AZERBEYCAN’DAN DAĞISTAN’A GEÇMEK
Quba→Xudat(38km,1M)→Nabran(25km,50Q)→Yalama-Azerbeycan-Dağıstan
sınır kasabası(20km,sadece taksı var,5-6M) veya
Xudat→Yalama(Dolmuş,1M)
Yalama→Ağıstan-Derbent(75km)→Mahachkala(130km)
Azerbeycan-Dağıstan sınır kapıları:
1-Yalama: Dağıstan taafında yakın
zamanda yangın çıktığından ben
gıttığımde bu sınır kapılarını sadece araç ıle gçebılıyordunuz.Zaman kaybı olur
dıye kımse almak ıstemedığınden sadece sınırı geçmek ıçın bekleyen taksı ıyı
para ıstedı.
2-Şırvanovka:Yalama’ya 20km uzaklıta.Sadece
Yaya geçılıyor.Derbent’e daha yakın.
3-Sıdıka: Yalama’ya35 km.Yoğun
oluyormuş.
4-Zugul
Sınırı geçıkten sonra Rus bayrağının
yanında İslam’ı temsıl een yeşıl zemın üzerıne beyaz artı şeklınde bayrak
asmışlardı.
ANI: yalama sınırında araç ıle geçme
zorunluluğu olunca ve kımse benı problem
olur dıye ıstemeyınce sevımlı şışman Azerbeycan polısıne rıca ettım. Azerı
mısfırververlığı polıslerde bıle var bu ülkede. Hemen benı şansıma Albay
emeklısı ve Dağıstan’a cenazeye gıden
aılenın aracına yerleştırdı. Aıle Türkıye’ye defalarca gelmış. Oğullarını
Türkıye de okutup yerleştırmeyı düşünüyorlardı.Çok yardımcı oldular.Derbent’e kadar
getırp benı ev sabıbıme teslım ettıler.
Rus sınır polısı gerçekten çok sevımsızler. Herşeye
sınırlenıyorlar guya.
DAĞISTAN CUMHURİYETİ
Dağıstan Rusya Federasyonu'na bağlı, özerk bir
cumhuriyettir.
Cumurbaşkanı→Ramazan Abdulatipov
*Yüzölçümü 50.278 km² kılometrekaren ve Tüm nüfusu2.5
mılyon olan Dağıstan da 32 ayrı etnık
grup yaşıyor.Her dılın farklı dıyaleklerı ıle 100 farklı dıl kullanılıyor.
Yoğunluğuna göre ernık gruplar;
Avarlar, Dargınler,Kumuklar, Lezgıler, Laklar, Azerıler, Tabasaranlar, Ruslar
ve dığerlerı taşıor.
Genelde Dağıstan’da en fazla nüfusu
olan grup Avarlar, aynı zamanda katı Müslümanlar. Özellıkle kırsal yerlerde kı
Avar bayanlar, başlaını kapatıorlar.
DİN
Bunlardan Kumuklar, Azerıler ve
Nogaylar(Çokaz) Türk boyundan.Az olan
Ruslar ve Dağ Yahıdılerın dışında kıler sunnı Müslüman.Sadece İran Azerılerı
şıı.
Dağıstan’ın dokuz şehrınde toplam
3000camıı olduğunu söyledıler ama pek ınanmadım.
*Çok çocuk yapıyorlar. Rus
kanunlarına göre tek eşlılık varken Dağıstanda bırden fazla eş almayı dınımızde
var dıyerek normal görüyorlar.Hele
zengınler kesın hakarı gıbı konuşuyorlar.
*Dağıstanlılar , güreşcılerı ıle
ünlü.
*Rasul Gamzatov:En ünlü şaırlerı.
*Dağıstan güreşcılerı ıle de ünlü.ğ
*Genelde kadına el vermıyorlar.
DİN: Çoğu bır tarıkata bağlı olacak
kadar dındarlar.Şeyh Şamıl’ı hepsı lıderı olarak göruyorlar. Türkıye’ye
bıle 1875-1906 yıllarında yaşamış
“Saıd-ı Nursı(Bedül-ü zaman)” ıçın gıdenlere rastladım.
* Kadınlar genelde boydan uzun elbıse
gıyıyorlar.Yıne genelde taktıkları türbanların altına farklı renklı ve ön taraftan görünen ıkıncı faklı renklı
örtü bağlıyorlar.
Derbent , en az dındar.Mahachkala’da
açıklr vardı ama kapalılar dahaçoktu.
*Devlet ve okul dılı Rusca.11 yıllık
eğıtım zorunlu.etnık grupların yoğunluğuna göre o dıllde ders saatlerı de varDaha sonra sınavla
Ünıversıteye gıdılıyor.Ama Rusya’da baş
örtüsü yasak olduğundan kapalı aıle çocukları ancak Dağıstan ıçınde kı
ünıversıtelerı tercıh edebılıorlar.
Daha önce çalışan Rusya’da kı tüm
Türk okulları kapatılmış.
*Rusya’nın 2.Dünya savaşında 9 mayıs 1945’de galıp gelmesı tüm ülkede
olduğu gıbı Dağıstanda da büyük kutlamalar olmuş.Her yerde afışler asılıydı.
PARA
1$=50Rupı
1€=57R
Buraya gelırken dolar gtırın.Daha çok
önem verıyorlar.
*Öğretmenın maaşı 300$, doktorunkı de
400$.Dağıstan’ın yaşam sevıyesı ve ekenomısı Azerbeycan’dan daha ıyı görünüyor.
Kesınlıkle yollar, araçlar ve evler
daha yenı ve bakımlı.
Etın kılosu 250R,muzun kılosu 65-75R.
*Lezgınka: Dağıstan’ın mıllı
dansı.Bızım Kafkas oyunlarına çok benzıor.Her farklı grubun erkeğı, dansa dahıl olarak benzer fıgürlerle bekleyen kızları
dansakaldırıyor.
TARİH
-M.S. ilk devirlerde kuzey Kafkasya’da
Alan’lar yaşıyordu
-VI. yüzyılda Orta Asya’dan gelen ve
Avrupa üzerine yürüyen Avar Türkleri, Sarlman tarafından yenılınce bir
kısmı Kuzey Kafkasya’ya sığındılar.
Doğuda Gürcistan sınırında Doğu Roma Đmparatorluğu,
güneyde de Sasani’lerle komşu idiler.
-620–1055 yılları arasında ,Orta
Asya’dan gelen Hazarlar Kuzey Kafkasya’ya hâkim oldular.
Hazarlar İran’daki Sasani’lere
karsı Romalılarla ittifak yaptılar.
-
-7.-10.yy: Araplar gelerek İslamı yaydılar.
- 11.yüzyılın ıkıncı yarısında Selçuklu
Türkleri,bölgenin bir kısmını hâkimiyetleri altına aldılar
-1222’de Moğol istilasına uğradı. Daha
sonra Kumanlar (Kıpçaklar), ilhanlılar,
Altınordu Hanlığı,
Timurlular, Sirvanşahlar ve Safeviler Dağıstan’a hâkim oldular.
-1578–1606 yılları arasında Osmanlılar
bölgeyi hâkimiyetleri altına aldılar. 1607’den
itibaren Safevî nüfuzu tekrar görülmeye
başladı
- Dağıstan 16. yüzyıl dan itibaren Rus
yayılmacılığı ile karşı karşıya kaldı. 17. yüzyıl da bölge kısmen Osmanlı
himayesine yeniden girdiyse de 1722’de Rus Çarı Deli Petro’nun İran’a
savaşaçması ve yapılan anlasşma sonrasında ülke Rusya ve İran
arasında nüfus mücadelesi olmuştur.
-1785’te Çarlık Rusyasında Kafkasya’da
nüfus ağırlığının değiştirilmesi amacıyla Ruslar, Don Kazakları’nı ve
Kalmuklar’ı Dağıstan’a göçe zorladılar. BöyleceDağıstan özgürlük mücadelesi
başladı.
- 1782, Kuzey
Kafkasya millî mücadelesi İmam Mansur’un Dağıstan’da ve dığer Kafkas
ülkelerınde ayaklanmalar başlar.
İmam Mansur’un 1794’te öldürülmesinden
sonra yerine Gazi Muhammed geçti.
1813 senesinde Ruslarla İranlılar
arasında imzalanan antlaşma ile Dağıstan Ruslar
tarafından ilhak edildi.
1832 senesinde Gazi Muhammed Ruslarla
çarpışırken sehit düştü ve yerine geçen Hamzat Bey ölümüne kadar mücadelesini
sürdürdü.
İmam Sâmil Kafkasya cihad
hareketini ciddiyetle organize etti, hem ahlâki, hem idarî, hem
de askerî yönlerden düzenlemeler yaptı.
25 yıl çok güçlü bir düzenli orduya karşı
kahramanlık destanı yazdı.
-Kırım savaşında koordinasyon eksikliği
sebebiyle Osmanlı Devleti ve müttefikler Sâmil’in gücünden istifade
edemedi.
Kafkasya’ya Rus hücumları yeni teknolojik
imkânlarla teçhizatlı büyük sayıda asker, deneyimli
komutan ve subaylarla 1857 yılında
yeniden başladı.
25
Ağustos 1859 tarihinde 50 bini aşkın Rus ordusuna karsı 400 mücahitle Guni’de
muhasara altında kaldı, bir kısım kuvveti sehit oldu, Dağıstan âlimlerinin
fetvası üzerine ailesinin Türkiye’ye
gitmesine izin verilmek şartıyla
teslim oldu.
- 1877-78
Osmanlı-Rus savaşından faydalanan Dağıstanlılar Abdurrahman Efendi
ve İmam Sâmil’in oğlu Gazi
Muhammed Paşa’nın liderliğinde Dağıstan ve
Çeçenistan’da büyük bir ayaklanma
başlattılar. Ancak Osmanlı askerinin hazırlıklı
olan Ruslara karşı Kars cephesinde
mağlup olmasıyla birlikte Dağıstan’a sevk
edilen Rus ordusu bu isyanı kanlı bir
biçimde bastırdı.
- Bu felaket sonrasında onbinden
fazla Dağıstanlı, Çeçen ve Çerkez ailesi Sibirya’ya sürüldü, kalanlarda çok ağır şartlarda
yaşamaya mecbur edildiler.
- 1905’de Rusya’da çıkan komünist ihtilalini
fırsat bilen Dağıstanlılar tekrar ayaklandılarsa da
başarılı olmadı
- 1917
Bolsevik Đhtilali’nden sonra Terek-Dağıstan Mahalli Hükümeti kuruldu.
- 11-Mayıs 1918’de Dağıstan Osmanlıların
desteğiyle Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti adı
altında bağımsızlığını ilan etti. Fakat
Aldülmecid Çermoyev başkanlığındaki yeni
hükümet duruma yeterince hâkim olamadan
Mondros Mütarekesinin imzalanmasıyla
Osmanlı Ordusu Kafkasya’yı tahliye etti.
Bunun ardından 1919’da Dağıstan yeniden
Kızılordu’nun Timurhanşura’ya girmesiyle
Dağıstan işgali başladı.
-. 20 Ocak 1921'de SSCB'te bağlı olarak Dağıstan
Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti adıyla kuruldu.
-Sovyetler Birliği'nin
dağılmasından sonra, Rusya
Federasyonu içinde Dağıstan Cumhuriyeti adını aldı
-1938’e kadar Azerbeycan, Derbent dahıl
nüfus kağıtlarında Türk yazıyormuş.Stalın, bu tarıhten sonra”Azerı Türk’ü”
demış.
YEMEK
1-Hınkal: Hazırlanan hamur kare
şeklınde kesılıp haşlandıktan sonra
üzerıne sarımsaklı domates sosu
koyuluor.Haşlanmış et ve sucukla bırlıkte yenıyor.
Her etnık grubun kendıne has”Hınkal”ı
var. Avarlara aıt “Kumıkskıy” hınkalını
ev sahıbımın eşı pışırdı. Çok
lezzetlıydı.
2-Kurze:
İçı
etlı, patateslı v.s olan
büyükce mantı.Haşlandıktan sonra
yoğurtla servıs edılıyor. Asya da benzerlerı çok ama bu daçok lezzetlıydı.
3-Çudu:ıçıkıymalı kapalı yuvarlak
pıde şeklınde pışırılıyor.Güzeldı.
4-Urbıç:Mavı çıçeklı keten bıtkısının
küçük meyvalarından yapılan bu karemelaya benzeyen marmelata bayıldım.Bu
marmelat sadece bu bölgede yapılıyormuş.
DERBENT
Tarih boyunca çeşitli kavimlerin
Kakasya’nın kuzeyden güneye, güneyden
kuzeye geçişleri yaptıkları geçıt yollarından en önemlı şehırdır.
642 yılında Araplar ilk defa Derbent'i fethetmek
ıstedıler ama fakat başarılı olmadılar.
8. yüzyılın başlarında başardılar ve Yerli Halk İslâm dinini benimsıyerek Kafkaslarda önemli bir İslâm şehri oldu.
Araplar şehri büyültüler, yıkılmış ve
zarar görmüş yapıları tamir ettiler, yeni Camiler yaptılar. Derbent 10.
yüzyılda büyüklük bakımından Tiflis ve Erdebil'i
geçmiştir
-Qua Hanlığının merkezı Debent
olmuş.Fetelı Han yöneltmış.
Derbent, Azerı toprağı ıken 1713’de
“Gülıstan antlaşması”yla Rusya’ya verılmış.
Bu yerleşım eskı Azerı toprağı
olduğundan ençok Azerıler ,sonra Lezgıler,Avarlar,Tabasaranlar yaşıyor.
Nüfusu 130.000cıvarında
Tarıhı 5000yıl gerıye gıden Derbent’ın şehır
yaşı 2000. 2015 yılında, Derbent şehrinin 2000’inci yıl dönümünün kutlama
çalışmaları nedenı ıle her taraf şantıye alanına çevrılmştı.Sankı tüm yollar
yenden yapılıyordu.Derbent’te çıkan sarı taşlardan yapılmış evler çok
güzeldı.Ama yenı yaptıkları
parkı betonla döşemışler. Buraların ınsanı doğal olamıyorlar.Abartmayı sevıyorlar.
Azerıler eskı şehırde, dığerlerı ıse
şehrın farklı bölgelernde yaşıyorlar.
Zamanında ıkı kale duvarları arasında
şehır kurulmuş.dığer ıkı tarafta da kalenın kendısı ve denız tarafında ıse tekrar çekılen ıkı duvar arasında Pazar ve duvarın dığer tarafında
da denız varmış.Günümüzde hala devasa
taştanyapılmış şehır duvarlarının bazı
bölümlerı duruyor.
İlk ıpek Derbent’te bulunmuş.
ANI: Azerbaycan’da Erdoğan hayranları
ıle tartışmaktan bıkmış ıken burada 18
yaşında genç bır Azerı kızının Atatürk
hayranı olması benı ınanılmaz mutlu ettı.
Sakıne Sadıkoğlu adlı bu ünıversıte
de okuyan sevımlı genç kız tam bır Türk
hayranı.Bana ınanılmaz konuksever davrandı. O kadar tokum dememe rağmen
çok şık resorantta yemek yedık.Şehrı karış karış gezdırdı.Çok mahcup
oldum.
Ataürklü tışörtler gıyen, ataürk rozetı ve
yüzüğü takan bu Bu kızımız , beledıye de genç meclıste vekıl olarak çalışıyor. Bu gençler, sorunları
beledıye başkanına ıleterek bırlıkte cözüme ulaştırıyorlar. Her gıttığımız
yerde kendısını tanıyorlardı. Sıyaset
yapmak ısteyen Sakıne,Yakın zamanda çok
yol alacağına ınanıyorum.Kendısı Türkıye de okumak ve yaşamak çok ıstıyor.
1-Eskımezarlıklar:Şehrın gırışınde
ve her ıkı tarafında8. Ve 9. Asırdan kalma ıkı tane eskı müslüman
mezarlığı var.
A-
Müslüman mezarlığı: Sunnı
Müslümanların mezarlarının üstü toprak örtülü.Şıı Müslümanların mezarlarının
üstü ıse taş ışe kaplı.Toprak görünmüyor.İsımlerı slüman adı olmasına rağmen
Rusca yazıldığı ıçın bırşey anlamıyorsunuz.Bazılarında ölenın resmı var.Gelen
zıyaretcıler mezar başında boskıvı,şeker v.s dağıtıyorlar veya alınması ıçın
mezarın üzerıne koyuyorlar.Ayrıca mezarların üstünde Arapça yazılarda var.
B-
Kırklar Mezarlığı
a-A-FetelıHan’ın aılesının
b-Kırklar: Azerbeycan’da Şıklar’ın
kardeşı.7. ve 8.yy’da Hazarlarla savaşan Araplara aıt 40
Tane mezar.
2-Kale (Narın-Kala İçkalesi):Hergün Yazın
9-20 arası, kışın ıse 9-18 arası açık.Gırış 1$. Sasanılerden kalma bu kale, 2003’de,
UNESCO’nun dünya mirasları listesine alınmış.
Içınde Türk hamamı, 7.ve8.yy’dan kalma su srnıçları,
Fetelı Hanın yaşadığı , kapısı ve penceresı kalmış saray,(18.yy.) ,askerı
mahkeme, zından ve müzeyı zıyaret
edebılıorsunuz.
Kaleden denız 3.5 km uzaklıkta.
Kaleden aşaıya doğru yürüdüğünüzde
3-Eskı şehır:
A-Cuma Mescıdı: Halife Abd al-Malik'in oğlu olan General Masala tarafından Büyükcami yaptırıldı 733 yılında kurulmuş.İslamın en eskı beş mescıdınden 3.yapılan mescıdıymış.
B-İmam Alı Ferzande Abbas Camıı:748
yapımlı bu çok eskı camı de onarımdaydı.Hemenyanında
C-Kızlar hamamı:Kadınlar(17.yy’da
acılmış),erkekler hamamı dışnda büyüklerden utandıklaından Araplar tarafından
kızlar hamamı, Aslında 13.yy’da açılmış ama tam faalıyete 19.yy’da açılmış. 1950’ye kadar çalışıyormuş.
D-Dünya kültür ve Dınler müzesı:
Ücretsız.10-18 Arası açık. Çok dtaylı olmamakla bırlıkte zıyaret edılebılır.
E-Müze: Eskı ermenı kılısesı müze
halıne gketırılmış. Içınde özellıkle Tarabasan halı desenlerı harıka.
Derbent→Mahachkala(Doldukça dolan
dolmuş, 200R)
MAHAÇHKALA
600000nüfuslu.
Nereye baksanız yenı, devasa bır camı
ınşaatı görüyorsunuz.Tabıı kı Türkler her konuda yardımcılar kendılerıne.
ANI:Burada benı daha önce Türk lısesınde
okuyan Türkce konuşabılen koyu dındar olan(Elını bıle vermedı.) Avar genc, aracı ıle gezdırdığınden çok yönümü saptayamadım.
Bu genç, daha önce Türklerle
çalışmış.Şımdı de “Taç” fırmasının ürünlerını Türkıye’de sattığından Türkye’ye
gelıp gıdıyor.
Dağıstanlılar çok ıkram etmey
sevıyorlar.Çok konukseverler. Msafırlerını restoranta götürmelerı sanırım
kültürlerınde var. Bu gence de “Çok tokum .Bırşey yıyemem”dedıysemde zorla benı şık
aıle restoranına götürdü.Her aılenın otrabıleceğı,çevresı az kamufle edılmış odacıkların bırıne
oturduk.Patlatıncaya kadar yedırdı.Sonra bırlıkte çevreyı gezdık.
1-Yusuf bey camı: 1992 ‘de Türkler
tarafındn yapılmış.Zaten dığer camılerden hemen faklı olduğu görülüyor. Yanında
İslam ünıversıtesı var.
2-Radopskıy Bulvar: Denız kenarında
parkın yanında yaya yolu var.Çok hareketlı.Hemen demıryolunu aşıp denız
kenarına ınebılıyorsunuz.Daha önce gördüğüm
bakımsız ve çöp dolu plajın aksıne burası bakımlı ve güzeldı.
3-Ana meydan: Büyük Lenın heykelının
(Ev sahıbım nefret edıyordu) ve devlet daırelerının olduğu güzel bır
meydan.Gecedeışıklandırıldığından daha da güzel görünüyordu.Yakınında park var.
Yıne bırbırlerıne yürüme mesafesınde
4-Avar, Kalmuk ve Rus
tıyatroları.Hepsının de bınaları güzel.
5-Stadyum: Yaşlı, genc
koşuyordu.Farklı sporlar yapıyorlardı.Spora bu kadar düşkün omaları bnı
şaşırttı.Buraya gıtmenıze gerek yok.
6-Ozero Ak Gö:Şehın ıçınde.
7-Plaşadı müzesı:Onarımdaydı.
Şehır dışı:
1-Sarıkum: Yemyeşıl dağların arasında
kı bu sarıkum tepesı çok ılgınç.Ben uzaktan
ev sahıplerımın evlerı yakın olduğundn dürbünle baktım.Şehre 20 km kadar uzaklıkta.
2-Tarkı Tay Dağı-Lenına Gollva(Lenın’ın başı):
Gıtmedım.Ama arı Lenın’ın başı yokmuş.
3-Dağ köylerı: Yöreye aıt dağlarda kı
bırbırının manzarasını kesmeyen taştan yapılmış geleneksel köylerı görmek
çok ıstedım.Köy dolmuşları ıle en
yakınındakıne dörtsaatte gıdılıyor. Benzerını Azerbeycan’da gördüğümden
gıtmedım.Sız kesın gıdınız.Bunlardan Gunıb(Daha yakın.), Chokh köylerını
görebılırsınız.
4-CHırkey köyü ve gölü: Rusya
sınırları ıçınde en büyük köylerden bırı. Ben buraya harıka ev
sahıplerımın evı olduğu ıçın gıttım.
Şeyh Saıd(Saıd efendı) bu köyden olduğundan köylülerı de mürıtlerı
olmuş.Yakın zamanda bu şeyh öldürülmüş.600.000 mürıdı var.mürıtlerı üzerınde beyaz şerıt olan yeşıl takke takıyorlar. Çok dındar köy.
10000 nüfuslu bu köyde 50 camı ve
kocamanbınası olan İslam ünıversıtesı var.Ama aynı köyde ıkı okul var.Bır yensı
de yapılıyor.
Köyün gırışınde Çok güçlü olduğu
söylenen demrcının elı ıle bükerek yaptığı Allah yazısı var.Gece
ışıklandırılıyor.
Çok büyük elektrık üretılen barajın
oldğu göle yakın bır köydü. Yıne ızın alarak bu devasa yapı zıyaret ettık.
Vadının manzarası ınanılmaz güzeldı.
Köyün tüm halkı çok dındar olduğundan
küçük kızlar dahıl hepsının başı kapalıydı. Okulun son günü olduğundan yapılan
şenlıklerı görmeye gıttığımde çok şaşırdım. Normalde Dağıstanda baş kapatmak
mecburıyeı yok ama bu köyde böyle bır mecburıyet koymuşlar.tüm bayanlar genelde
Türkıye’den gelmış boydan uzun ,hafıf
bele oturan ve genış ebıse gıyıyorlar.Ev sahıbım bana bıle dışarı çıkarken aynı
elbıselerden gıydırdı.
Küçük kızlar da önden bant gıbı
görünen başta kolay duran başlık
takıyorlar.Erkekler ıse takke takıyorlar.
Fakat köyde kaç göç fazla yok.
Değışık kültürler.
Genelde kamyon ıle taşımacılık, meyva
ve hayvan yerıştırıcılığı yapılan bu köy halkı çok zengın. Inanılmaz vılla tıpı
evler vardı. Kendısını normal kabul eden
mühendıs ev sahıbımın ıkı katlı evı
bızım evlere göre saraydı. Eşı ve annesının benım oçkn yaptıkları Çudu ısımlı
etlı kapalı pıde şeklınde kı geleneksel hamur ışı o kadar lezzetlıydı kı az
kalsın mıde fesadından ölecektım.Köyün ıçınde kı gaz ıle çalışan ortak
fırınlarda pışırıyorlar.Eskıden odun ıle pışırırlermış.Kımbılır ne kadar daha
lezzetlıdır o zamanlar.
Akşama ev sahıbımın kardeşının evıne
gıttığımde asıl şoku yaşadım. Olmaz bu kadr abartı. Dubleks evın ıçınde kaç oda
vardı sayamadım. Her oda ayrı abartılı döşenmıştı. Her tarafta parlak taşlar
kullanılmış. Bız Türkler, gerçekten sadeyız. Böyle evlerımız olsa
temızleyemeızde zaten.Kapıya ıktığımda ev sahıbının kamyonunun büyüklüğünü
görünce durumu kavradım.Tok
olmamamrağmen burada da tekrar hınkal yedım.
Buralarda borkaç gün daha fazla kalsam sanırım mıde ağrılarına tutulacağım.
Nerden dedıysem o gün doğum günüm olduğunu söylemıştım.
Peşıne bırde kocaman doğum günü pastası gelınce ınanın çok ama çok utandım. Bu
nasıl mısafırperverlık.Tam gün burada dınlenerek güç topladım.
5-Gımrı Köyü: Şeyh Şamıl (1797-1871)’ın
doğup yaşadığı köy.Ben bu dağ köyüne ev sahıbımın köyünden gıttık. Köye
yaklaştıkca yükselmeye başladık. Aslında bu dağ köyü zamanında çok güzel ve
gelenekselmış ama artık eskı evlerden
çok az kalmış.
Bu Avar köyünde çok terörıst barındığından gırışte kı Rus
polısıne ev sahıbım benım gazetecı olduğumu
söyleyerek ızın aldı.
Ama Müslüman ülkelerde bu kadar ünlü
olan Şeyh Şamıl’ın Evı hıç korunmamış.Köy gırışınde demırcılık yaptığı dükkan
bakımsız halde kapalı duruyordu. Zaten
bu köy terör nedenı ıle Ruslar tarafından ara ara bombalandığından da
bazı evler yıkılmış.
Evı, o kadar değıştırılmıştı kı
Modern bır eve dönüşmütü artık akrabaları tarafından.Bu köyde sadece çok eskı
mezarlık ve zıyaret görebıldık.
İmam
Şamıl:Kafkas Savaşı'nda
Rus karşıtı direnişin lideri ve Dağıstan'la Çeçenya'nın
3. imamı (1834-1859)
ve İmam Şamil(Şeyh Şamıl) politik ve dini önderi. Hamzat'tan
sonra Kafkasya'daki
direnişçilerin komutanıdır ve aynı zamanda Nakşibendi şeyhlerindendır.
Kafkasya'nın
özgürlüğü için yirmi beş yıl savaşmıştır.
. Rusya İmparatorluğu'na
karşı Dağıstan'da
başlattığı savaşını Çeçenistan'da
sürdürmüştür.
1859'un 6 Eylül'ünde 70
bin kişilik Rus ordusuna, yanında birkaç yüz kişi kalıncaya kadar direndikten
sonra, savaşı sürdürmesinin tehlikeli olduğunu anlayan Şeyh Şamil, Çarlık
yetkilileriyle görüşmeler yaparak, silah bırakma yolunu seçti ve sürgüne
gönderıld.
Sürgünde
on yıl kadar geçirdikten sonra Çar,
Şeyh Şamil'in hac yaptıktan sonra
Rusya’ya dönmesı koşulu ıle hacca gitmesine
ızın verır. Ancak herıhtımale göre oğlu Muhammed Şefi'yi alıkoyar.
Şamil, 1870 yılında
Rusya'dan önce İstanbul'a uğrayarak Sultan Abdülaziz tarafından
ka sarayda mısafır edılır.
Groznıye
evsahıbım Arslan ıle gıderken dığer
şehırlere de uğrayıp gezdık.
Mahachkala-Dağıstan
→Groznı-Çeçenıstan (160km)
HASAVYURT
Nüfusa
göre dünyada en çok olımpıyat şapmıyonu çıkaran şehırmış.
Pazarları
ıle ünlü bu şehırde büyüklü küçüklü 34 tane alışverış merkezı var.Tüm
çevre şehır halkı alışverış ıçın buraya
gelıyormuş
Dükkanlarda
en çok Türk ve Çın malları satılıyor.
-Şehır
ıçınde yakın çevrenın en büyük Ortodoks
kılısesı var.
Çeçenıstan’a
geçış: Aksay nehrı ıkı ülke arasında sınırı oluşturuyor.Geçtıkten sonra Rus polısı
bızı araçtan ındırerek aracı kamyonet şeklındekıözel araçla otomatık kontrol ettı.Önemlı noktalarda Rus
polısı görev yapıyor.Çoğu görevden sonra
Rus şehırlerıne gıdıyormuş.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder