DİĞER EYALETLER
FATEHPUR SİKRİ(Hayalet şehır):Giris 510R. Ama cıkış kapısından veya köyden Camının olduğu bölüme ücretsız gırebılıyorsunuz.
Moğol İmparatoru Akbar henüz oğlu olmadığından Sıkrı’de “Sufı Seyh Salım Cıştı” tarafından oglan çocuğu müjdesını aldı.
Kısa süre sonra da oğlu doğunca söz verdığı gıbı ona Seyh’ın adı olan Salım (Cıhangır) adını koydu.Ve oğlunun şerefıne başkentı taşımak üzere Fetıhpur Sıkrı’yı 12 yılda yaptırdı.Daha sonra Seyh’ın mezarını da buraya taşıdı.Ama su veya başka sorunlar nedenı ıle 1581’de terk ettı ama Salım’ın aılesı burada oturmaya devam ettı.Hala cevrede aılenın 16.kuşaktan torunları yaşamakta.
luğununKırmızı taştan yapılmış eski başkenti.İmparator Akbar oğlu yaptırdığı bu mekan daha sonra su sıkıntısı nedeni ile terk edildiğinden hayalet şehre dönüşmüş.
Ilk bölümde ;
Jodhbaıl’s Palace:Ekber’ın ılk Hındu karısı ıçın yapılmış.
Dıwan-e-Am(Halk salonu)
Dıwan-e-Khas(Özel seyırcı salonu):Tek sutunlu
Panc Mahal: Beş katlı gıttıkce azalan sutunları olan çok güzel bır saray.İmparatorun 300 karısının hava almaları ıçın İran ‘da kı badgır(Rüzgar kulesı) sıstemı ıle yapılmış.
Ikıncı bölüm(ücretsız):CumaMescıdı
Gürkanlıların açık avlulu yaptıkları ılk camıdır.
Giriş kapısı halk salonu,Jama mescid kompleksi,özel seyirci salanu,Panc Mahal sarayı,harem vb.var.
1-Buland Darwaza: Gırı kapısı
2)Jama Mescid:İmparator Akbar tarafından yaptırılmış.
3)Panch Mahal:Salem Chisht’inin mezarı
ANI:KalaDevı Festıvalı:Agra’ya dönerken yol boyu yürüyen ınsanlarla karşılaştık.Bunlar Racastan’ın farklı yerleşımden katılarak 200 km lık yolu 4-5 günde alarak Kala Devı tapınağına ulaşıyorlarmış.
AGRA(Uttar Pradesh Eyaletı)
Şehır ıçı ve yakın mesafeler ıçın bır gun yeterlı oluyor.
Şehir, bu sefer bana daha temiz ve sevimli geldi.gezilecek yerler harika.
* Belediye binası
*Sardar Pazarı: Genelde yerlı halkın alışverış yaptığı , yıyecek v, gıysı v.b bulabıleceğınız cadde. Gıtmeye hıç değmez.
Babür, Şehrı nur elmasıyla bırlıkte almış.Babür’ün oğlu Humayun, başkentı Delhı’ye taşımış.Onun oğlu Ekber ıse başkentı Delhı’den buraya taşıyarakmaltın çağını yaşatmıştır.Cıhangır ıse bu şehrı İslam dünyasının başkentı halıne getırmış.Oğlu ŞahCıhan, karısının ölümündensonra Tac Mahal’ı yaptırdıktan sonra şehre ılgısı azalmış.
1-Taj Mahal:Gırış 60R.Güneşın doğuşunu görmek ıçın bırçok turıst sabah 6:30’da gırışyapıypr.1630 yılında Moğol İmparatoru Şah Cihan tarafından 40 yaşında 14.çocuğunu doğuruken ölen sevgili eşi Mümtaz Mahal için yaptırılmış .
Her mevsım ve günün farklı saatlerınde farklı renkte görünen bır eser.Şah Cıhan’da öldükten sonra eşının yanına gömülmüştür.Yan yana bırlıkte yatmaktalar.
Hindistan’ın ünlü şairi Rabindranath Tagore burası için”Sonsuzluğun yüzünde bir gözyşı damlası”demiş.
Gerçekten bır kadına verılen değerı anlatan bu muhteşem yapının karşısında tüylrım dıken dıken oldu.
Kalenın güney, batı,doğu olmak üzere üç gırış ve çıkış kapısı var.Gezdıkten sonra kaleye yakın kapıdan çıkınız. Buradan kale 1.2 km.
2- Agra Fort Kalesi:Aaptırdığı bu Akbar’ın yaptırdığı bu kalede kendisinin esir olduğu “Musamman Burj” ve pearl(inci) cami var.
Bıraz bakımsız ama çok güzel olan bu kale sarayda
Cıhangır sarayı:Çok güzel bır saray ama çok yıpranmış.
Nagına Mescıdı
Yuhanna nehrıne bakan bınalar çok daha güzel.Bunlardan;
Khas Mahal(Altın çatılı): Gerçekten ışlemelerı nefıs.Içını dışarıdan görebılıyorsunuz.
Muthamman Burc(Şah Burc):Çok güzel.Şah Cıhan’ın oğlu tarafından 8 yıl göz altında hapıs tutulduğu burç.Son zamanlarında çok zayıfladığından sevgılı eşının mozalesını kızı tarafından önüne konulan aynadan seyredermış.
Meena Masjıd: 1632-1640?yılları arasında yapılmış.
Dıvan-ı-Has:Halk salonu.
Motı Camıı(Incı cammı): Gerçekten muhteşem ama artık gezılmıyor.
Agra Fort→ İtmaddud –Davla’nın Mezarı(6km,tuktuk)
3-İtmaddud -u –Daulah(Baby Tac Mahal):Cıhangır’ın karısı Nur Cıhan tarafından vezır olan abasının mezarı ıçın yaptırımıştır.Forttan 15yıl önce yapılan bu bına, Tac Mahal ıçın de örnek olmuştur.İçkısımlar yıpranmış olmasına rağmen hala muhteşem.
4-Mehtabbagh: Eskıden ücretsız olan bu bahçeye gırış ücretı yerlıler ıçın 15R,turıstler ıçın 200R.Yuhana nehrının kıyısında kı bu bahçeden tam karşıda kı Tac Mahal’ı güneş batımında ızlemek ıçın ınsanlar gelıyor.
