maaslar az,hersey ona gore
paalli.
Yeni ogretmenin maasi 400-500eurodan basliyor.Biraz
kademeli ogretmen maasi ise 700-800euro.Ama hersey bize gore daha
pahalli.Avrupanin ekenomisini ben anlayamadim.
Cogu Polonyali is bulamadigindan
Almanya,Ingiltere,Irlanda gibi ulkelere calismaya gidiyorlar.O nedenle
cogu Almanca biliyor.
DIL:Resmi dili Lehce.
Latin alfahabesi kullaniyorlar ama konusurlarken ayni dil grubuna bagli olan
Ruslar gibi konusuyorlar.Kelimeleri uzun ve yanyana birkac sessiz harfi
kullaniyorlar.
Polonya,Rusya,Cek,Slovakya,Ukranya ayni dil grubuna
dahil olduklarindan cok az da olsa birbirlerini anliyabiliyorlar.polanyalilar
en cok ceklerin konusmasini anliyabiliyorlar.
Ilk okuldan beri yabancidil dersi aldiklaerindan
ozellikle gencler iy derecede Ingilizce biliyorlar.Eskiden okullarda yabanci
dil olarak Rusca ogretilirmis.
DIN: Cok azi protestan.Geri kalani katolik.Oldukca dindarlar.
*Muze giris ucretleri normal.Her devlet
muzesi,haftanin bir gunu ucretsiz.
ogretmen ve emekli indirimi de var.
Muzelerin dizaynlari cok modern ve mukemmel.
*Polonya'da bircok "Kebap" var ama Turk
degiller.Cogu Polanyali veya Arap.Belki sahipleri Turk olan vardir.Yani
Polanyalilar,kebab dukkanlarina el koymuslar.
ULASIM:
Sehirlerde tren ve otobus istasyonlari birbirlerine
yakinlar.Ve sehir merkezindeler.
Almanya'da ki sehirler arasi ve sehir ici tren kullanirken tum kurallar burada da gecerli.
Bana polanyada en pahalli, tren ve sehir ici
ulasim geldi.Genelde sehirler arasi otobus ucuz.
Otobus ,trene ve blabla cara gore de daha
ucuz.Ama bazi rotalarda tren de daha ucuz olabiliyor.Kontrol ediniz.
Sehirler arasi uc farkli tren var.
IP: En hizlisi ve en pahallisi
IC:Biraz daha uygun.
Bu iki trene erken bilet alabilirseniz uygun
alabiliyorsunuz.Iki hafta once alabilirseniz yari yariya alabiliyorsunuz.
TLK:Yavas ve uygun fiyatli tren.Fiyatlar her zaman ayni.
Otobus:bircok firma var.
En uygunu PolskiBus.com biletinizi sadece internetten
alabiliyorsunuz.
Yer kalmadigindan biletinizi erken aliniz.zaten gun
gectikce de fiyatlar artiyor.
*tren biletinizi internetten aldiysaniz yaniniza ciktisini almak zorundasiniz.Otobus biletinizi internetten aldiysaniz sadece numarasi yeterli oluyor.
YEMEK :
1-Pierogi:Bizim mantimizdan daha buyuk acilan
hamurlarin icine et.peynir,patates konup ve oval seklinde
kapatilip yagliu suda haslanarask yagda kavrulmus sogan ile
servis ediliyor.Cok lezzetli.,
2-Pampuchy / Kluski na parze:top seklindeki haur su
buharinda pisirilerk uzerine sebze karisimi konuiyor.
3-Racuszki: Icine yaban mersini veya elma konarak
yapilan sulu hamuru yagda kizartiliyor.Genelde pudra sekeri veya tatli ile
servis ediliyor.
4-Oscypek: bircok yerde goreceksiniz.ozel bir
peynirden hazirlanip oval seklinde kapatildiktan sonra,teflon sacda
kizartiliyor.genelde "Zurawina"adli recel surulerek servis ediliyor.
5-Ozellikle salatalik tursusu cok yaygin.
Trio Miastro(Uc
sehir-Gdansk,Sopot ve gdynia): Birbirlerine neredeyse yapisik olan bu
sehirleri gezmek cok kolay.
Gdansk---Oliva(sadece otobus,yarim
saat)---Sopot(tren veya otobus,10 dakika)---Gdynia(sadece tren,15 dakika
GDANSK:Amber tasi ile unlu sehir.Ayrica "Leh Walessa" da bu sehirli.
1000 yillik bu sehri,Almanlar surekli isgal
ettiklerinden ancak 1960'larda Polanya sehri oldugunu kabul etmisler.
sehrin icini yarim -bir gunde
gezebilirsiniz.Cevresinide gezmek isterseniz en az bir gune daha ihtiyaciniz
var.
Bu kadar guzel bir sehirle karsilasacagimi hic tahmin
edememistim.
Sehrin icinden gecen nehri ve kollari,kanallar
sehre cok farklilik katmis.
Sehrin evleri Almanya ve Hollanda evlerine ,sokaklari
ise Rusya'ya benziyor.Kultur olarak ta zaten iki ulkenin karisimi diyebiliriz.
Nehir uzerinde her turlu ulasim oldugundan bu sehir
ayrica liman kenti.
Sehrin merkezi cok buyuk degil ama cevresinde Gdans'a
bagli bircok yerlesim ile cok genis bir alana yayilmis.
Ben Gdansk icinde sayilan ev sahiplerimin evine iki
otobus degistirerek birbucuk saatte gidebildim.
Eski sehir icinde her yere yurume cok rahat
gidebiliyorsunuz.
Ulasim:
Tek bir binis 3.20Z.
Bir sattlik 3.80Z'ye bilet alirsaniz ayni yonde otobus
degistirebiliyorsunuz.
ESKI SEHIR: Hollanda evlerine benzeyen dam kismi
kademeli olan bitisik nizam sirali,renkli ve resimlerle suslenmis evleri
ile cok guzel.Mumkun oldugu kadar farkli sokaklara daliniz.
tek sikinti, tum caddelerde stand kurmus cok satici
var.Fotograf cekerken ve yururken zorlaniyorsunuz.
Sehirde bircok muze var.Sokaklar cok renkli
oldugundan ben muzelerdefazla zaman gecirmek istemedim.
Belki bir kral bu sehre gelme lutfunda bulunur diye sehrin kara ve nehir tarafinda gorkemli giris kapilari yapmislar.
1-Giris Kapisi:Arka arkaya iki tane giris kapisi
var.Birtanesinin icinde turist info var.Bircok yerde de turist info
goreceksiniz.Kapilarin uzerinde ki heykellerin her biri
saglik,bereket,ozgurluk,egitim, v.b 'yi simgeliyor.kapidan hemen sonra amber
satisi yapilan dukkanlarin oldugu carsi var.
2-Dtugi Targ: Bu genis yaya caddesinin her iki yaninda
cok nefis evler siralanmis.Cok hareketli bir cadde.Surekli sokak
sanatcilari ile cok renkli.Almanya ve Izlanda'dan sonra bana cok farkli
geldi.Alisveris dukkanlari,restorantlar,cafeler,doviz burolari v.b bu
cadde de cok yogun.
A-Ratusz(The town hall) ve Saat Kulesi-Tarih
Muzesi:Hergun 10-18 arasi acik.Pazartesi birinci kat haric ucretsiz.Giris
12Z.Kulesine cikmak icin ayrica 5Z odemelisiniz.Kesin cikiniz.Buradan
katedralin ve sehrin manzarasi cok guzel gorunuyor.Binanin icini gormek icin
bile bu muzeye girilir.tarihi mobilyalar, arac gerecler yaninda bir kati da
eski fotograflara ve makinalara ayrilmis.
Yaninda ki suslu binanin onundeki arslanlar belki
birgun Kral sehre gelir diye gozlerini acmislar, tetikte bekliyorlar.
Hemen sat kulesinin karsisinda ki sokaga (sagda )
girerseniz
B-Daniel Gabriel Fahrenheit Hous: Ogarna caddesinin
uzerinde ki 95 nolu bu evde unlu fizikci yasamis.Evin onunde kocaman
derece oldugu soylenmisti ama ben gormedim.Tekrar caddeye geliniz.
Bu sefer saat kulesinin yanindan sola donerseniz
C-Mariacka Bazalikasi: 9-21 acik.Sadece katedralin
icini gezmek 4Z.Kulesi ile birlikte 6Z.Ama kulesine cikmak cok yorucu ve tel
ile cevrelendiginden manzarayi cok iyi goremiyorsunuz.
bu 25.000 kapasiteli kilise 150 yilda ancak
tamamlanabilmis.
tekrar ana caddeye geliniz.
D-Neptun Cesmesi: benzerlerinde oldugu gibi
Neptun,canavari uc disli mizragi ile oldururken betimlenmis heykelli cesme.
Buradan caddeyi gezerek nehir tarafi sehir kapisindan
cikarak nehir kiyisina geliniz.
3-Nehir kiyisi:Yine nehrin her iki kiyisinda cok guzel binalar siralanmis.Kalabaliktan yuruyemiyorsunuz.
nehir uzerinde cok farkli su araclari
goreceksiniz.
A-Nehir turu: Ahsapneski gorunumlu,yeni bircok bot ile
tur alabiliyorsunuz.Genelde her saat basi var.ucreti 40Z.Bir bucuk saat
suruyor.Ozellikle liman bolgesi gorulmeye cok deger.Oldukca buyuk gemiler
var.Her tarafta vincler ,gemileri yukluyorlar.
B-Zuraf: Onu siyah ahsap ile kapli bu binayi hemen fark
edeceksiniz zaten.1363 yilindan beri calisan tarihi bu vinc de ikinci dunya
savasinda nasibini almis.Simdi koruma altinda.Gercekten bu ahsap vinc
gorulmeye deger.
Bu muzeye giris 8Z.
C-Tramvaj wodny : halk botunun duragi.
Westerplatte ile Zabi Kruk arasinda
calisiyor.Tek yon binis 10Z.
Buradan kalkan gemi ile westerplatte:Almanlarin
polanya'ya girip 2.dunya savasini baslattiklari yer.Anit var.
Ben bot turu ile gezerken karsidan burayi gordugumden
bir daha gitmedim ama siz bot turu yerine buraya gidebilirsiniz.
D-Nehrin karsi kiyisinda demirlenmis buyuk gemi, savas
muzesi.Gitmedim.
Isterseniz nehirden sonrada yurumeye devam ederek
kanal cevrelerini gezebilirsiniz.Oldukca guzel buralarda.
Gdansk---Oliva(otobus,yarim saat)
OLIWA: Ikinci dunya
savasinda hic yikim almadigindan cok eski bir yerlesim .Zamaniniz varsa kesin
gidiniz.
1- Pacholex Milli Parki:Yuksek agaclarla kapli
bu milli parkin ortasinda ki tepede zamaninda bulunan eski kulenin yerine
yeni metal kule yapmislar.Tepesine ucretsiz cikip sehrin manzarasini ,baltik
kiyilarini seyredebiliyorsunuz.
2-Oliwski Park:Oldukca genis bir park.Bu parkta 800
yillik agaclar,goller ve dereler var.
A-Etnografya Muzesi:Pazartesi haric diger gunler
acik.Giris 8 Z.Ev sahibimin acalesi oldugundan giremedim.Aslinda cok
guzel oldugunu tahmin ediyorum.Hemen arkasinda
B- Abbey Sarayi: Simdi sergi salonu olarak
kullaniliyor.Cok nefis bahcesi var.
C-Katedral: Cogu turis buraya bu harika katedrala org
muzigi dinlemeye geliyor.Hafta ici 10-17 arasi; hafta sonu 10-15 arasi her saat
basi org muzigi var.
Muzigin ritmine gore org uzerinde ki ensturumanlar da
hareket ediyor.
Katedralin ici de cok gorkemli.Ozellikle altarin
tepesi gokyuzu seklinde dizayn edilmis.Aralarda melek kafalari yerlestirilmis.
yine katedralin ana tavanida yildizlarla suslenerek
gokyuzu havasi verilmis.
E-Falowiec: 1km uzunlugunda ki deniz dalgasi
seklinde apartman blogu.Soylenene gore tekmis.
hemen ilerisinde
F-Plaj: Baltik kiyisinda beyaz kumlu cok kalabalik
plaj.Bana soguk geldiginden sadece ayaklarimi sokabildim.
Not:Bu sehirde camii de varmis ama goremedim.
Gdansk---Sopot(Bus 3.20Z,tren 4Z.)
SOPOT
Cok sik otel ve binalarin oldugu tatil
beldesi.Dinlenmek ve deniz icin ideal.
18.yy'da Napolyon ile gelen uyanik bir ezzaci, sifali
su buldugunu iddia ederek bu sehri une kavusturmus.
tren istasyonundan indikten sonra biraz yurudukten
sonra kilisenin yanindan saga dogru sahile yuruyunuz.
Bu caddenin her iki yaninda turistik objeler satan
dukkanlar,restoranlar v.b var. Sol tarafta
1-Dworek sierakowski -Nowel Sztuki: Muzik adaminin evi
simdi cok sik cafe.Saat 12 de aciliyor.Ozellikle kum serili yesil bahcesi cok
guzeldi.Bazi gunler ucretsiz konserler oluyor.Gitmesenizde olur.Caddeye donup
yurudugunuzde
2- Crooked House:Pencereleri ve kendisi egri
sekilde yapilmis ilginc bina.
Sahilin basinda ki binada 2.kattaTurist info
var.9-19 arasi acik.tren istasyonunda ki turist info ise 9-20 arasi acik. Hemen
sag tarafta
3-Deniz feneri: tepesine cikmak 5Z.Sol tarafta
4- Zorojwi: Alis veris merkezi olan cok guzel bir
bina.
Tam karsida
5-Ahsap Iskele: Giris 7.5 Z.515 metre uzunlugundaki bu
Avrupanin en uzun iskelesi 1800 lu yillarda yapilmis.uc kisminda cafesi de var.
Bu iskelenin her iki yaninda hediyelik esya satilan
standlarinda oldugu cok guzel yurume yollari olan parklar ve hemen
onlerinde halk plajlari var.Bikinimi giymistim ama sansima hava soguk
oldugundan giremedim.
Yine iskelenin sol tarafina kalan Arkeoloji muzesi ,
art galeri ve sag tarafina kalan Sopot Muzesini gezebilirsiniz.Ben gezmedim.
6-Forest Opera:Yorgun oldugumdan sanirim ic kisimda
kalan burayi kacirdim.Ustu acik bu opera binasinda eurovision yarismasi
yapilmis.
Yine turistler icin bircok aktivite var.
Sopot---Gdynia(15 km,tren,4 Z.)
GDYNIA
2016 yili itibari ile 99 yasinda bu sehir.Trenden indikten
sonra yuruyerek direkt limana ininiz.
Bu sehir de daha cok yuksek binalar
var.daha buyuk.Sopot kadar sevimli gorunmese de gezilecek guzel yerleri var.
Almanlar bu liman sehrine gdansk'tan dogru
ilerlemisler.yine bu sehirde ilk toplama kampini da kurmuslar.
Limanin cevresi cok kalabalik.Insanlar yurumek
ve zaman gecirmek icin gelmisler.Keyifli bir yer.
1-Akvaryum:9-21 arasi acik.Giris 24Z.Yine deniz ati
gormek icin girdim ama hic beklemedigim kadar guzel buldum.Baliklarin disinda
doldurulmus deniz hayvanlari ile cok ogretici olmus.
Cok buyuk olmamakla birlikte cok farkli baliklar
gordum.Yesil deniz ati da harikaydi.Ama o kadar kalabalikti ki cok zorlandim.
Akvaryumun oldugu bu burnun bir tarafinda
2-Marina Goynia: Eski ve yeni gemiler
demirlenmis.
Burnun diger tarafinda
2-Askeri ve normal gemi muzeleri: Yanyanalar.Ben
normal olanina girdim.Giris 8Z.Yine cok kalabalikti.Normal gemiyi gormus
oluyorsunuz.
Limandan kara tarafina yurudugunuzde
3-Observatory of changes : Bu binanin en
tepesinde deniz ve cevresinin manzarasini gorebiliyorsunuz ama bana gore
degmez. buradan
4-Gydnia Sehir Muzesi: Cumalari ucretsiz.
5-Kamienna Gora: ucretsiz teleferikle veya yaninda ki
merdivenlerle cikabiliyorsunuz.Bu yuksek olmayan tepeden yine deniz ve
cevresinin manzarasini gorebiliyorsunuz.
Buradan tekrar deniz marinanin oldugu deniz kiyisina
geliniz.
6-Deniz Kiyisi Bulvari: Plajlarin ust tarafinda cafe
ve restoranlarin oldugu guzel bir yuruyus yolu.Diger tarafi ormanlik.
7- Cannons on morainic hills
8-Orlowo Cliff: Bir saat deniz kenarindan
fiyort gorecem diye zorlu bir yuruyus yaptim.topraktan bir fiyort ile
karsilastim. Ama yuruyus yolunun bir tarafi deniz, diger tarafi ormanlik
olmasi guzeldi.Bitiminde
9-Orlowo: Bu yerlesim cok sevimliydi.Buradada
yuruyebileceginiz guzel bir iskele var.Cevre de guzel.Buraya deniz kiyisindan
degil de direkt karadan otobus veya tren ile gelebilirsiniz.Zaten fiyortu
hemen kiyidan gorebiliyorsunuz.
10- TV kulesi: Ben ev sahibimle arac ile
gittik.yemyesil ormanin icinde ki bu kuleye ucretsiz cikip cevre manzarasini
gorebiliyorsunuz.Gydnia gercekten cok yesil bir yerlesim.Buraya gitmeseniz de
olur.
11-Gdynia ---Hell(10.13.16'da bot var.bir saat
suruyor.tek yon 35Z.
feribot,otobus ve deniz treni de var.
Pelusuna,eni 2km boyu 30 km olan yay seklinde denizin
icine uzanmis ada gibi toprak parcasi.uzerinde irili ufakli bes yerlesim var.En
uc kismunda da "Hell"yerlesimi var.Aslinda zamanimda vardi.Feribot
ile gidecektim.Ev sahibim ,arac ile goturmek istedigini soyledi.Yola ciktigimizda
tatil nedeni ile cok trafik oldugundan geri donmek zorunda kaldik.Siz burayi
kacirmayiniz.Cok guzelmis.
Mechelinki Koyu:Pelusuna yolu uzerinde kucuk ve
sevimli balikci kasabasi.Pelusuna'yi ancak karsidan gorebildim.
Gdynia---Warsaw(Hizli tren3 saat, 150Z , Gece treni ,7 saat,koltuk 72Z,yatakli 130Z civarinda.
otobus (5 saat,54Z,gece ve gunduz var.Biletler
erkenden bitiyor.)
WARSAW
Sehri iki gunde de gezebilirsiniz ama hakki en az 5-4
gun.
Ulasim:Burada da gideceginiz yerin uzunluguna
gore bilet ucretleri degisiyor.Daha pahalli.Tek yon bilet ucreti 3.40Z ,75
dakika kullanabileceginiz bilet ise 4.40 Z.
Ben ev sahibimle ilk gunu bisikletle onun evinin
yakininda olan eski iki mezarlik ziyaret ettik.Ikisi de adeta park gibiydiler.
-Secim Meydani:Sirasiyla basa gecen krallar
tanitiliyor.
-Eski kale: Buyuk kismi askeriyeye ayrilmis.Giriste
Almanlarin polanyalilari kestikleri bolum ve yakininda
kestikleri agac camekan icinde anit olarak dikilmis.
Bu kalenin icindeki muzeye giris 10Z.persembe gunu ucretsiz.
8Daha sonra ev sahibimin oglunun 'Amerikan
Futbol" macina gittik.Birkac kez televizyondan izlemistim.Spordan cok
dovus sporu gibi. Ama benin icin farkli bir deneyim oldu.
- Yahudi mezarligi:Giris 10Z.kirik dokuk mezarbaslari
var.yahudiler bosuna zengin olmuyorlar.Ama mezarligin agaclari cok
guzeldi.
ANI:Ev sahibim ve oglu ile bu mezarligi ziyarete
gittigimizde,kapida karsilastigimiz Yahudi gencler, bizim Yahudi olup
olmadigimizi sordular.Ev sahibim,annesinin iki aylik ike ormanda
bulunarak bir aile tarafindan buyutuldugunu, belki annesinin Yahudu
olabilecegini ama emin olmadigini soyledi.
Yahudu genc"Umarim Yahudisinizdir.Yahudi olmak
ayricaliktir" demez mi? Okul kitaplarinda Yahudilerin ustun irk
oldugunu inandiklarini okurdumda inanmazdim.Ev sahibime ayip olmasin diye
kendimi cok zor tututum bu Yahudi gence karsi.Insanlarin Irk ,mezhep,din
v.b ile ovunmelerine aklim almiyor.
I-Kral yolunun batisinda kalan gezilecek yerler:
1-Varsova Uprising Muzesi(Varsova Ayaklanma
Muzesi):Sali kapali.Diger gunler 10-18 arasi acik.Giris 18Z.Pazar gunu
ucretsiz.
1944'de ki Alman isgaline karsi direnisi gorsel
ve sesli anlatimlarla eski fabrika ici krtirilarak konuya uygun
duzenlenip, 2004'de acilmistir.Gorsel ve sesli anlatimlarla
Polonya Halk Orsusunun ,2.Dunya savasi sirasinda Varsova'yi Nazi Almanyasi'ndan kurtarmak icin 63 gun suren direnisleri anlatiliyor.
Direnis, Sovyet Rusya'nın Kızıl Ordu'sunun
Varşova'a
dogudan girdigi ve Alman birliklerinin geri çekildiği
dönemde
yapilmistir.
Yine
bu direnisle ayni zamanda Varşova'yı Sovyetler'den önce kurtararak,
Sovyetler'in Polonya'da ki geçici hükümetinin kontrolü eline
almadan önce devreye girilmek istenmistir.
.14 Eylül 1944 tarihinde, Sovyet komutası altındaki
Polonya
birlikleri,ayaklansan isgalcilerle birlikte Vistül Nehri'nin doğu
yakasını ele gecirdiler.
Winston Churchill; Stalin ve Franklin D. Roosevelt ve Amerikan Hava Birliklerinin yardim gonderdiler.
1945 yılının ocak ayında, Sovyetler Varşova'ya girmiştir.Bu
direniste aklasik 200.000 Polonyali hayatini katbetmistir.
Gehtto wall: 1940-1943 yillarinda Yahudilerin ana yolun her iki tarafinda yasamak zorunda birakildiklari bolge.Yollara "getto wall' diye yazmislar.ana yolda ki yikilan koprunun ozellikle birakilan ayaklarinda dugme ile cevrilerek konu ile ilgili film -resim bakabiliyorsunuz.
*Bu bolgede bir Yahudinin yaptigi,iki tane buyuk
apartmanin arasinda eni belki iki metre olan iki katli en kucuk
apartman dairesi var.
3-Bilim ve Kultur Sarayi(Palac Kultury):1925-1955
yillari arasinda stalin tarafindan yaptirilmistir.Moskova'da benzerleri cok.
Polanyalilar,sehrin heryerinden gorulen bu
binayi,Polonyanin kominust donemini hatirlattigindan fazla sevmiyorlar.
icinde segi salonlari,sinema , ve kampanyalarin
ofisleri var.ben gittigimde "Titanic" sergisinin giris ucreti 45Z
idi.
A-Manzara seyretmek:20Z'ye 30.kata cikip sehrin manzarasini
seyredebiliyorsunuz.gercekten guzel.
4-Sinagog:9-19 arasi acik.Giris 10Z.Iki katli bu sinagogun icinde gorulecek birsey yok.Degmez.
5-Eski Market:Binanin kendisi cok eski ve guzel.Icinde yiyecek agirlikli marketler var.
savas sirasinda silahla delinen duvarlar oylece
birakilmis.Hatta bir delik simgesel, plastik yara banti seklinde capraz
olarak kapatilmisti.
6-Paviak:Eski Hapishane:Giris 10Z.Emekli ve ogretmen icin 5Z.Persembe ucretsiz.Savasta sadece dikenli dis kapisi kalmis.
2-Eski Sehir(Stare Miasto)-old town: 2. dunya savasinda neredeyse tamami yikilan bu bolge 1980' yeniden yapilmistir.1983'den beri de Unesco'nun Dunya Mirasi Listesinde.
Kale Meydani:
1-Anne Kilisesi: Bu gorkemli kilisenin yaninda ki
kulesine cikis 5Z.Eski sehrin goruntusu buradan cok guzel gorunuyor.kesin
cikiniz.
2-III.Zygmunt sutunu:Meydanin tam ortasinda.Lehistan imparatorlugunun baskentini Krakow'dan Varsova'ya tasiyan kral.Sutunun tepesinde de kralin heykeli var.
3- Kraliyet Sarayi-Kraliyet Kalesi(Zamek Krolewski):Pazertesi -carsambacuma-cumartesi 10-18,sali 10-20, pazar 11-18 arasi acik.
Giris 23Z.Pazar gunu ucretsiz.
13.yy'dan kalan bu kraliyet sarayi da bombalandiktan
sonra yeniden yapilmistir.Diger saraylar gibi altin varaklarla susulenmis
gorkemli bir saray.
*sarayin yan tarafindan Vistul Nehri ve uzerinde
ki koprulerin goruntusu guzel gorunuyor.
4-Saint Jan Kilisesi:Krallarin tac giydigi en eski bu kilise gotik tarzda yapilmistir.
5-rynek Starego Miasta; heykellerle suslenmis ok guzel
bir meydan.Ortada seyyar restorantlar kurulmustu.Burada turlayan faytonlar
goreceksiniz.
Meydanin cevresinde harika renkli ve damlarinda
cati kati pencereleri olan evler siralanmis.
A-Mermaid: Vistul nehrinde yasadigina inanilan
,Varsova'yi koruyan ve sehrin sembolu olan deniz kizi heykeli.
6-Barbakan Kapisi:Eski sehri yeni sehre baglayan
anitsal kapi.1540'da Nowenjeska caddesini korumak icin yapilan bu kapi da
savasta bombalanmistir.1952'de yeniden yapilmistir.
3-New Town(Nowe Miasto):
1-Maria Sklodowska-Curie Museum:Pazartesi
haric 10-19 arasi acik.Giris 11Z.Ozel muze oldugundan ucretsiz giris gunu yok.
Marie Curie(1867-1934) : Polonya asıllı kimyager ve fizikçi. Sonradan Fransız vatandaşlığına geçmiştir. Radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalarla iki farklı alanda Nobel Ödülü kazanan tek kadin.
Caddenin bitiminden asagi indiginizde
2-Fountain Park:Cuma ve cumartesi aksamlari saat 21:30'da ' buradaki havuzda muzik ve ses gosterisi var.
Buradan tekrar ayni yoldan geri donerek eski sehri gecip Kraliyet yoluna giriniz.
4-Kraliyet yolu:Eski sehirde ki saraydan baslayip Wilanow Sarayina kadar devam eden ve buyuk bolumu yaya yolu olan cadde.Cok kalabalik olan bu caddenin uzerinde cok gosterisli binalar,kiliseler v.b var.
bazi banklarin uzerindeki dugmeye bastiginizda Chopin
muzikleri dinleyebiliyorsunuz.
Yol uzerinde ve yola yakin gezilecek yerler:
Ana yolun saginda biraz iceride
1-Opera: Giris kapisinin ustunde bronz yesil atlar
olan gorkemli bina.Ben gittigimde uluslar arasi opera gosterisi oldugundan
icini gezemedim.
2-Prezydencki Sarayi: Calisma ofislerinin bulundugu saray oldugundan sadece disardan gorebiliyorsunuz.
Yine sag tarafta ic kisimda
3-Saskon garden: Icinde havuzu,golu olan cicek ve
heykellerle suslenmis guzel bir bahce.Giris kapisinda askerler yanan atesin
basinda nobet tutuyorlar.
Kopernik anitindan sonra soldan ic kisimda
4-Chopin Muzesi:11-20 arasi hergun acik.Giris 22Z.Pazar gunu ucretsiz.
Bu muze,17. yüzyıldan kalma Ostrogoski
Sarayı binasında , 2010 yılında açılmış müze.
Cok modern bir sekilde dizayn edilmis.Elektronik
biletinizle, muzik dinleyebiliyorsunuz, gerekli bilgileri okuyabiliyorsunuz.
Ayrica unlu
bestecinin yasamina ait resimler,objeler,mask v.b de var.
5-Charles De Gaulle Meydani:Charles De Gaulle
(1800-1970) heykeli var.Ayrica meydanin ortasinda simgesel hurma agaci
var. biraz asagisinda
6-Ulusal Muze(Polonya Ordu Muzesi):Pazartesi kapali.Sali gunu ucretsiz.Giris 20Z.Ayrica parmenent galeriye de girecekseniz 15 Z odemeniz gerekiyor.
Misir da olmassa Avrupa muzeleri bos
kalacakmis.Birinci katinda Misir ve Sudan'a ait antik donemden kalma
objeler var.
Diger katlarda genelde Avrupa- ronannasina ait
unlu ressamlarina ait resimler sergilenmekte.
Aslinda guzel bir muze ama resim bakmaktan cok
biktigimdan bana cok cazip gelmedi.
Savas sirasinda devlet hazineleri burada saklanmistir.
7-Polanya Askeri Muzesi: Cumartesi giris ucretsiz.
8-Uc Hac Meydani; yuvarlak kilise ve karsisinda dikilmis haclarin oldugu siradan bir meydan.
9-Lazienki Park:Cok begendim bu harika parki. Cinlilerin isik festivali nedeni ile cin fenerleri ile donatilmisti.Tum agustos ayi boyunca geceleri yaniyormus.
Bu parkin icinde goller ve gezilip gorulecek baska
yerler de var.
A-Her pazar 12 ve 16'da ucretsiz Chopin anitinin onunde 50 dakikalik dinleti var.
Insanlar anitin onunde ki golun etrafinda oturarak
veya uzanarak muzik dinliyorlar.Ben ilk 10 dakikadan sonra uyumusum. 3.Jan
King
B-Royal Lazienki -Muzesi:Hergun 9-18 arasi acik.Giris
18Z.Persembe gunu ucretsiz.
Golun ustunde ki bu iki katli sarayin ici
oldukca sade ve zevkli dosenmis. Resimler daha yogun.
Hemen sarayin onundeki golu uzerinde ki koprunun
ustunde
C-III.Jan Sobieski Aniti:Turkleri ati ile ayaklarinin
altina almis ,magrur sekilde basini kaldirmis sekilde betimlenmis.Yine anitin
her iki tarafinda ici bos osmanli giysileri ve kuvuklar var.
10-Belweder Sarayi: Hemen parkin bitisiginde.Baskan yasadigi icin sadece disardan gorebiliyorsunuz.
Buradan 6 km ileride otobusle gidebileceginiz
Wilanow Sarayi: Giris 20Z.Persembeleri ucretsiz.
Yesil,sari ve beyaz ranklerle boyanmis bu
sarayda gorkem tavan yapmis.Disardan da cok guzel gorunuyor.saray
esyalarinin yaninda potrelerde cok guzeldi.
Sarayin bahcesine sadece girmek isterseniz
5Z.Gol kenarinda cok guzel dizayn edilmis bahce.
1683'de Turkleri Viyana'da durduran ve Islamiyetin
yayilmasini onleyen III. jan Sobieski adina yaptirilmistir.
Bu sarayda da Sobieski, atinin ayaklarinin altinda
Turkleri ezerken kocaman heykeli vardi.
En tepede ki odada kendisi kisa sure kalmistir.
Buradan artik geri donup ulusal muzeden asagi nehir kiyisina ininiz.
IV-Nehir Kiyisi:
1-Universite Kutuphanesi ve bahcesi: Binanin her
tarafina sarmasik dolandirilmis.Kutuphanenin icine girmek isterseniz 10Z'ye
kart almaniz gerekiyor.bahcesini cok ovduler ama ben
begenemedim.Gidilebilir. Karsi caprazinda
2-Kopernik Fizik Muzesi:Hergun 9-19 arasi acik.giris
27Z.ogrenci icin 18Z.Kolunuza bileklik takiyorlar. Ogretici ve eglendirici
bu iki katli dev binada ,cocugunuzla rahatlikla tam bir gun
gecirebilirsiniz.Cocuklar kendi kendine cok farkli deneyler yapabilir.
nehrin karsi yakasina gecmeden once nehir kiyisinda
3-Syrna Aniti;sehrin simgesi olan deniz kizi
heykeli.
nehrin karsi tarafinda
-Ulusal Stadyum(Legia Stadyumu):hergun 9-21 arasi
acik.her yarim satte bir rehberli turla gezdiriyorlar.Giris 10 Z. Aile bileti
25Z.
2012 UEFA avrupa Futbol sampiyonasi icin
yapilmis,polonya bayraginin renkleri olan kirmizi ve beyaz renkleri
hakim.Gercekten muhtesem bir yapi.
Warsaw--- Wroclaw(otobus 30-35Z,5 saat,en ucuz tren
58Z)
WROCLAW
Bir-iki gun yeterli.
Icinden Odra ve Olza nehirleri ve bircok kanalin
gectigi bu sehirde
12 ada,112 kopru ile birbirine baglanmis.Polanya'nin Venedik'i deniliyor .Su, bir yerlesime guzellik katiyor ama bazi sehirlerde, su da olsa Venedik'te ki o ruhu yakalayamiyorsunuz.
Tren ve otobus istasyonlari birbirine cok
yakin.Ikisinden de yukunuz yoksa eskisehire yuruyebilirsiniz.
Yine eski sehirden bir cember cizerek gezip,tekrar
eski sehre varabilirsiniz.Isterseniz aralarda arac kullanabilirsiniz.
Bu sehirde her yerde konu ile ilgili cuce
heykelleri ile karsilasiyorsunuz.
Kominist yanlisi 1981 yillarinda ki
"Turuncular" grubunu girgira almak icin baslatilmis ama cok
ilgi gorunce bircok mekanin onune ilgilibronzdan cuce heykeli yerlestirilmis.
Tahminen su anda 200'den fazla cuce heykeli var.
Wroclaw , ayrica universite sehri oldugundan cok genc
nufusu var.
2016'da sehir kultur merkezi olarak ilan
edilmis.
1-ESKI SEHIR(Stare Miasto): Ic ice iki dikdortgen seklinde yine Hollanda va Almanya'da ki gibi rengarenk catilari kademeli yukselen harika evler siralanmis'Ortada ki dikdortgenin kosesinde Belediye binasi var.,
A-Rynek: Meydanin adi.Cevrasinde harika evlerin
bazilarinin uzeri resimlerle suslenmis.orta kisimda seyyar restorantlar var.
B-Ratusz(City Hall-Town hall): 13.yy'dan kalma
gercekten muhtesem bir yapi.Icini de eski esyalarin oldugu bazi
odalari ucretsiz gezebiliyorsunuz.Muze gibi cok guzellerdi.
Ama icinde ki sergiler icin ucret odemelisiniz.
a-Swidnica restorant: Belediyenin altinda ahsap
aksanli cok ozel bir mekan.1723 den beri restorant.
b-Polonyali unlu sair ve oyun yazari Fredro'nun
heykeli belediye binasinin onune dikilmis.Nehre dogru
yurudugunuzde
C-Universite:Avrupa'nin onemli universitelerinden biri
olan ,nehir kenarinda nefis bir yapi.
Nehirden kenarindan saga devam edip kirmizi kopruyu gectiginizde
A-Bot turu: 10-19 arasi her yarim satte bir nehir de
bot turu var.Ucreti 20Z.40 dakika suruyor.Kesinlikle bu bot turuna
katiliniz.Ancak boylelikle sehrin ruhunu anlayabiliyorsunuz.Bircok kanal ve
kopruden geciliyor.Su kenarlari yemyesil.Balik tutanlar,piknik yapanlar, kum
voleybolu oynayanlar,bisikletle gezenler...Cok keyifli.
Bu adadan sonra mavi renkli kilitlerin
demirlerine asili "Ask Koprusu"nu gecince
3-Katedral:Cok gorkemli.Kulesine asansor ile 10-17:30 arasi 5Z'ye cikabilirsiniz.Cevre manzarasini bir butun olarak gormek guzel. hemen katedralin arkasinda
4-Botanik Bahcesi:8-18 arasi acik.Giris 15Z.Renkli
nilufer ciceklerinin actigi gol var.Zamaniniz varsa gidebilirsiniz.Ayrica
icinde denizbitkilerinin yogun oldugu akvaryum da var.
Diger kopruden nehri gecer gecmez
3-eski sehrin kuzeydogusuna geliniz.
*Bu uc muze icin tek bilet alirsaniz cok daha ucuz
oluyor.30Z.
A-Ulusal Muzeum: Yuzeyini bitkilerin sarmaladigi nehir
kenarinda sahane binasi var.10-17 arasi acik.15Z.Uckatli bu binanin en ust
katinda moda tasarimlari sergileniyordu.Diger iki katta ulke ile ilgili
ne ararsaniz bulabileceginiz objeler ve resimler sergileniyordu.
hemen ilerisinde
B-Panaroma Raclawicka-Panaroma Muzesi: 9-17 arasi acik.Giris 30Z.Emekliler icin 20Z.Kisin pazartesi gunleri kapali.gruplar halinde her yarim satte bir aliniyor.Ucretsiz guide aleti de veriliyor.`ama cok yogun oldugunda bilet satisi kapatiliyor.Benden sonra da kapandi
yuvarlak ve farkli mimaride yapilmis bu muzede Raclawice savasi, tek parca tuval uzerine yagli boyad ile resim edilmis.Polanyalilarin Ruslara karsi zaferi anlatiliyor.
On tarafta cok az obje kullanildigi halde inanilmaz derinlik duygusu
verilmis.Benzerlerine gore cok daha detayliydi.
Daha asagida "traugutta' caddesi uzerinde
C-Etnografya Muzesi:10-16 arasi acik.Burayi daha cok istememe ragmen zaman kalmadigindan gidemedim.
Buradan
4-Eski sehrin guneyi:
A-Opera:Avrupa'da ki benzerleri gibi cok ihtisamli
sari bina.hemen yakininda "Kazimierza Wielkiego"caddesi
uzerinde
B-Kral sarayi (Palac Krolewski)ve Tarih Muzesi:Pazartesi kapali.Salidan cumaya kadar 10-17,hafta sonu 10-18 arasi acik.Giris 15Z.
Sergi salonunu ucretsiz gezebiliyorsunuz.
sade bir saray.saray mobilyalari da cok
gosterisli degildi.bahcesi ve cafesi sevimli.
Muzesi cok kapsamli.Ulkeyi, sadece bu muzeyi gezerek
ogrenebilirsiniz.Cok begendim.Ben gittigimde bilet ucretinin icinde
a-"Marc Chagal " sergisi vardi. Ayrica ayni
sergide Miro,picasso,Dali gibi Avrupali unlu sanatcilarinin da birkac eseri
vardi.
Buradan yuruyerek
C-Yahudi bolgesi ve farkli dinlerin Ibadethaneleri :
a-Sinagog:pazartesiden persembeye kadar 10-17,cuma 10-16,cumartesi 11-16 arasi acik. Nasil olduysa ucret almadilar.Ici cok ozel degil.
b-Katalik Kilisesi
c-Ortodoks Kilisesi
d-Protestan Kilisesi
Bu kilise zaten eski sehrin dibinde.eski sehre
donunuz.
5-Arac ile gidebileceginiz eski sehrin dogusuna kalan nehire yakin bolge:
A-Centennial-Hala Stulecia (halk Evi): Unesco'nun listesinde.1911-13 arasinda yapilmis 70 metre capinda betonarme bina.
Konser ve spor gibi kulturel etniklikler icin
kullaniliyor.
Ben gittigimde festival vardi.Bilet ucreti
oldukca yuksekti.kapidan girerken kimse farketmedi.Icerde masalarda hic
gormedigim bibbircesit akil oyunu oynuyorlardi.
hemen onunde
B-Glica: Bu sivri metal yapi,1948-'de kominustler tarafindan yapilmis.ne ise yaradigini kimse soyleyemedi.
C-modern Art Muzesi: Gitmedim.
D-Japon bahcesi:9-19 arasi acik.4 Z.Kucuk ama su ile cok sevimli hale getirmisler.Kucuk agaclar,geleneksek japon evi var.
E-Hayvanat bahcesi:9-18 arasi acik.giris 40Z. Girmekte
cok tereddut ettim ama gercekten Akvaryumu mukemmel.Tatil olmasi nedeni ile cok
kalabalikti.
Cok buyuk binanin icine mumkun oldugu kadar dogal
ortam havasi verilerek su canlilarina ayrilmis.Hayvanlar cok genis havuzlarda
rahat hareket edebiliyorlardi.Ozellikle akvaryumu harikaydi.Insan kendini
denizaltinda saniyordu.Su heryerde cok temiz ve rengi mukemmel ayarlanmisti.
Diger hayvanlara fazla zaman ayirmadim.
Zubr: Bizon ailesinden olan bu hayvan,polanya'nin bazi
bolgesinde yaban olarak yasiyor.her yerde resmini goruyordum.Burada canlisini
gordum.
F-Su gosterisi: Burada ki havuzda sabah 9'da baslayan
ve her saat basi olan muzik esliginde suyun dansini izleyebiliursiniz.
Aksam hava kararinca rekli isikli oluyor.21'depop,22'de
klasik muzik esliginde bu gosteriyi izleyebilirsiniz.Bana benzerlerinden farkli
gelmedi.Zamaniniz varsa gidebilirsiniz.
*Walbrzych:Vroclaw'a 50 km uzaklikta ki bu sehire de
zamaniniz varsa gidebilirsiniz.Cok guzel saray ve evler var.
ANI:Mumkun oldugu kadar gezdigim ulkenin kirsalina da
gitmek isterim. Gdynia'da ki ev sahibimin ailesi Wraclow'a 45 dakika uzaklikta
"Brzezinka Sredzka "adli koyde 100 yillik evde yasiyorlardi. En son
gunumu buraya ayirdim.Yemyesil bahcenin icinde tek katli evleri
harikaydi.Veteriner olan ev sahibim ve esi ile cevreyi gezdik.Bana harika ev
yemekleri hazirlamislardi.Yemeklerimizi bahcede cicekler arasinda yedik.Burayi
gordugum icin cok mutlu oldum.Ertesi gunu tren icin sehre donerken,cok erken
olmasina ragmen ve israrla kahvalti yapamayacagimi soyledigim halde zorla
kahvalti yaptirdilar.Ayni bizim gelenekler.Ama tren istasyonuna geldigimde tren
gitmisti.Sonra ki tren gec kaltigindan ne yapacagimi bilemedim.
Once kudowa yolu uzerinde ki yerlesime belediye otobusu
ile gittim.Oradan da sansima bir bayan beni arabasina aldi da Kudowa'ya
gelebildim.
Wroclaw---Klodzko(92km)---Polonica-Zdroj(15km)---Duszniki-Zdroj(12km)---Kudowa-Zdroj(15km)
polanya'nin kuzeyine dusen bu sehirlerde adlarinda ki "Zdroj"tan da anlasilacagi gibi minarel su var.Hepsi yemyesil ormanlarin icinde kosk seklinde eski harika evleri var.Bu yerlesimlerde ki "Sanatoryum"adli binalara Polanya'nin her tarafindan, genellikle yaslilar gelip kaliyorlar.cevrede yuruyus yapip,minarel sulardan yararlaniyorlar.
Klodzko: Buyukce yerlesim.Burada Avrupa'nin en buyuk tabyasi var.Bizim gittigimiz gun araba yarislari oldugundan yollar tutulmustu.Kaldirimlardan da insan selinden dolayi gecmek mumkun olmadigindan geri donmek zorunda kaldik,Ama bu arada cilgin spor olan yarislari izledik.Bana cok urkutucu geldi.
Polonica-Zdroj: icinden nehir gecen cok sevimli bir yerlesim. burasi da satranci ile unlu.kafelerde bile birseyler icerlerken oynuyorlar. ben gittigimde de satranc turnuvasi vardi.Katilim cok yogundu.Minarel binasinin arkasinda ki parka da unlu yahudi satranc ustasinin adi verilmis.Bu guzel parkta da saat 9:30'da su gosterisi var.Yine bu parkin girisinde insan kuyrugundanda hemen anlyacaksiniz .Cok unlu tatlici ve dondurmaci var. Taze kekin ustune krema doseyip,genellikle yaban mersini ve diger meyvalarla servis ediliyor.Cok lezzetliydi.6K.
Duszniki-Zdroj:Ben burada kaldim.Burasi da sehir
merkezine 10 km uzaklikta ki kayak merkezi ile unlu.Cok guzel ahsap evler var.
Buranin meydanini da cok begendim.hele PTT binasi
harikaydi.
yine bu yerlesimde 14.yuzyildan beri hala calisan
kagit fabrikasi ve muzesi var.icini gezmedim ama ahsap dis yapisina bile hayran
kaldim.
KUDOWA
-ZDROJ
Sehrin icini yarim gunde cok rahat gezersiniz.Burada
ki tum muzelerde giriste kontrol yok nedense.Sadece bilet gisesinin yerini okla
gostermisler.
I-Sehir ici
1-Park:Sehrin tam merkezinde, bir tarafinda nefis sanatoryum binasi var.
1-Park:Sehrin tam merkezinde, bir tarafinda nefis sanatoryum binasi var.
A-Minarel Muzesi:giris 5Z.Kucuk bir muze.
Parkin icinden gecip golude gectikten sonra sagdan 15
dakika yurudugunuzde
2-Kaplica Czaszek:9-17:30 arasi acik.giris 5Z.Icerde foto cekmek yok.
1176 yilinda ,Papaz "Vaclav Tomasek"
savaslarda ve salgin hastaliklarda olenlerin kemiklerini ve kafataslarini
durumun vahametini anlatabilmek biriktirmis.
Cok yogunluk oldugundan grup grup aliniyor.
Icerisi urkutucu oldugu kadar danat sahaseri
gibi.kesinlikle gorunuz.
Buranin 300km yakininda
3-Szlak Ginacych Zawodow(Acik hava Folk Muzesi):10-18 arasi acik.Giris 12Z.
Ulkeye ait evler,ciftlik evleri,degirmen,firinlar,tarim
aletleri,yerel giysiler v.b tanitiliyor.Kucuk ama cok keyifli bir muze.
Hala evlerin bazilarinda ekmek,recel.tursu yapimi
var.Satiliyor.Bir dilim yagli ekmek 2Z.
Buradan geldiginiz yolun zitina dogru tirmanirsaniz
orman icine dogru giden merdivenler goreceksiniz.Hepsinden de cikabilirsiniz.
4-Altana Mitosa(Manzara seyretme noktasi): Sehrin
manzarasini goreceginiz plartform var,
Buradan direkt asagi indiginizde parkin ust tarafina
variyorsunuz.
5-Zabawek(Oyuncak Muzesi):10-18 arasi acik.Giris 12Z.
Ana caddenin uzerinde iki katli cok sevimli bir
muze.Ilkeye ait eski oyuncaklar sergileniyor.
„Antalya Oyuncak Muzesi”nden de oyuncaklar
sergileniyor.
Muzesi,gordugum en ucuza kacilarak duzenlenmis
muze.Umarim yakin zamanda zenginlestirilir ve Kale Icine yakisir hale
getirilir.
· Parkin batisi Cek cumhuriyeti.Yuruyerek bile
girebiliyorsunuz.Sehrin icinden de “Nachod”a sik otobus kalkiyor.
II-GORACH STOLOWYCN(Stolowe Mountain):
Infodan harita alarak bir gunde cok rahat iki dagi da
gezebilirsiniz. Bu isim tum bolgenin adi.Dagin ustu duz oldugundan ”Masa dagi”
olarak da geciyor.
Bu bolgede iki dag var.
1-Szczeliniec(919metre):
Kudowa---Karlow(11km.8:20 ile 15:50 arasi bir
saat ara ile otobus var.10Z.)Giris 3Z.
Biz gittigimizde cok yagmur vardi ama sansimiza
gezerken kesildi.Gunes acti.
Buradan 689 merdiveni cikarak tepeye cafe ve kayalarin
tepesinde ki seyir noktasinin oldugu yere tirmaniyorsunuz.
Ormanlik alanine ilerisindeki farkli renklerdeki
manzara nefis.
Buradan tekrar biletinizi gostererek ormanin
icine yurumeye basliyorsunuz.Tek bir yol ve tabelalar var.farkli
hayvanlara benzetilen kaya olusumlari,derin kaya duvarlari,yariklari var.Hepsi
de cok ilginc ve guzel.Ara ara seyir teraslarindan cevre manzarasi
mukemmel.
Isterseniz bu dagda kalabiliyorsunuz da.
*Duszniki---Karlow(Yuruyus yolu 10km.arac icin de yol
var.)
2-Bledne Skaly(852 metre):8 km.Bu daga Kudowa’dan
yuruyebilirsiniz.Veya aracla“Karlow’a varmadan yol ayrimindan 3km iceri
giriyorsunuz.
Ben evsahibim ve kiz arkadasi ile gittik.Bu daga
dogru yoneldigimizde araclar bilet alma kuyrugunda bekliyordular.Cok
yoruldugumuzdan gitmekten vazgectik.
Bu yerlesimlerin
hepsinden Krakow’a tren veya otobus bulabilirsiniz ama Wroclaw’dan yol
daha kisa ve daha cok secenek oldugundan ben geri wroclaw’a geri dondum.
Wroclaw---Kotowice(10Z
Wroclaw---Krakow(25Z.)
KOTAWICE
*The District of
Nikiszowiec: sehre 7 km uzaklikta ki madencilerin yasadigi bolge.
Bu sehre aslinda “Auschwitz”e gecmek icin
geldim.Gelmisken de gezeyim dedim ama ruhum isinamadi bu sehre.
Otobusten inince yuruyerek sehir merkezinde ki turist
infoya geldim.
Yakininda ki katedral ve cevresini gezdim..Guzel eski
binalar var.
Tam zit yonde ki “Nospe Cultural” adli
sehir merkezini dolandim.Zamanim oldugu halde daha fazla kalmak
istemedigimden otobus terminaline gelerek
Kotowice--- Auschwitz(40km)---Krakow(60km)
Bus terminalinden Auschwitz kasabasina giden
farkli firmalarla 5,9 ve 12 Z’ye gidebiliyorsunuz.
AUSCHWITZ
Auschwitz kasabasinda otobusten indikten sonar
ilerleyip sola donup 20 dakika yurudugunuzde “Auschwitz –Birkenau” muzesine
ulasabiliyorsunuz.otobus de var ama beklemeye degmez.
Bu iki kampa en az uc saat ayirmalisiniz.Iki kamp
arasi 3km ve ucretsiz otobus devamli calisiyor.
Hergun 8-19 arasi acik.Cantanizi birakmak isterseniz,canta
basi 3Z.Iceriye sadece kamera ve kucuk el cantasi Kabul ediyorlar.benim kucuk
sirt cantam bos oldugu halde Kabul etmediler.
Muzeye giris ucretsiz.kesinlikle internetten
resarvasyon yaptiriniz.inanilmaz kuyruk vardi.eger rehber isterseniz kisi basi
45Z,iki kisilik bilet ise 60Z.
Farkli dillere gore rehber esliginde geziliyor.
KRAKOW
700 yil Lehistan imparatorlugunun baskenti olmus( ve
Vistul)Wisla nehrinin kenarinda kurulus bu sehir neredeyse
savaslardan hic zarar gormeden bugune kadar gelmis.
Unesco'nun Dunya kultur mirasinda ve
2000'deAvrupa Kultur Baskenti secilmis.
sehir icin en az bir gun gerekli.
Turistik oldugundan ahalli bir sehir.15 akika
tramvay ile gdilen sehir disinda ki 1+1 normal bir evin kirasi 380euro.
Gezmesi cok kolay bu sehrin heryerini yuruyerek
gezebiliyorsunuz.
ESKI SEHIR:
1-barbican Kapisi(Gozetleme Kulesi):Florian kapisini koruyan kale olarak insa edilmis.Oldugu
gibi gunumuze kadar ulasmis.Hemen onunde
2-Florian Kapisi : Türk ve Osmanlılara
karsi yapilmis.Yaninda devam eden surlara cikis yok.
·
3-Main Market Squar(Rynek Glownye):Avrupa'nin en
genis meydani.40.000 metrekare.Cok hareketli ve keyifli.
A-St. Mary’s Basilica) ( Bakire Meryem
Bazilikası):13. Yüzyıl yapimli bu ilisenin farkli zamanlarda bitmis
68 ve 81 metre uzunlugunda iki fark kulesi var. 13.yy'da Tatar isgali
sirasinda kapilai kirarak sehre girinlince, halki haberdar eden
trompetciyi bogazindan okla vuruyorlar.
Boylece her saat
basi calinan " Henjal melodisi"ile Turkler
aniliyor. Melodi yarida kesilip tekrar devam
ediyor.Boylece trompetciyi tekrar tekrar aniliyor.
B-Cloth hall(Sukiennice- kapali Caesi):
Rönesans döneminde yapilmis bu yapi, meydanin tam ortasinda oldugundan meydani
ikiye boluyor.1978 yılından beri UNESCO Dünya Mirasları Listesinde.Icinde ahsap yapili hediyelik esya satan kucuk
dukkanlar var.
a-The reynek Undergraund: 10-20 arasi acik.Giris
16Z.Sali gunu giris ucretsiz ve 10-16 arasi acik.Cok yogunluk oldugundan
biletinizi internetten ayirttiniz.O zaman oncelik taniyorlar.Kapali carsinin
temelleri ve sehrin tarihini anlatan film,video,resimler,objeler v.b
var.Girmeye de cok gerek yok.
C-Adam
Mickiewicz heykeli: Polonyalıların milli şairi ,
Osmanlılar ile Polonyalılar arasındaki bağları yumusamak için
geldiği İstanbul’da 1855’te hastalanarak ölmüş.
Dolapdere’de yasadigi ev ,su anda muze.
D-St.Adalbert’s Kilisesi:meydanda yesil kubesi ile
hemen dikatinizi cekecek kucuk kilise.
Kapali carsinin hemen arka tarafinda
D-Town Hall Tower(Sehir Kulesi) : 10:30-18 arasi acik.Kuleye cikmak 12Z.
Bu kule, 1820’de yıkılan Belediye Binasından kalan tek parca.
kulenin onunde hediyelik esya
satan dukkanlar,acik hava restorantlari v.b olan pazar kuruluyor.
4-Meydanin yakin cevresinde
gorulecek yerler:
A-Amber Muzesi:Gris ucretsiz.Gorulmeye deger.
B-Jagiellonian
University(Collegium Mauis):. 1364 yılında insaedilmis Polonya’nın en eski,
Orta Avrupa’nın en eski ikinci universitesi. Giris ucretliydi ama
unuttum.Kesinlikle geziniz.
Meydandan ana caddeden
yurudugunuzde fazla yuksek olmayan ve nehre bakan tepenin ustunde
5-wawel Kale-Sarayi
ve katedrali: 9:30-17 arasi acik.Pazartesi ucretsiz.Sadece bazi bolumler
gezilebiliyor.
13.yy yapimli ve yuzyillardir Kraliyet ailesinin
yasadigi bu saray,ikinci dunya savasinda Naziler tarafindan karargah olarak
kullanilmis.
Icinde ki bolumleri ayri ayri bietle
gezebiliyorsunuz.Toptan bilet alirsaniz daha uygun oluyor.
A-Saray ici:
a-state Rooms: Giris 18Z.Ikinci kat.Tavanda ki ahsap
kafalari kacirmayiniz.Yine uc ayli Osmanli bayrakli ordulari nasil
yendiklerini resm etmisler.Turk donanmasina da seytan yerlestirmisler.
b-private Apartmens:giris 25Z.rehberle geziliyor.Bilet
kalmiyabiliyor,Birinci kat.
c-crown treasury and Armoury:Giris 18Z.
d-Oriental Art:Giris 8Z.18.yy Turk halilari ve cin
porselenleri sergileniyor.
e-Lost Wawel: Arkeolojik buluntular sergileniyor.Giris
10Z.
f-Leonardo da Vinci: Giris 10 Z.Ustanin ulkede olan
tek resmi sergileniyor.
e-Deragon’s Den:3Z.
g-Sandomierska Tower:4Z.
h-Wawel Architecture and Gardens Walking Tour:Giris
18Z.Toplanilip sadece rehberle geziliyor.
B-Katedral:Katedralin icini ucretsiz gezebiliyorsunuz.
Royal Tombs,bell Sigismund ve Katedral muzesini gezmek
icin 12Z oduyorsunuz.
5-Visul(Wisla) Nehri: Saraydan
asagi inerek nehir kenarinda yuruyebilirsiniz.
-Boot Turu:Yarim satlik kucuk
turla gezi 20Z.Sarayin yukarisina dogru gidiyor.
Bir saatlik buyuk bot ile gezi
35 Z.Tam zit yonde gidiyor.Ben cok bot turu yaptigimdan gitmek istemedim ama
siz gidiniz.Cok keyifli olduguna eminim.
6-Kazimierz:yahudi Bolgesi.
A-Old Sinagog
B-Yuksek synagog
C-Isaac Sinagog
Nehri gectiginizde
7-Ghetto Meydani: Yahudilerin ikinci dnya savasinda
yasamak zorunda kaldiklari bolge.
a-pod orlem :Eski ezzane
8-Oskar Schindler’in fabrikasi:9-20 arasi acik.En son
giris 18:30.Ucret 21Z. Bodrum kati ile birlikte uc katli.
Unlü yönetmen Steven Spielberg’in Oscar kazanmis
filminin konusunun gectigi fabrika.Film, 1994 yılında 12 dalda Oscar’a aday
olmuş ve 7 dalda ödül kazanmıştı.
Film.1939-1945 yillainda 2.Dunya Savasi
sirasinda Oskar Schindler adlı bir Alman
işadamının Krakow'da kurduğu fabrikada Yahudi işçileri
çalıştırması ve bu sayede 1100 Yahudi’nin hayatını kurtarmasını konu alıyor.
Hemen arkasinda
9-Mocak(Art Muzesi): Sali gunleri ucretsiz.Yanlislikla
girdim.resimler cok urkutucuydu.
Not: Krakow'da daha bircok kilise ve muze var.Onlari
yazmadim.Haritanizdan takip ederek istediginizi gorebilirsiniz.
Arac ile gidebileceginiz;
Krakow---Wieliczka(15km)
-Ana meydana yakin „Szewska”
caddesinin bitiminde, 304 belediye otobusu kalkiyor.40 dakika
suruyor.Biletinizi uzun yol olarak aliniz.Bu yolda kontrol var.
-Otobs terminalinden ozel firmalarin otobusleri
alkiyor.
-Tren: 20 dakika suruyor.
10-Wieliczka -tuz Madeni:7:30-19:30 arasi hergun
acik.Giris 84Z.Farkli dillerde rehber
esliginde geziliyor.
15 yil once bu tuz madenini gezdigimde hayran
almistim.Unutamadigimdan tekrar gittim.Inanilmaz degismis.Hersey bugun yapilmis
gibi.Bes yildizli otel de gorebileceginiz restorant,hesiyelik esya
satan dukkan,v.b.Heryer maun ile dosenmis.Maden,ruhunu kaybetmis.Pisman
oldum o kadar parayi verdigime.
Tarih oncesi caglardan beri kullanilan cok eski bu tuz
madeninde bazi krallar evlenmis.1996'da cokme nedeni ile kapatilmis.
Madenin derinliği 327 metre,
içindeki tünellerin uzunluğu 300 km civarındır.gelenler ancak 3.5 km lik
kismini gezebiliyorlar.
biz ahsap
merdivenlerle once 64 metreye,daha sonra da 135 metreye kadar indik.
Bazilari tuzdan olan
dini ve mitolojik kahramanlarin heykellerinin yaninda zamaninda
nasil tuz cikarildigini anlatan heykeller var.Ozellile cam gibi gorunen
tuzdan yapilma samdanlar cok ilginc.
Iceride yeralti
golu,kadetral,dev salon ,tuneller var.
Not:Czestochowa: Daha
once ki gelisimde kizimla bu sehre de ugramistik.Insanlar o kadar didarlardi ki
Budistler gibi surunerek kiliseye ulasabiliyorlardi.Hatta sanirim yer
bulamadigimizdan kiulisenin misafirhanesinde k
Krakow---Zakopane(115km,15-17Z.)
Polinski bus da var ama biletinizi onceden almaya gerek
yok.
otobus istasyoundan cok sik araliklarla buyuk ve kucuk
otobusler kalkiyor.
Ama tatil nedeni ile yollar o kadar kalabalikti ki biz
3 saatte ancak gidebildik.
*Ben Zakopane'den Slovakya uzerunden Ukranya'ya
gececektim ama yolun kotu ve uzun oldugunu ogrendigimden krakow'a geri
donup,oradan Ukranya'ya gecmeye karar verdim.
ZAKOPANE
Polanya'nin en guzel sehri.Kayalik daglarin
eteklerinde ki Yemyesil cam ormanlarinin eteklerinde bahce icinde dik
catili harika mustakil evler var. Kayak merkezi oldugundan hemen hemen tum
evlerin irinci kati ,kiraya erilmek uzere duzenlenmius.Ben de boyle nefis
ahsap pansiyonda kaldimDiger katlarda ev sahipleri otruyor.Evlerin dizaynlari
gercekten cok guzel.Hemen hemen hepsi ahsaptan yapilmis.
Sehrin eski resimlerine bayildim.Cok aha
guzelmis.Aralardaeskilerden kalma kalin kalaslardan yapilmis eski evler de
goruyorsunuz.
otobus istasyonu ,sehir merkezine 15 dakika yurume
mesafeside.
1-tatry dagi ve Morskie Oka golu
otobus istasyonunun hemen yakinindan otobusler kalkiyor.
Zakopane---Morskie Oka(45 dakika,10Z.)Burasi araclarin
park ettikleri son durak oluyor.
Buadan milli parka giris yapiyorsunuz.Giris kisi basi
5Z.
Giris kapisi----Morskie Oka golu(9km,yurume 2 saat)
Veya at arabasi ve fayton karisimi arac ile
golun cok yakinina kadar gidebiliyorsunuz.
Yemyesil cam ormanlarinin arasinan irmagi
takip eden asfalt yoldan yurunuyor.ozellikle daglarin goruntusu cok guzel.
Girise yakin turist info da var.Harita alabilirsiniz.
Yine yolun yarisinda ve golun yaninda restorant,cafe
var.
Su almaniza gerek yok.Satin da alabilirsiniz ama
yol uzerinde icebileceginiz oluklar da var. Yine sik sik tuvaletler de
var.
At arabalarinin yolunun disinda yayalar icin
bitise dogru kestirme yollar var.
Yine ana yoldan ayrilan farkli uruyus rotalari da var.
A-Morskie Golu: yemyesil daglarn arasinda cok guzel
manzarasi var.Karsi tarafinda ki selalelere yuruyebilirsiniz.
B-Czarny Staw Pod Rysami golu(1580metre.):Tepede
ki bu kucuk golden asaginin manzarasi mukemmel.kesin buraya cikiniz.
Daglerden gelen sular bu golu olusturmus.Bu golun
sulari selale olustururak Morskie golune akiyor.Morskie golundende irmak olup
milli parkin icinden yol boyu sehre dogru gidiyor.
Morskie golunun sol kiyisindan 15 dakika
yurudukten sonra yarim saat de yukari tirmaniyorsunuz.
Morskie Golu---Czarny Staw Pod Rysami(45 dakika)
* Aksama dogru bilet giseleri kapaniyor.Bircok genc,
cadirlaini ve yiyeceklerini alip, kamp kurmaya gidiyorlardi.
2- Zakopane Sehir Ici:Cok guzel evlerin yaninda yine
ahsaptan yapilmis bircok hediyelik esya satan dukkanlar var.Beni sadece
raklam panolarinin fazlaligi rahatsiz etti.Sehir icinde ozellikle ara
sokaklara,ormanlarin icine dgru yuruyunuz.
A-Gubatowka(Kayak Merkezi): Sehir manzarasi
gorebileceginiz tepe.Kcuk dukkanlarin oldugu pazara ve sehir merkezine
cok yakin.Teleferik 8-21:30 arasi calisiyor.Tek cikis 16Z.
Hemen yan tarafinda ki yoldan da 45 dakikada yuruyerek
de cikabiliyorsunuz.
Tepeden sehrin ve cevre koylerin manzarasi cok guzel
gorunuyor.Tepeden gecen yoldan her iki yone de yol var.Bu yol koylere
gidiyor.Zamaniniz varsa koyler de cok guzelmis.
tepede, ozellikle cocuklar icin her turlu oyun
araclari var.Eglence agirlikli bir tepe. Fazlasiyla turistik. Yine ediyelik
esya dukkanlari da cok.Brada kalabiliyorsunuz da.
Asagi indikten sonra ana yola cikiup saga dogru
yurudugunuzde
B-Krzeptowka: Bu cok yuksek ahsap kiliseyi de
gormelisiniz.Kilisenin ici de ahsaptan yapilmis.
Krakow---Tarnow(85km,12Z,cok sik otobus var.)
TARNOW:
Buraya Ukranya'ya giderken resimlerinden hayran
kaldigim "Zalipie" koyune gitmek icin geldim.Sadece bir gece kaldim.
Tarnow---Zalipie Koyu(33km,bus.)
1-ZALIPIE
Bu koyun bazi evlerinin duvarlari ve kuyu,kopek
kulubesi,v.b cicek motifleri ile boyanmis.Guzel bir goruntu
olusmus.Koymaslinda hayvanlari ve halki ile dogal bir koy ama eski evlerin cogu
yikilip villa tipi evler de yapilmis.
Dom Malarek:Once turist infonun oldugu bu binaya
gidiniz.Harita aliniz.Cunku koy evleri daginik yerlesmis.'Bu binada kizlar
boyadiklari malzemeleri satiyorlar.Binanin ici ,disi ve hersey cicek resimleri
ile bezenmis.
A-Haritaya gore sol tarafta ki evleri gezmeniz
yeterli.Yuruyerek
B-Zagroda Felicji Curylowej: Bu muzeye kesinlikle
gidiniz.10-18 arasi acik.Giris 8Z.
Koyun eski ve ici disi boyali evleri
muzeye cevrilmis.Evlerin ici rengarenk ve cok sevimli.Yuruyerek
C-Kilise:Koyun kilisesinin bazi duvarlarini da
boyamislar.Ilginc olmus.
2-TARNOW ici
Otobus terminaline yakin eski sehri cok guzel.
Eski Sehir:
A-Eski Tawn Hall- simdi sehir muzesi:Giris
7Z.Emeklilere 5Z.Kucuk ama guzel bir muze.Iceri de Turk ve Iran'a ait kiliclar
da sergileniyor.Ozellikle geleneksel kiyafetler icin gezdim.
B-Katedral:Yuksek kuleleri ile unlu.
Yine meydanda
C-The Mikalojowski Haus: 1524 yapimli,sehrin en eski
binasi.Hemen yakininda
D-Diecosan Muzesi:1888 yapimli bu muzede 1400-1550
arasi kilise resimleri ve tahta dini heykeller sergileniyor.Gezilmeye cok
deger.
Bu meydanda daga bircok muze var ama muze gezmeyi
sevmedigimden girmedim.
POLANYA'DAN UKRANYA'YA GECMEK
1-Tanow---Lviv(Ukranya)276km,23:16'da kalkan tren
ertesi gun sabah 7'de variyor.Bilet ucreti 160Z.Degmez.
2-Tarnow---Przemysl(Sinir kasabasi,166km.)
Ama ogleden sonar otobus bulamadim.
3-tarnow---rzeszow---Przemysl de otobus kullanarak
yapabilirsiniz.
Ben,otobusleri kacirinca 16:52 treni ile 18:39 Przemysl'ye gittim.Oradan hemen bekleyen arac ile
Przemysl---Medyka(Sinir Koyu) 2Z.
Gec kaldigimdan kimsenin olmayacagini dusundum ama cok
kalabalikti.Bircok arak karsi tarafa gecmek icin bekliyordu.
Sinirdan Lviv'e en son otobus 20'de kalkiyor.Bunu
yakaladim.100km yol ucreti 2 dolar.Inanilir gibi degilk.
Sinir---Lviv(100km.)
Ukranya-Lviv'de bulusmak uzere....
Verilen bilgiler tatmin edici.Bundan iyisi can sagligi.
YanıtlaSilTesekkurler
Tesekkurler Arkadas
YanıtlaSilYalniz gezim hala devam ediyor.Biraz sonra Polonya yazilarima devam edecegim.Sevgiler