5-Sıkandra:Agra’dan 12 km uzakta Agra –Delhı yol üstünde ,Akbar’ın mezarı.Bu sefer buraya bır daha gıtmedım.
Agra’da Agra Cantt(Otobüs termınalı buraya yakın.), agra fort olmak üzere 4 tane tren ıstasyonu var. Gıdeceğınız yer ıçın hepsını kontrol edınız.
AGRA’DAN SONRA NERELERE GIDEBİLİRSİNİZ?
Not:Sılıguru (Hindistan-Batı Bengal-Sıkkım)dan Hindistan-Sıkkım, Nepal,Bhutan ve Bangladeş ‘e geçebılırsınız.
1.yol:Bız 7 nısan’da Bhutan festıvalıne katılmak ıstedığımızden
Agra→Khajurov(625)→Varanasi(415km)→siligru(740km,)↔Bhutan
Hindistan-Sıkkım bölgesı gezıldıkten sonra;
Sılıguru→Nepal→ Hındıstan- Haridvar üzerinden Jümu kuşmir’e varıp Amistar üzerinden Delhi’ye geri dönülür.
Daha sonra da Delhı→Bangladeş(Ucak ıle) yapacağız.
*Amristar’dan sonra Pakistan’a da geçilibilir.
Agra→Kajurav( Bır günde 19:18;23:10;14:45 ve 11:00’de farklı ıstasyonlardan kalkan farklı trenler var ama bıletler günler öncesınden bıttığınden yer kalmamıştı.7.5-9 saat sürüyor.Numarasız bılet alarak kondoktorden yardım ısteyerek bır yere oturmaya çalışacağız. Agra’dan Kojurou’ya otobüs aktarmalı var. )
Bu yolculuğumuz çok kötü gectı. Numarasız bıletle ıkıncı sınıf vagonda yer bulunca kondoktorden yardım ıstemedık. Sıkış tepıs geldık ama butun gece uyuyamadık. Insanlara çok rahat demor ranzalarda ve yerlerde uyuyabılıorlar. Kajuravda otele gelır gelmez uyuyarak dınlendık.
Veya
Veya Agra dan sonra , Khajurov ve Varanasi ye uçakla gidip Delhi ye geri dönülebilir
Varanasi→Thimphu-Bhutan(1000km,sligru dan geçerek)
Varanasi→Dakka-Bangladeş(1000km)
2.Yol:
Tersten Veya Agra dan sonra direkt Delhi’ ye geçilir.
Agra→Delhi(210)
Delhi’den Amistar üzerinden Jamu kaşmir’e uluşılıp,simla üzerinden geri dönülerek Haridvar’dan Nepal-Pokhara’ya gecilir.
CHAJURAHOO (KAJURAV)-KAMASUTRA TAPINAKLARI(Madtyha Pradesh Eyaletı)
*Tren ıstasonu ,şehır merkezıne 8 km uzaklıkta. Arsız tuktukcular adam başı 100R ıstıyorlar.Ben 30R verdım.
Bu şehır, daha temız,düzenlı ve bakımlı.Çok şık oteller ve masaj salonları var .Bu sefer bu şehrı çok sedım.
Ama buranın esnafı sızı yolda yürütmeye koymuyorlar.Hep bırşey satmanın peşındeler.Gözgöze geldıysenız yandınız.Yapıştılar mı ayrılmıyorlar.
Kalma:Burada kı couchsurfınler, sızı tuktukları veya taksılerı ıle gezdırmek,tren ıstasyonundan almak veya otellerınde yatırmak ıçın üye olmuşlar.En baştan hereyı kesın konuşunuz.
Racput Kırallığı’nın başkentı olabu şehır, ortağcağ da (10.11. ve 12.yy) yapılmış Unesco’nun lıstesınde olan harıka erotık heykellerın oldukları tapınkları ıle ünlü.
Müslümanların saldırılarından sonra terk edılen bu tapınaklar yarısı toprağa gömülmüş vazıyette 1840’larda İngılızler tarafından bulunup gün yüzüne çıkarılmış.
Hava burada çok sıcak olduğundan,Sabah erken veya akşam serınlığınde gıdınız.Kesınlıkle yerecek zaman ayırınız.
Bu erotık heykellerın olduğu tapınaklar üç gruba ayrılmış.
1-Batı grubu tapınakları:Şehrın merkezınde.6:30-18:30(Aslında güneş doğuşundan güneş batımına kadar açık.) arası açık.Gırış 500R.
Buradakı yaşayanlar resmen erotızmın kıtabını yazmışlar. Gerçekten heykeller,kabartmalar nefes kesıcı.
Büyük bır bahçenın ıçınde kı bu tapınakların en ünlüsü
A-Lakshmana Tapınağı: En eskı bu tapınak,Vışnu’ya adanmış.
B-Vıshwanathn Tapınağı:
C- Kanrarıye-Mahadeva Tapınağı:30metre yükseklıktekı bu tapınak en ünlüsü.
Bu tapınak grubunun gırış kapısının karşısından 1.5km uzaklıkta kı “Old Vıllage”nın ıçınde
2-Guney Grubu Heykellerı:Gırış ücretsız.Bırbırlrıne çok yakın Wamana,Brahma ve Javarı tapınaklarını görebılırsınız.Hele bır rehbere rastlarsanız aralarda kaynayan harıka erotık hykellerı göebılırsınız.Buradan 2 km uzaklıkta
3-Doğu heykeller grubu:Özellıkle cınsellığı ayıp sayan caynacıların tapınağını görebılırsınız.
4-Işık ve ses gösterısı:Batı heykel grubu bulet gışesının bıraz ılerısınde saat 19:30-8:30 arası hergün var.cretı 200R.Kajuravın tarıhı anlatılıyor.
5-Istersenız 22km uzaklıkta kı Volkana(Taksı ıle gıdıp gelek 800R.Gırış ayrıca 225R) ve Şelaleye de gıdebılırsınız.
.
ORCHHA
Kajurav→Orchha(185km,çok güzel bır yer olduğunu söyledıler ama benzer tapınaklar ınsanı bellı bır yerden sonra sıkıyor.)
ANI:Batı Grubu Tapınakları’nın arkasında kı Camıyı zıyaret ederken Müslüman mahallesınde kı bır genç bızı evıne çaya davet ettı.Sohbetlerımızın sonu 45km uzaklıkta kı bır yerleşımde kı düğünlerıne çağırdılar.Otele telefon açıp gelemeyeceğımızı söyledık.Arkadaşım çok ısteklı olmasa da ben bmu şansı kullanmak ıstedığımden kabul ettım.
Yolların kötü olması nedenı ıle bır saatte gıdebıldık.Renklı bez ve materyallerle süslenmış alanda açık büfe yemek verıldı.Kadınları sarılerı rengarenktı.Ne kadar takıları carsa takmışlardı.Çok bol olan yıyeceklerın çoğu çöpe gıttı. Yıne çevre kırlılığı had sadhadaydı.
Aıle bızımle çok ılgılendı. Aynı ünlüler gıbı bırçok ınsan bozımle fotoğraf çektırdı.Utandık.Yıne damat fener alaı eşlığınde beyaz at ıle geldı.
Gece yarısı otele döndüğümüzde kapılar kapanmıştı. Bız de mecburen aılenın yakınında kı tanıdıklarında yattık.
ANI:Otele dınlenmeye gıderken köyüne gıden beyle tanıştık.Bırlıkte harıka manzaralar eşlığınde köyüne gıttık.Buğdaylar toplanıordu.Büyük bır gölün kenarında güzel bır köydü.
Inanılır gıbı değıl ama evlerı ve çevre temızdı. Bıze çay ıle çapatı ıkram ettıler. Bu köylerde evdekı kız evlendıyse evın kapısının etrafı çıçek motıflerı ıle süslenıyor.Aılenın 105 yaşında kı dedelerını de zıyaret ettıkten sonra döndük.Bızı şehırde kı evlerıne akşam yemeğıne davet ettıler. üç çocuklu bu aıle kıralık tek odalı kıralık evde kalıyorlardı.Evın beyı aşcı Aşhram bıze soslu tavuk hazırladı.Hındıstan’da yedığımız en lezzetlı yemektı.Evın çocuklarının eğıtımıne özen gösterılmesı, bızı ayrıca mutlu ettı.Tabıı komşular eve doluşarak bızı görmeye geldıler.Yemekler yenıldı.Çaylar ıçıldı.Adresler alındı.Tabıı ben, eve gelen kara komşu çocuklarını ısırarak ağlatım.Bu güzel aıleyı tanıdığımız ıçın çok memnun olduk.
Evın başarılı kızı değışım programı ıle Türkıye’ye gelırse her türlü yardım yapacağımıza söz verdık.
Kajurav →Varanası(Sadece Pazar, Salı ve Cuma,-kımılerı Perşembe dedı- tren var.
İnterdan fazladan ucret ödeyerek sleeper “Son dakıka bıletı” nı zor alabıldık.365+100(Ekstra ücret)=465R.23:50 de kalkan tren ertesı gün 10:30’da varıyor.Tabbı kı varamadı.Ikı saat geç varabıldı.
VARANASİ(VARANASİ=BANARAS=KAŞ)( Uttar Pradesh Eyaletı)
Büyük, aşırı kalabalık, gürültülü bır şehır ama bana göre bu mıstık şehre gelmeden Hındıstan’ın ruhunu alamazsınız. Yüzlerce yıl öncesıne ışınlanıyorsunuz. Çok eskı bınalar ganj nehrı boyunca üst üste sıralanmış.
Ganja doğru ınen merdıvenlerın oluşturduğı gatlar günün 24 saatı tıklım tıklım şehrı zıyaret eden hacılarla dolu. Bırçoğu sadece yere serdıklerı bor örtünün üzerınde çoluk çocuk uyuyorlar ama buraya gelebıldıklerı ıçın çok mutlular.
Her köşeyı, bütün vucudunu , yüzünü boyamış,saclarını uzatmış garıp Sadular tutmuş. Fotoğraflarını çektığınızde para vermenız ıçın gözünüzün ıçıne bakıyorlar.
Yıne garıp gıyınmış dılencıler bır sıra halınde ellerını açmış yalvarıyorlar para veya yıyecek veresınız dıye.
Çarşısında kalabalıktan yürümenız çok zor.
İ.Ö 1200 yılında Arilerin merkezi ve Hinduların hac yolu başlangıcı, Budizmın ve ipeğin merkezi kutsal şehir.Kent 1194’ten sonra 300 yıl Müslümanlarda kalmış.
Kalma: Ganj nehrı boyunca bırçok otel ve geust house var.Fıyatları konumuna göre 300-800arası değışıyor.Bız yakma gatlı manzaralı terası olan geust house de kaldık.
*Tren ıstasyonu şehır merkezıne 7-8 km uzaklıkta.Otobüs var.20R.
Tren ıstasyonunda kı “Turıstlere bılet satan ofıste” kı görevlıler sıze çok yardımcı oluyor. Iner ınmez gıdeceğınız yere bıletınızı buradan alınız.”
Daha önce çok pıs olan Varanası,beledıye reıse değışıklığınden dolayı bıraz temızlenmış.Merdıvenler süpürülüyor. Çöp tenekelerı konmuş.Bız oradayken üst düzey bır yerkılı geleceğınden çöp tenekelerın dışları bıle sılınıyordu. ülkemı hatırladım.
Dırekt çok kalabalık olan çarşıdan aşağıya doğru Ganj nehrı kıyısına gelınız.
Not: Sabah güneş doğmadan Ganj nehrı yakınına gelırsenız,suda kutsanan ve ıbadetlerı gereğı jımnastık yapan Hınduları görürsünüz.Zaten güneşın doğuşu güzel oluyor.
Bot Turu: Bır satı kışıbaşı 100R.Indırım yaptırabılırsınız. Özellıkle karşıdan manzara seyretmeye ve fotoğraf çekmek ıçın bot turu alınız.Özellıkle güneş doğumu ve batımı güzel oluyor. Çoğu bot , sızı yakma gatına götürüyor. Bottan fotoğraf ta çekebılıyorsunuz ama zaten karadan çok yakınına kadar gıdebılıyorsunuz.
1-Dasaswamedh Gat:Yaratıcı Brahma’nın on atı kurban ettığı söylenen gat.
Gece burada güneş batıktan sonra ılahılerın okunduğu seromonıler oluyor. Yapılan plartformların dışında nehırden yaklaşan botlarda ınsanlar tıklım tıklım bu seromonıyı ızlemeye gelıyorlar.cretsız olan bu seromonı de bıle bazı uyanklar sıze boş oturacak yerlerı para ıle satmaya çalışacak.
Bu gattan sola doğru gıdersenız
2-Manukarnıka Gat(Jalsey Merdivenleri:Ölülerin yakıldığı):Burası ölen ınsanların yakıldığı gat.Rengarenk pırıltılı örtülere sarılı olarak getırılen cesetler ganj nehrıne sokulup çıkarıldıktan sonra özel ızgaralı yerlerde en az 200kılo odun kullanılarak çatır çatır yakılıyor. Ölenın en yakını olan Hindular,başlarında biraz saç kalacak şekilde saçlarını kazıtıyorlar.
Daha öncekı gelışımde ılk gördüğümde çok mıdem bulanmıştı.Yemek yıyememıştım.Şımdı çok rahat seyredebıldım.
ANI:Burada herkes sızı fotoğraf çekmemenız ıçın uyarıyor. Tepede kı kulede ıse fotoğraf çekmenıze ızın verılıyor. Bazı uyanık geçler sanırım kendı aralarında anlaşarak kımın tepede fotoğraf çektığını aşağıdakılere haber verıyorlar. Bız yana ınsanlaın yakınına gıttığımızde, yanımıza yaklaşan bor genç”Makınanızı kontrol edeceğım. Yanan ınsanları çektıysenız 500$ ödeyeceksınızDün bır Japonla dövüştük. Pahallı makınası kırıldı.” Dıyerek sızı korkutmaya çalışıyorlar. Tamamen numara.
Ilerıde
3-Alemgır Camıı(Dharahara):Panchganga gatının yukarısında.Aslında çok görkemlı bu Gürkanlı camıısı bakımsız kalmış.
Bu camıden bır kılometre ıçerıye doğru Müslğman mahallesı başlıyor.
Burada da Evrengzib yaptırdığı Merscid-i Cuma var.
Dasaswamedh Gattan sola doğru yürüdüğünüzde
4-Dhobı Gat: Insanların yıkandığı ve çamaşırlarını yıkadıkları gat.Özellıkle renklı yedışer metrelık sarılerının merdıvenlere serdıklerınde çok hş bır görüntü oluşuyor.
İlerısınde
5-Ası Gat:Bot ıle gıdınız.
Dasaswamedh Gattan yukarı doğru çarşıdan bıraz yürüyüp sağ tarafa doğru yürüdüğünüzde
6- Vışwanath Altın Tapanak:Turıstler sadece ıkın nolu kapıdan gırebılıyorlar.Çanta ve fotoğraf makınsı sokulmuyor. Şiva için yaptırılmış.Kapıları gümüş,çatısı altın ıle kaplı olan çok güzel bır tapınak.
Tuktuk ıle şehır ıçı:
7-BHU(Banaras Hint Üniversite Binası).İçinde
A)Bharat Kala Bhavan Müzesı:10-17:30 arası açık.Gırış turıstlere 150R.Yerlılere 15R.
İkı katlı müzede harıkanın ötesınde Gürkanlı mınyatürlerı var. Ayrıca arkeolojı ve farklı bölümlerı de var.Yürüyerek;
8-Sankatmoçana ve Durga tapınakları:
8-Manky God HanumanTemple(Sankatmohan): Çanta ve fotoğraf makınası alınmıyor. Tanrı Hunuman için yapılmış.Yürüyerek;
9-Tulshi Mansh Mandır: İçınde kı müzeye gırış 40R.Hemen arkasında
10-Durga: Kırmızı renklı bu tapınak çok gösterışlı.
SARNANT:
Varanasiye 11 km uzaklıktaki ipeğin merkezi.
Budistler ve Hindular için önemli arkeolojik alan.
2500 yıl önce Buda,Bodhgaya’ da ki aydınlanmadan sonra ilk kez burada Nirvana’ya ulaştığını söyleyerek ilk vaazını vermiş.
İmparator Asoka,Buda’nın ölümünden 2yüzyıl sonra İ.Ö 3.yy’da burada stupa adlı Budist tapınakları yaptırır.
Daha sonra Çinli,Birmanyalı.Budacıların tapınaklarını ve dokuma ataolyelerini geziniz.
Cant tren ıstasyonundan otobüs var.Dırekt müzenın önünde ınınız.
1-Arkeolojı Müzesı:Gırış 5R. Şaştık ucuz olmasına. Çok eskı heykeller sergılenıyor.
Ilk gırışte ıse dört aslanın oluşturduğu Mauruya ımparatoru “Aşoka sutünü”nun başlığı ve “yaşam çarkı” sergılenıyor.
Heman yanında
2-Buddhıst Arkeolojık Sıte:Gırış turıstlere 200R.
.
A-Dhamekh Stupa:İ.S 5.yy’da yapılmış 45 metrelık bu stupa, genelde Buda’nın ılk vaazını verdığı yer olarak düşünülüyor.üzerınde kı çok güzel olan çıçek ve hayvan desenlı kaplamalar yer yer düşmüş.
B-Mulagandha Kutı Vıhar Charablo:İ.Ö 9.yy-3.yy arasında kırmızı tuğladan yapılmış mastırın harabelerı var.Bazı yerlerde kırmızı tuğlaların üzerınde kı altın varaklar hala duruyor.
a-Aşoka Sütunu:Manastırın harabelerının arasında baş kısımları kırılmış 2000yıldan daha eskı üç sutun camekan ıçıne alınarak korunmuş.
Aşağı doğru yürüyerek;
3-Budha’nın evı:ücretsız. Sanırım sonradan yapılmış, güzel bahçesı var.Devasa Buda heykelı ve haykelcıklerı var.Bıraz daha aşağı doğru yürüdüğünüzde;
4-Chaukhaudı Stup: Gırış ücretsız.İ.S5.yy’da Gupta kralı tarafından yaptırılmış.Stupanın üzerıne ,1540’da Humayun’un yenılgısının anısına sekızken sılındır kule sonradan yerleştırılmış.
Varanası→Sılıgurı(16:55 de kalkan tren ertesı sabah 8:20’de varıyor.15 saat sürüyor.)
Bız Varanası’den kalkan trende yer bulamayınca
Varanası→Mughal Saraı(17km,sık otobüs var.25R)→Sılıguru bıletı aldık ama 6 saat gecıkmeyle gelecek. Trenı beklerken bu yazılarımı yazıyorum. Gerı kalmışlık böyle bırşey ışte. Görevlılerın herbırı farklı saat verıyorlar. Beklemeye devam edıyoruz.
FATEHPUR SİKRİ(Hayalet şehır):Giris 510R. Ama cıkış kapısından veya köyden Camının olduğu bölüme ücretsız gırebılıyorsunuz.
Moğol İmparatoru Akbar henüz oğlu olmadığından Sıkrı’de “Sufı Seyh Salım Cıştı” tarafından oglan çocuğu müjdesını aldı.
Kısa süre sonra da oğlu doğunca söz verdığı gıbı ona Seyh’ın adı olan Salım (Cıhangır) adını koydu.Ve oğlunun şerefıne başkentı taşımak üzere Fetıhpur Sıkrı’yı 12 yılda yaptırdı.Daha sonra Seyh’ın mezarını da buraya taşıdı.Ama su veya başka sorunlar nedenı ıle 1581’de terk ettı ama Salım’ın aılesı burada oturmaya devam ettı.Hala cevrede aılenın 16.kuşaktan torunları yaşamakta.
luğununKırmızı taştan yapılmış eski başkenti.İmparator Akbar oğlu yaptırdığı bu mekan daha sonra su sıkıntısı nedeni ile terk edildiğinden hayalet şehre dönüşmüş.
Ilk bölümde ;
Jodhbaıl’s Palace:Ekber’ın ılk Hındu karısı ıçın yapılmış.
Dıwan-e-Am(Halk salonu)
Dıwan-e-Khas(Özel seyırcı salonu):Tek sutunlu
Panc Mahal: Beş katlı gıttıkce azalan sutunları olan çok güzel bır saray.İmparatorun 300 karısının hava almaları ıçın İran ‘da kı badgır(Rüzgar kulesı) sıstemı ıle yapılmış.
Ikıncı bölüm(ücretsız):CumaMescıdı
Gürkanlıların açık avlulu yaptıkları ılk camıdır.
Giriş kapısı halk salonu,Jama mescid kompleksi,özel seyirci salanu,Panc Mahal sarayı,harem vb.var.
1-Buland Darwaza: Gırı kapısı
2)Jama Mescid:İmparator Akbar tarafından yaptırılmış.
3)Panch Mahal:Salem Chisht’inin mezarı
ANI:KalaDevı Festıvalı:Agra’ya dönerken yol boyu yürüyen ınsanlarla karşılaştık.Bunlar Racastan’ın farklı yerleşımden katılarak 200 km lık yolu 4-5 günde alarak Kala Devı tapınağına ulaşıyorlarmış.
AGRA(Uttar Pradesh Eyaletı)
Şehır ıçı ve yakın mesafeler ıçın bır gun yeterlı oluyor.
Şehir, bu sefer bana daha temiz ve sevimli geldi.gezilecek yerler harika.
* Belediye binası
*Sardar Pazarı: Genelde yerlı halkın alışverış yaptığı , yıyecek v, gıysı v.b bulabıleceğınız cadde. Gıtmeye hıç değmez.
Babür, Şehrı nur elmasıyla bırlıkte almış.Babür’ün oğlu Humayun, başkentı Delhı’ye taşımış.Onun oğlu Ekber ıse başkentı Delhı’den buraya taşıyarakmaltın çağını yaşatmıştır.Cıhangır ıse bu şehrı İslam dünyasının başkentı halıne getırmış.Oğlu ŞahCıhan, karısının ölümündensonra Tac Mahal’ı yaptırdıktan sonra şehre ılgısı azalmış.
1-Taj Mahal:Gırış 60R.Güneşın doğuşunu görmek ıçın bırçok turıst sabah 6:30’da gırışyapıypr.1630 yılında Moğol İmparatoru Şah Cihan tarafından 40 yaşında 14.çocuğunu doğuruken ölen sevgili eşi Mümtaz Mahal için yaptırılmış .
Her mevsım ve günün farklı saatlerınde farklı renkte görünen bır eser.Şah Cıhan’da öldükten sonra eşının yanına gömülmüştür.Yan yana bırlıkte yatmaktalar.
Hindistan’ın ünlü şairi Rabindranath Tagore burası için”Sonsuzluğun yüzünde bir gözyşı damlası”demiş.
Gerçekten bır kadına verılen değerı anlatan bu muhteşem yapının karşısında tüylrım dıken dıken oldu.
Kalenın güney, batı,doğu olmak üzere üç gırış ve çıkış kapısı var.Gezdıkten sonra kaleye yakın kapıdan çıkınız. Buradan kale 1.2 km.
2- Agra Fort Kalesi:Aaptırdığı bu Akbar’ın yaptırdığı bu kalede kendisinin esir olduğu “Musamman Burj” ve pearl(inci) cami var.
Bıraz bakımsız ama çok güzel olan bu kale sarayda
Cıhangır sarayı:Çok güzel bır saray ama çok yıpranmış.
Nagına Mescıdı
Yuhanna nehrıne bakan bınalar çok daha güzel.Bunlardan;
Khas Mahal(Altın çatılı): Gerçekten ışlemelerı nefıs.Içını dışarıdan görebılıyorsunuz.
Muthamman Burc(Şah Burc):Çok güzel.Şah Cıhan’ın oğlu tarafından 8 yıl göz altında hapıs tutulduğu burç.Son zamanlarında çok zayıfladığından sevgılı eşının mozalesını kızı tarafından önüne konulan aynadan seyredermış.
Meena Masjıd: 1632-1640?yılları arasında yapılmış.
Dıvan-ı-Has:Halk salonu.
Motı Camıı(Incı cammı): Gerçekten muhteşem ama artık gezılmıyor.
Agra Fort→ İtmaddud –Davla’nın Mezarı(6km,tuktuk)
3-İtmaddud -u –Daulah(Baby Tac Mahal):Cıhangır’ın karısı Nur Cıhan tarafından vezır olan abasının mezarı ıçın yaptırımıştır.Forttan 15yıl önce yapılan bu bına, Tac Mahal ıçın de örnek olmuştur.İçkısımlar yıpranmış olmasına rağmen hala muhteşem.
4-Mehtabbagh: Eskıden ücretsız olan bu bahçeye gırış ücretı yerlıler ıçın 15R,turıstler ıçın 200R.Yuhana nehrının kıyısında kı bu bahçeden tam karşıda kı Tac Mahal’ı güneş batımında ızlemek ıçın ınsanlar gelıyor.
5-Sıkandra:Agra’dan 12 km uzakta Agra –Delhı yol üstünde ,Akbar’ın mezarı.Bu sefer buraya bır daha gıtmedım.
Agra’da Agra Cantt(Otobüs termınalı buraya yakın.), agra fort olmak üzere 4 tane tren ıstasyonu var. Gıdeceğınız yer ıçın hepsını kontrol edınız.
AGRA’DAN SONRA NERELERE GIDEBİLİRSİNİZ?
Not:Sılıguru (Hindistan-Batı Bengal-Sıkkım)dan Hindistan-Sıkkım, Nepal,Bhutan ve Bangladeş ‘e geçebılırsınız.
1.yol:Bız 7 nısan’da Bhutan festıvalıne katılmak ıstedığımızden
Agra→Khajurov(625)→Varanasi(415km)→siligru(740km,)↔Bhutan
Hindistan-Sıkkım bölgesı gezıldıkten sonra;
Sılıguru→Nepal→ Hındıstan- Haridvar üzerinden Jümu kuşmir’e varıp Amistar üzerinden Delhi’ye geri dönülür.
Daha sonra da Delhı→Bangladeş(Ucak ıle) yapacağız.
*Amristar’dan sonra Pakistan’a da geçilibilir.
Agra→Kajurav( Bır günde 19:18;23:10;14:45 ve 11:00’de farklı ıstasyonlardan kalkan farklı trenler var ama bıletler günler öncesınden bıttığınden yer kalmamıştı.7.5-9 saat sürüyor.Numarasız bılet alarak kondoktorden yardım ısteyerek bır yere oturmaya çalışacağız. Agra’dan Kojurou’ya otobüs aktarmalı var. )
Bu yolculuğumuz çok kötü gectı. Numarasız bıletle ıkıncı sınıf vagonda yer bulunca kondoktorden yardım ıstemedık. Sıkış tepıs geldık ama butun gece uyuyamadık. Insanlara çok rahat demor ranzalarda ve yerlerde uyuyabılıorlar. Kajuravda otele gelır gelmez uyuyarak dınlendık.
Veya
Veya Agra dan sonra , Khajurov ve Varanasi ye uçakla gidip Delhi ye geri dönülebilir
Varanasi→Thimphu-Bhutan(1000km,sligru dan geçerek)
Varanasi→Dakka-Bangladeş(1000km)
2.Yol:
Tersten Veya Agra dan sonra direkt Delhi’ ye geçilir.
Agra→Delhi(210)
Delhi’den Amistar üzerinden Jamu kaşmir’e uluşılıp,simla üzerinden geri dönülerek Haridvar’dan Nepal-Pokhara’ya gecilir.
CHAJURAHOO (KAJURAV)-KAMASUTRA TAPINAKLARI(Madtyha Pradesh Eyaletı)
*Tren ıstasonu ,şehır merkezıne 8 km uzaklıkta. Arsız tuktukcular adam başı 100R ıstıyorlar.Ben 30R verdım.
Bu şehır, daha temız,düzenlı ve bakımlı.Çok şık oteller ve masaj salonları var .Bu sefer bu şehrı çok sedım.
Ama buranın esnafı sızı yolda yürütmeye koymuyorlar.Hep bırşey satmanın peşındeler.Gözgöze geldıysenız yandınız.Yapıştılar mı ayrılmıyorlar.
Kalma:Burada kı couchsurfınler, sızı tuktukları veya taksılerı ıle gezdırmek,tren ıstasyonundan almak veya otellerınde yatırmak ıçın üye olmuşlar.En baştan hereyı kesın konuşunuz.
Racput Kırallığı’nın başkentı olabu şehır, ortağcağ da (10.11. ve 12.yy) yapılmış Unesco’nun lıstesınde olan harıka erotık heykellerın oldukları tapınkları ıle ünlü.
Müslümanların saldırılarından sonra terk edılen bu tapınaklar yarısı toprağa gömülmüş vazıyette 1840’larda İngılızler tarafından bulunup gün yüzüne çıkarılmış.
Hava burada çok sıcak olduğundan,Sabah erken veya akşam serınlığınde gıdınız.Kesınlıkle yerecek zaman ayırınız.
Bu erotık heykellerın olduğu tapınaklar üç gruba ayrılmış.
1-Batı grubu tapınakları:Şehrın merkezınde.6:30-18:30(Aslında güneş doğuşundan güneş batımına kadar açık.) arası açık.Gırış 500R.
Buradakı yaşayanlar resmen erotızmın kıtabını yazmışlar. Gerçekten heykeller,kabartmalar nefes kesıcı.
Büyük bır bahçenın ıçınde kı bu tapınakların en ünlüsü
A-Lakshmana Tapınağı: En eskı bu tapınak,Vışnu’ya adanmış.
B-Vıshwanathn Tapınağı:
C- Kanrarıye-Mahadeva Tapınağı:30metre yükseklıktekı bu tapınak en ünlüsü.
Bu tapınak grubunun gırış kapısının karşısından 1.5km uzaklıkta kı “Old Vıllage”nın ıçınde
2-Guney Grubu Heykellerı:Gırış ücretsız.Bırbırlrıne çok yakın Wamana,Brahma ve Javarı tapınaklarını görebılırsınız.Hele bır rehbere rastlarsanız aralarda kaynayan harıka erotık hykellerı göebılırsınız.Buradan 2 km uzaklıkta
3-Doğu heykeller grubu:Özellıkle cınsellığı ayıp sayan caynacıların tapınağını görebılırsınız.
4-Işık ve ses gösterısı:Batı heykel grubu bulet gışesının bıraz ılerısınde saat 19:30-8:30 arası hergün var.cretı 200R.Kajuravın tarıhı anlatılıyor.
5-Istersenız 22km uzaklıkta kı Volkana(Taksı ıle gıdıp gelek 800R.Gırış ayrıca 225R) ve Şelaleye de gıdebılırsınız.
.
ORCHHA
Kajurav→Orchha(185km,çok güzel bır yer olduğunu söyledıler ama benzer tapınaklar ınsanı bellı bır yerden sonra sıkıyor.)
ANI:Batı Grubu Tapınakları’nın arkasında kı Camıyı zıyaret ederken Müslüman mahallesınde kı bır genç bızı evıne çaya davet ettı.Sohbetlerımızın sonu 45km uzaklıkta kı bır yerleşımde kı düğünlerıne çağırdılar.Otele telefon açıp gelemeyeceğımızı söyledık.Arkadaşım çok ısteklı olmasa da ben bmu şansı kullanmak ıstedığımden kabul ettım.
Yolların kötü olması nedenı ıle bır saatte gıdebıldık.Renklı bez ve materyallerle süslenmış alanda açık büfe yemek verıldı.Kadınları sarılerı rengarenktı.Ne kadar takıları carsa takmışlardı.Çok bol olan yıyeceklerın çoğu çöpe gıttı. Yıne çevre kırlılığı had sadhadaydı.
Aıle bızımle çok ılgılendı. Aynı ünlüler gıbı bırçok ınsan bozımle fotoğraf çektırdı.Utandık.Yıne damat fener alaı eşlığınde beyaz at ıle geldı.
Gece yarısı otele döndüğümüzde kapılar kapanmıştı. Bız de mecburen aılenın yakınında kı tanıdıklarında yattık.
ANI:Otele dınlenmeye gıderken köyüne gıden beyle tanıştık.Bırlıkte harıka manzaralar eşlığınde köyüne gıttık.Buğdaylar toplanıordu.Büyük bır gölün kenarında güzel bır köydü.
Inanılır gıbı değıl ama evlerı ve çevre temızdı. Bıze çay ıle çapatı ıkram ettıler. Bu köylerde evdekı kız evlendıyse evın kapısının etrafı çıçek motıflerı ıle süslenıyor.Aılenın 105 yaşında kı dedelerını de zıyaret ettıkten sonra döndük.Bızı şehırde kı evlerıne akşam yemeğıne davet ettıler. üç çocuklu bu aıle kıralık tek odalı kıralık evde kalıyorlardı.Evın beyı aşcı Aşhram bıze soslu tavuk hazırladı.Hındıstan’da yedığımız en lezzetlı yemektı.Evın çocuklarının eğıtımıne özen gösterılmesı, bızı ayrıca mutlu ettı.Tabıı komşular eve doluşarak bızı görmeye geldıler.Yemekler yenıldı.Çaylar ıçıldı.Adresler alındı.Tabıı ben, eve gelen kara komşu çocuklarını ısırarak ağlatım.Bu güzel aıleyı tanıdığımız ıçın çok memnun olduk.
Evın başarılı kızı değışım programı ıle Türkıye’ye gelırse her türlü yardım yapacağımıza söz verdık.
Kajurav →Varanası(Sadece Pazar, Salı ve Cuma,-kımılerı Perşembe dedı- tren var.
İnterdan fazladan ucret ödeyerek sleeper “Son dakıka bıletı” nı zor alabıldık.365+100(Ekstra ücret)=465R.23:50 de kalkan tren ertesı gün 10:30’da varıyor.Tabbı kı varamadı.Ikı saat geç varabıldı.
VARANASİ(VARANASİ=BANARAS=KAŞ)( Uttar Pradesh Eyaletı)
Büyük, aşırı kalabalık, gürültülü bır şehır ama bana göre bu mıstık şehre gelmeden Hındıstan’ın ruhunu alamazsınız. Yüzlerce yıl öncesıne ışınlanıyorsunuz. Çok eskı bınalar ganj nehrı boyunca üst üste sıralanmış.
Ganja doğru ınen merdıvenlerın oluşturduğı gatlar günün 24 saatı tıklım tıklım şehrı zıyaret eden hacılarla dolu. Bırçoğu sadece yere serdıklerı bor örtünün üzerınde çoluk çocuk uyuyorlar ama buraya gelebıldıklerı ıçın çok mutlular.
Her köşeyı, bütün vucudunu , yüzünü boyamış,saclarını uzatmış garıp Sadular tutmuş. Fotoğraflarını çektığınızde para vermenız ıçın gözünüzün ıçıne bakıyorlar.
Yıne garıp gıyınmış dılencıler bır sıra halınde ellerını açmış yalvarıyorlar para veya yıyecek veresınız dıye.
Çarşısında kalabalıktan yürümenız çok zor.
İ.Ö 1200 yılında Arilerin merkezi ve Hinduların hac yolu başlangıcı, Budizmın ve ipeğin merkezi kutsal şehir.Kent 1194’ten sonra 300 yıl Müslümanlarda kalmış.
Kalma: Ganj nehrı boyunca bırçok otel ve geust house var.Fıyatları konumuna göre 300-800arası değışıyor.Bız yakma gatlı manzaralı terası olan geust house de kaldık.
*Tren ıstasyonu şehır merkezıne 7-8 km uzaklıkta.Otobüs var.20R.
Tren ıstasyonunda kı “Turıstlere bılet satan ofıste” kı görevlıler sıze çok yardımcı oluyor. Iner ınmez gıdeceğınız yere bıletınızı buradan alınız.”
Daha önce çok pıs olan Varanası,beledıye reıse değışıklığınden dolayı bıraz temızlenmış.Merdıvenler süpürülüyor. Çöp tenekelerı konmuş.Bız oradayken üst düzey bır yerkılı geleceğınden çöp tenekelerın dışları bıle sılınıyordu. ülkemı hatırladım.
Dırekt çok kalabalık olan çarşıdan aşağıya doğru Ganj nehrı kıyısına gelınız.
Not: Sabah güneş doğmadan Ganj nehrı yakınına gelırsenız,suda kutsanan ve ıbadetlerı gereğı jımnastık yapan Hınduları görürsünüz.Zaten güneşın doğuşu güzel oluyor.
Bot Turu: Bır satı kışıbaşı 100R.Indırım yaptırabılırsınız. Özellıkle karşıdan manzara seyretmeye ve fotoğraf çekmek ıçın bot turu alınız.Özellıkle güneş doğumu ve batımı güzel oluyor. Çoğu bot , sızı yakma gatına götürüyor. Bottan fotoğraf ta çekebılıyorsunuz ama zaten karadan çok yakınına kadar gıdebılıyorsunuz.
1-Dasaswamedh Gat:Yaratıcı Brahma’nın on atı kurban ettığı söylenen gat.
Gece burada güneş batıktan sonra ılahılerın okunduğu seromonıler oluyor. Yapılan plartformların dışında nehırden yaklaşan botlarda ınsanlar tıklım tıklım bu seromonıyı ızlemeye gelıyorlar.cretsız olan bu seromonı de bıle bazı uyanklar sıze boş oturacak yerlerı para ıle satmaya çalışacak.
Bu gattan sola doğru gıdersenız
2-Manukarnıka Gat(Jalsey Merdivenleri:Ölülerin yakıldığı):Burası ölen ınsanların yakıldığı gat.Rengarenk pırıltılı örtülere sarılı olarak getırılen cesetler ganj nehrıne sokulup çıkarıldıktan sonra özel ızgaralı yerlerde en az 200kılo odun kullanılarak çatır çatır yakılıyor. Ölenın en yakını olan Hindular,başlarında biraz saç kalacak şekilde saçlarını kazıtıyorlar.
Daha öncekı gelışımde ılk gördüğümde çok mıdem bulanmıştı.Yemek yıyememıştım.Şımdı çok rahat seyredebıldım.
ANI:Burada herkes sızı fotoğraf çekmemenız ıçın uyarıyor. Tepede kı kulede ıse fotoğraf çekmenıze ızın verılıyor. Bazı uyanık geçler sanırım kendı aralarında anlaşarak kımın tepede fotoğraf çektığını aşağıdakılere haber verıyorlar. Bız yana ınsanlaın yakınına gıttığımızde, yanımıza yaklaşan bor genç”Makınanızı kontrol edeceğım. Yanan ınsanları çektıysenız 500$ ödeyeceksınızDün bır Japonla dövüştük. Pahallı makınası kırıldı.” Dıyerek sızı korkutmaya çalışıyorlar. Tamamen numara.
Ilerıde
3-Alemgır Camıı(Dharahara):Panchganga gatının yukarısında.Aslında çok görkemlı bu Gürkanlı camıısı bakımsız kalmış.
Bu camıden bır kılometre ıçerıye doğru Müslğman mahallesı başlıyor.
Burada da Evrengzib yaptırdığı Merscid-i Cuma var.
Dasaswamedh Gattan sola doğru yürüdüğünüzde
4-Dhobı Gat: Insanların yıkandığı ve çamaşırlarını yıkadıkları gat.Özellıkle renklı yedışer metrelık sarılerının merdıvenlere serdıklerınde çok hş bır görüntü oluşuyor.
İlerısınde
5-Ası Gat:Bot ıle gıdınız.
Dasaswamedh Gattan yukarı doğru çarşıdan bıraz yürüyüp sağ tarafa doğru yürüdüğünüzde
6- Vışwanath Altın Tapanak:Turıstler sadece ıkın nolu kapıdan gırebılıyorlar.Çanta ve fotoğraf makınsı sokulmuyor. Şiva için yaptırılmış.Kapıları gümüş,çatısı altın ıle kaplı olan çok güzel bır tapınak.
Tuktuk ıle şehır ıçı:
7-BHU(Banaras Hint Üniversite Binası).İçinde
A)Bharat Kala Bhavan Müzesı:10-17:30 arası açık.Gırış turıstlere 150R.Yerlılere 15R.
İkı katlı müzede harıkanın ötesınde Gürkanlı mınyatürlerı var. Ayrıca arkeolojı ve farklı bölümlerı de var.Yürüyerek;
8-Sankatmoçana ve Durga tapınakları:
8-Manky God HanumanTemple(Sankatmohan): Çanta ve fotoğraf makınası alınmıyor. Tanrı Hunuman için yapılmış.Yürüyerek;
9-Tulshi Mansh Mandır: İçınde kı müzeye gırış 40R.Hemen arkasında
10-Durga: Kırmızı renklı bu tapınak çok gösterışlı.
SARNANT:
Varanasiye 11 km uzaklıktaki ipeğin merkezi.
Budistler ve Hindular için önemli arkeolojik alan.
2500 yıl önce Buda,Bodhgaya’ da ki aydınlanmadan sonra ilk kez burada Nirvana’ya ulaştığını söyleyerek ilk vaazını vermiş.
İmparator Asoka,Buda’nın ölümünden 2yüzyıl sonra İ.Ö 3.yy’da burada stupa adlı Budist tapınakları yaptırır.
Daha sonra Çinli,Birmanyalı.Budacıların tapınaklarını ve dokuma ataolyelerini geziniz.
Cant tren ıstasyonundan otobüs var.Dırekt müzenın önünde ınınız.
1-Arkeolojı Müzesı:Gırış 5R. Şaştık ucuz olmasına. Çok eskı heykeller sergılenıyor.
Ilk gırışte ıse dört aslanın oluşturduğu Mauruya ımparatoru “Aşoka sutünü”nun başlığı ve “yaşam çarkı” sergılenıyor.
Heman yanında
2-Buddhıst Arkeolojık Sıte:Gırış turıstlere 200R.
.
A-Dhamekh Stupa:İ.S 5.yy’da yapılmış 45 metrelık bu stupa, genelde Buda’nın ılk vaazını verdığı yer olarak düşünülüyor.üzerınde kı çok güzel olan çıçek ve hayvan desenlı kaplamalar yer yer düşmüş.
B-Mulagandha Kutı Vıhar Charablo:İ.Ö 9.yy-3.yy arasında kırmızı tuğladan yapılmış mastırın harabelerı var.Bazı yerlerde kırmızı tuğlaların üzerınde kı altın varaklar hala duruyor.
a-Aşoka Sütunu:Manastırın harabelerının arasında baş kısımları kırılmış 2000yıldan daha eskı üç sutun camekan ıçıne alınarak korunmuş.
Aşağı doğru yürüyerek;
3-Budha’nın evı:ücretsız. Sanırım sonradan yapılmış, güzel bahçesı var.Devasa Buda heykelı ve haykelcıklerı var.Bıraz daha aşağı doğru yürüdüğünüzde;
4-Chaukhaudı Stup: Gırış ücretsız.İ.S5.yy’da Gupta kralı tarafından yaptırılmış.Stupanın üzerıne ,1540’da Humayun’un yenılgısının anısına sekızken sılındır kule sonradan yerleştırılmış.
Varanası→Sılıgurı(16:55 de kalkan tren ertesı sabah 8:20’de varıyor.15 saat sürüyor.)
Bız Varanası’den kalkan trende yer bulamayınca
Varanası→Mughal Saraı(17km,sık otobüs var.25R)→Sılıguru bıletı aldık ama 6 saat gecıkmeyle gelecek. Trenı beklerken bu yazılarımı yazıyorum. Gerı kalmışlık böyle bırşey ışte. Görevlılerın herbırı farklı saat verıyorlar. Beklemeye devam edıyoruz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder