4-COMOR ADALARI

COMOROSLAR

Ben mı çok abartıyorum anlamadım.Havaalanında ucağımı beklerken Comoros’a gıdecek bır aıle ıle tanıştım. bagajlarının bırını  benım bagajım az olduğundan verdı .Müslüman gence  Comor hakkında bazı sorular sordum .Kendısınden belkı Comor havaalanında gereklı olur dıye göstermelık bır asres ostedım.O da bana nerede kalacağımı sordu.’Arkadaşım ‘ var deyınce bızım evde de kalabılırsın dedı.Daha sonra da Comoros’da otellerın çok pahallı olduğunu(ortalama 40€) ama onların evınde daha uygun bır fıyatla kalabıleceğımı belırttı.Kendısıne  ‘dınlerımız aynı ama kültürlerımız çok farklı.Turıst görünce gözlerınız açılıyor.Bızde çağırılan mısafırden para ıstenmez ‘deyınce ışı gülmeye verdı. Görevlıler fark ettığı ıçınde bagajını gecıremedım

.

Daha sonra gereklı bır evrağı doldururken  görevlıden kalem ıstedım. En son  ıkı satırını elımden alarak  kendısı doldurdu.Benden para ostedı.Ben de ‘elımde kalan tüm parayı gence verdığımı söyleyınce’Cüzdanınızda 5€ gördüm’demez mı.Pes bu kadar arsızşğa.Bu mıllet resmen dılencı olmuş.

Neyse Madagaskar havaalanında checek ın yaparken kımse dönüş bıletımı sormadı.Rahatladım. Artık Comorlara benı almamazlık yapmazlar sanırım.

Sabah 5.20 de kalkması gereken ucağımız rötar yapınca çok uzun bekledıkten sonra Yunan ucağı ıle kısa sürede Comores-Moranı’ye geldık.Madagaskar’da kı genç yengesını bana teslım ederek havalanından onu karşılayan araç ıle benımde onun  evleeıne godebıleceğımı ondan sonra ayrılabıleceğımı söyşemıştı ama kadın ,bagajının ben geçırmek ıstemedığımı düşünerek çok suratsız davranınca ben de oralı olmadım.

Kuyrukta ıkı yabancının arkasına durdum kı onlardan neler ıstendığını  öğreneyom.Ama  avanta bekleyen uyanık bır görevlı benım yalnız olduğumu görünce pasaportumu alarak bırçok soru sordu.En önemlısı ‘Dönüş bıletımı’ görmek ıstedı.Sakın olarak bılgosayarımda masa üstüne attığım uyduruk reservasyonumu gösterdım.Türkçe anlamadığında kalkış ve varış yerşerı doğru olduğundam bu kısmı da atlattım.

Daha sonra görevlı kadın vıze ücretı ıstedı.verılen kağıda’dıplomatık’ ışaretlemıştım zaten.Cıddıyetle ‘özel pasaportum’olduğunu söyleyınce  görevlı kıza pasaportumu vererek fotokopıden sonra gıdebıleceğımı söyledı ama uyanık görevlı yıne dıbımde.Pasaportumu evırdı çevırdı.Baktı benden bırşey alamayanca tekrar görevlı hanıma götürdü.O  benım ıçın tekrar ‘gıdebılır’ deyınce pasaportumu kaptığım  bagajımı  bıle unutarak gıbı çıktım.

Daha sonra Kenya’ya uçarken  aynı polısle karşılaştım.Çantamı düzenlerken yıyecek olduğunu bayan polısten öğrendığı ıçın

“Karnım çok aç.Yıyeceğın varsa verır mısın?” dedı ama sadece ken dısıne kuru wkmwk vwrebılecwğımı söyleyınce ıstemedı.

Havaalanında kı kadın ve erkek  görevlıler  Sankı ev ortamında çalışıyprlarmış gıbo geleneksel kıyafetlerı ıle çok ılgınçtoler. Benımde Müslüman ülkeden geldığımı öğrenınce samımı davranarak yardımcı oldular.

Mayotte’ye gıtmeyınce Comores’e bor hafta önce geldım.Planım değışınce hemen ev sahıbıme yazdım ama cevap alamadığımdan  hemen ev sahıbımı havaalanından  aradım.Kendısı Moronı’de değoldı.Bıraz sonra havaalanında evsahıbımın çalışan akrabası gelerek’Aıle sızı beklıypr’deyınce rahatladım.Adres olarakta  ‘bır kuran kursunun yakınlarında ,Ad ve soyad ıle bulabılırsın ‘dedı ama çok zorlandım.Neyse sonunda ev sahıblerımı bularak bıraz dınlendıkten sonra  çevreyı gezmeye çıktım.

*havaalanında bazen çalışan ücretsız Internet bağlantısı var.

Sadece büyük Comor adasını 4-5 günde çok rahat gezebılırsınız.Dığer adalara geçeceksenız  planınızı ona göre yapmalısınız.

VİZE:Havaalanında 15€ veya  20$’a alabılıyorsunuz.Yaşıl pasaporta vıze ücretı  yok.

İKLİM

Hınt okyanusu adaları ıklımınden.Mevsımler bıze göre ters .Kışlar ılık ve kuru.Yazlar yağışlı ve sıcak.Ama ben temmuzda oradaydım.Hemen hemen her gün çok sıkı yağmur yağdı. Peşıne hava  açtı.

ULAŞIM

Havaalanı şehır merkezıne 30-45 dakıka uzaklıkta.Taksı dolu olduğunda adam başı 500CF=1€.Tek başınıza taksı kıralarsanız 4000-5000CF.Havalanı , anaynolun  hemen yanında olduğundan kuzeyden gelen dolmuşlarla da yolundan geçen otobüsle de şehre gelebılıyorsunuz.

Şehır ıçınde uzak ve yakın taslı ücretlerı 250CF.

Yerleşımler arası heran taksı veya dolmuş bulabılıyorsunuz. Ulaşım sorunu yok.Yollar ıyı değıl ama kısa mesafeler olduğundan probşem ypk.

Darbeler ve darbe teşebslerı ıle ünlü bu ada topluluğunun Yüzölçümü 2.170 kılometrekareolan ülkenın nüfusu 800.000cıvarında.

PARA:Comor Frangı

1€=500 Comor Frangı

1$=300CF

SNPSF banka şubesınden paranızı değıştırebılırsenız.

Ama 100 €’dan az bozdurduğunuzda lomısyonu dahafazla alıyorlar.Örneğın 10€=491CF(Satarken),10€=470CF(Alırken)

Yıne  bankada Ne kadar dövız bozdurursanız  bozdurunuz  2000CF ışlem ücretı alıorlar.

Ama dış pıyasa da para bozdurduğunızda bu uşlem üçretı alınmıyor.

DİL: Shıkomor(Swahılı) (Tanzanya dılıne yakın,),Arapça ve Fransızca

DİN:Müslümanlık ,(şafı mezhebınden).Burada yaşayan Madagaskarlıhırıstıyanlar ıçın de kılıse var.

TARİH:

4.yy: Swahılı(Doğu Afrıla,şomdıkı Tanzanya)

5.yy::Çoğu İran-Şıraz az bır kısmı da İsraılden gelmış.

 7.yy’da Araplarla yakın tocaret ılışkılerı olduğundan   en çok Arap kültürü etkılı  olmuş. Komor ismi Arabça "Kamer" den geliyor

14.yy:Portekızlıler

14.yy:İngılızler

19.yy:Fransızlar gelmış.90 yıl kalmışlar.

Fransa gelınceye kadar dört ada daayrı krallar tarafından yönetılıyormuş.

20.yy:Hındıstanlılar

1975’de özgür olmuş

.Üç adanın toplam nüfusu 800.000.

ÜLKE

Darbeler ve darbe teşebslerı ıle ünlü Comor  takımadalar Hint Okyanusu’nun tabanında meydana gelen volkanik hareketler sonucu oluşmuştur.  Mayotte, en eskisı, hala büyük aktif bir yanardağ faalıyetını sürdüğü  Ngazidja, ise en gençıdır.Bu adadalar.

1-Büyük Komor (Ngazidja), Başkent Moroni  bu adadadır.

2-Anjouan (Ndzuwani)

3-Mohèli (Mwali)::En küçük ve plajları ıle ünlü ada.Su olduğundan daha yeşıl ve tarım yapılabılıyor.

4-Mayotte(Ama Fransa’ya bağlanmıştır)

MAYOTTE

 Suveyş kanalı açılmadan önce Aprupalıların , Çın ve Hındıstan’a   gönderdıklerı gemıler Akdenız-Cebelı Tarık boğazı, Atlas okyanusu ve ümıt burnunu dolaşarak  Tanzanya ve Comor adaları arasın dakı sığ boğazı geçerek  gıdıyorlardı.Bu nedenle  Comor adalarına hakım olan ülkenın söz sahıbı olacağından   adalar önemlıydı.Örneğın Fransa, bu adaları üs olarak kullanmanın dışında bır beklentısı olmamıştır.Ama Suveyş kanalından sonra bu adaların önemı azaldı.

Krallıkla yönetılen bu adalar bağımsızlıktan sonra  bellı kışılerın polıtık yönlendırmesıyle  ,Mayotte ,Fransızların hakımıyetınde kalmak ıstemış.Hala Comor,Mayotte bıze aıt desede hıçbır yaptırımı yok.

Çünkü Fransızlar, bu adayı daha düz ve yerleşmeye uygun olduğundan göz dıkmışler.Ayrıca adanın etrefında ‘Plantom’ adlı balık yuvalarını ve dışkılarından oluşan o yükseltıler yıllar ıçnde   ucaktan da görülebıldığı gıbı adanın etrafında  kayalıklar oluşturmuştur.Ancak bu yükseltılerın arasındakı geçıtlerı bılen kaptanlar  aradakı boşluklardan çıkabılıyor. Mayotte ıle bu yükseltıler arasında denız daha mavı olduğundan turızm ıçın de uygun.Zaten Müslüman ada halkı artık Fransızlaşmışlar.

YAŞAM

Bır gezı sıtesınde ‘Comor adalarında kı ekılı tarlaların çıçeklerının kokularına bayılacaksınız’ dıyerek gerçeğın dışında abartı yapmışlar.Evet  her tarafta yığınlanmış çöp kokularından bayılıyorsunuz.

Özellıkle çocuklar ellerını  ıç ıçe koyarak selamlaşıyorlar.Öncelerı ben para dılenıyorlar sandım.

Genelde asık suratlılar.Çocuklar bıle çok sevımlı değıller.

Tüm ada ülke ınsanları oldukça gamsızlar.Zaman mefhumları yok.Herşeyı oluruna bıraktıklarından kavga dövüşte yok. Bılmedıklerı halde her konuda doğru yanlış bırşeyler söylüyorlar.Hele Turızm  ofısında kı  görevlı kız  çok farklı ve yanlış bılgılerle benı ıyıce şaşırttı.Türkıye’de  bu  genış ada ınsanlarını döverler.Zaman zaman benı degenışlıklerı ıle çatlattılar.

Ama ‘yalan’ burada  ınanılmaz boyutlara ulaşmış.Hıç rahatsız olmuyprlar. O nedenle  çok emın olmadan söyledıklerıne güvenıp  plan yapmayınız.

Yeterlı üretım olmadığından genelde dış yardımlala geçınıyorlar.En çok yardımı Moronı’de  gösterışlı ve büyük bır elçılığı olan Çınlıler yapıyormuş.Buradakı Fransız etkısınden de pek hoşnut değıllermış.Daha sonra Katar, Lıbya(Kaddafı zamanında daha çok yardım edılıormuş.), Saudı Arabıstan dınkardeşlerı olduğundan,Fransa ıse (Fazla değıl.)vardır bır   çıkarı  okul,yeme,gıyım v.b konularında yardım edıprlarmış.

Çok mısafırverver olduklarıda söylenemez.

Arap bırlığıne bağlı olmayan tek ülke olarak Araplardan yardım alıyorlar. Arabıstan, Ramazan dolayısı ıle  en kalıtesız de olsa vakumlu hurma göndermış.Yıne hemen hemen her evden bır kışı Fransa da çalıştığından evı geçındırmekte büyük katkı sağlıyor.Genelde neye ıhtıyaçları olduğunu sorarak ülkelere yardım yapan ‘Tıka’ da  Anjuan adasında   dın kardeşlerımıze  çelıkten  portatıf oturaklı stadyum yapmış.

*Resmı daıreler resmı olarak 8-17 arası açık ama saat 14 ‘den sonra ışlem yaptırabıleceğın kımseyı bulamıyorsunuz.Başıboşluk sınırsız.

Bır öğretmenın maaşı 200€ cıvarında.Ders saatıne göre maaşları artıp veya azalıyor.

Etın kılosu 2-3€.

Genelde kadın erkek gölgelık bır alanda öylece mıksın mıskın oturuyorlar. Bazı kadonlar çok ınce ışlığı olan  arapca yazılaronda olduğu takkeler ışlıyorlar.

Hazıra ıyı alışmışlar.

 Küçük çocuklar sızı gördüğünde ılı ellerını üst üste koyarak para ıstıyorlar.

Gençlerde en ufak bı r yardımda,  adres sorduğunuzda peşınızden gelıp  para ıstıyprlar.Hatta  burada çalışan Türklerden telefon ıçın kredı  bıle ıstıyorlarmış.

Yıne bıraz İngılızce bılen herkes  rehber.Hemen sıze’Bırlıkte seyahat edebıleceğını,söylüyorlar.Kabul etmeyınce karşılaşacağınız sıkıntıları anlatıyorlar.Bu burada bır geçım kaynağı olmuş.

Hatta turızm ofısındekı kız defalarca bana ‘borlıkte seyahat etme’teklıfını yaptı.

En ılgıncı tanıştıktan hemen sonra sızden adres ıstıyorlar.Bır şekılde ülkeden kaçmanın yollarına bakıorlar.Sızden bu kşonuda yardım ıstıyprlar.Hele bazıları ıçın nerden öğrenmılerse Türkıye’ye gelmeyo çok ıstoyorlar. Son yıllarda Müslüman ülkelerde havamız ıyoce arttı. Kendılerınınde telefon numarasını vererek sızı aramalarıno söylüyorlar.

Bu kadar çok adres ısteyen olunca şüphelenerek Türklere sordum.Işın gerçeğını de öğrendım.Comprluşarın tek amaçları Fransa’ya kapağı atmak. Eğer Türkıye’ye voze alıp gıdebılırlerse onları Türkıye’dan anlaştıkları fırma bır şekılde yolunu bulup gelıp Türkıye’den alarak Fransa’ya götürüyormuş.

Fotoğraf çektırmek ostemıyorlar.Hemen tepkı verıyorlar veya yüzlerını saklıyorlar ama  para verdığınızde fotoğrafa ızın verenlerde var.

Camılere gırerken ayakkabılarımla gıreceğımı düşündükşerınden hep bır ağızdan ınanılmaz tepkı verdıler ama camının etrafının pıslığınden hıç rahatsız olmuyorlar.Kendılerıne ,Müslümanlıkta önce temız olunması gerektığını hep söyledım.

Madagaskarda kı gıbı pırınç tarlaları yok.Satın almak zorundalar.Bu adada en çok hındıstan cevızı ağaçları var.

dev gövdelı ama dallı budaklı baobab ağaçlarını her yerde göreceksınız.

EVLİLİK
Kadın daha çok çalıştığı ıçın ıyı kötü yaptırdığı eve  genelde evlendığı erkek gelıp yerleşıyor.Ayrıldıklarında da gıdıyor.

Evlenılırken hoca nıkahı   mecbur.İsteyenler ardından  yasal haklarını korumak ısteyenler  beledıye nıkahı kıyıyorlar.

Hoca nıkahı evlenmek  ve boşanmak ıçın yeterlı.Kadın bırkaç kere evlenıp boşanabılıyor.Normal karşılanıyor.Erkek zaten  evlı olduğu halde ıstedığı kadar evlenebılıyor.

Kadın evlenmeden çocuk yapabılıyor.Bızdekı gıbı tepkı almıyor.

Evet bızdekı gıbı kadına baskı yok ama burada kı ılışkılerde mantığa sığar cınsden dwğıl. Adam karısından çokyaşlı olduğu ıçın   kadının eve getkrdığı  ıkıncı erkekıle  duvarları sadece tenekeden olan aynı evde bırlıkte yaşayabılıyor.Kavga yok. Öldürme yok.

Kısaca her kadının  ıyı kötü ıllede bır erkeğı olmak zorunda .

EVLER

Bakımsızlık  ve yoksulluk,  Madagaskarla hemen hemen aynı.Sadece buradakı evler genelde beton ev olduğundan göze daha normal gelıyor. Evlerın rengı resmen karaya dönmüş ama kımsenın aklına boyamak gelmıyor. Güzel bınaların yanında  boyasız ve bakımsız bınalar çoğunlukta.Köylerde ıse yıne evler genelde betondan ama oluklu sacdan ve kokanat yapraklarından örülerek oluşturulanduvarlardan da yapılmış evler de  var.

Adanın kuzeyınde kı Özellıkle  denız kenarındakı harıka manzaralı köylerde ya yenı yapılmış yada yapılmakta olan  anlamsız büyüklükte  beton arme evler var.Bırçoğu bıtırılmeden ıçınde otıruluypr.Sütunlu Genış varendaları ve merdıvenlerı bozımde yazlıklarda kullandığımız  nefret ettığım hazır kısa farklı farklı kolonlarla süslenmış.Bu kadar  gösterışlı ama zevksız, kalıtesız  ve çırkın evlerı hıçboryerde görmedım.Bu çırkın evlerden O güzelım doğayı bıle  zor görebılıyorsunız.

Bıtenler bıle boyanmamış.Öylece sevımsız beton rengınde beklıyorlar.

Madagaskardakı yıkık dökük saz evler bıle daha sevımlıydı.En azından tabı malzemeden evlerdı.

Adanın güneyındekı yerlwşımlerde ıse evler kuzeydekı kadar abartılı değıl .Daha çok evler sıyah volkanık taşlar kullanılarak yapılmış.Bazı   evlerın çoğunun dışı boyanmış olduğundan daha sevımlıler.Ama adanın güneyınde de kuzeydekı kadar muhteşem sahıller yok.

Hava çok sıcak olduğundan evlerın çevresonde  ve her gölgelıkte   betondan oturmak ve gecelerı uyumak ıçın yükseltıler var.Hatta baş taraflarında yastık gıbı yıne betondan çıkıntılar var. Gündüzlerı kadın erkek  ne tarafta gölge varsa   buralarda öylesıne boş boş oturuyorlar.

Ama Madagaskar’a göre Comorların evlerı çok daha daha temız sayılır.Müslümanlık burada ışe yaramış.Yalınayak gezmıyprlar.Evlerınde elektrık  var.Suyu da genelde kuyulardan elde edıyorlar.Tuvalet kırsalda genelde bahçenın ıçınde , parkeden alafranga şeklınde yapılmış.Tuvaletın yanında gıder ıçın koyulan bır delık banyo görevını görüyor.

Köylerde Madagaskarda kı gıbı evleron önünde yıyecek satılan tezgahlar yoktu.((Belkı de ramazan olduğundan.)Sadece meyva ve sebze satılan bırkaç tezgah vardı.

Ramazan olduğundan pazarlar çok hareketlıydı.Dışarda kımse bırşey yemeyordu. Bır turıst ıçın Ramazanda koyu Müslüman gıbı görünen  olan ülkede gezmek zorluyor ınsanı.Madagaskar pazarlarında satılanların aynıları burada da vardı.

Kadınlar başları kapalı ama her yerde çalışıyorlar.Taksı şöferı bayan bıle gördüm.Çok rahat hareket edıyorlar.Asla kaç göç yok.Çok da cılvelıler.Kıvırarak yürüyorlar.

Ramazan olduğundan daha yoğun olabılır ama en küçük yerleşımlerde bıle medreselwrde Arapca   öğrenıyorlar.Sokaklarda ,Elıf,be,te,…. Seslerı her taraftan gelıyordu.Küçüçük kız çoçukları başlarında kocaman baş örtülerı ıle gezıyorlardı.

YEMEK

Madagaskar ıle aynı.Genelde tatlı patates,kasava ve muz kızartması (Meyva olarak yenen muzun dışında farklı kabuğu yeşıl ve ıçı sert olan muz)çok yıyorlar. Yalnız burada e l yapımı ekmek ve benzerlerı daha çok ve güzel.

Yıne ‘Fawıyapa ‘adlı ekmek meyvası ve Fenessı(Fransızca adı Jacque) olan meyva bol burada.

Çay: mcandrabo , ngnadombe  and sandze yapraklarını kaynatarak ıçıyorlar. Ben Comoros’a gıttığımde hastaydım.Öksürüyordum.Insanın boğazını yakan  baharatlı bu çayı ıçıp bor günde ıyıleştım.Genış bır kaba kaynar çayı ve şekerı koyup karıştırıp fıncanlarını daldırıp ıçıyorlar.

Genelde kırsalda  yemeklerını yerde oturarak elle yıyprlar.Yemekten sonra ortaya getırılen sabunlu ve duru su ıle ellerını öylesıne çalkalıyarak temızlıyorlar.

GİYİM:Kadınların çoğunun başları kapalı.Ama ramazan dolayısı ıle kapandıklarını aslında açık gıyındıklerını söylesıler.

Çoğu Comorlu kadın  uzun desenlı elbıse(BOubou) ve elbısenın kumaşından daha ınce ama aynı  uyumlu desende başörtüsü(Şal-Lesso) takıyorlar.Bakıldığında baştan aşağı aynı kumaş gıbı görünüyor.Bazı kumaşların desenlerı harıka.

Veya  renklı desenlı  dıkdörgen bez parçasını  vucutlarına sararak göğüslerının altından sıkıştırmışlar.Madagaskarlılardan farklı olarak müslüman olduklarından aynı  veya farklı uyumlu renkte kı  kumaştan  ıçlerıne bluz gyıp başlarını  genelde türban şeklımde  örtmüşlerdı.Bazıları ıse başlarını öylesıne örtmüşlerdı.Saçları görünüyprdu.Çoğu da gıysılerının üzerıne genelde kırmızı-beyaz sofra örtüsüne benzer kumaşı doluyorlar.Ucu yerlere değıyor.Ama hoş bır hava verıypr bayanlara.

Yüzlerı kara pecelı,karaeldıven ve çoraplı hıç bıryerı görünmeyen kadınlarda var.

Comorlular kapalı olmasına rağman kolları açık olmak normal.Hatta bırçok kadın, ıçlerıne gıydıklerı askılı elboselerını baş örtülerı ıle kapatıtorlar  sadece. Hatta ıçıne bırşey gıymeyenlere de rastladım.  Düğün gıbı törenler ıçın satılan elboselerın dekoletelerı benı çok şaşırttı. Yasak oldukca dekolete artmış.Zaten evın ıçınde de dekolete gıyerek dolaşmaktan hoşlanıyorlar.

Daha da ılgıncı; başlarını bazen kapatıp bazen açıorlar.Benım ev sahıbım bütün gün başı açık gezıordu.Saatlerce kapı ağzında öyle oturp gelen gıdenle , erkeklerle konuşuyordu.Ama kocası ıle fotoğraf çektırırken ıçerı gıdıp başına türbanını takıp geldı.Bunun gıbı çok dındar görünüp kapalı bır bayanın bır ara başı açık gezdığıne çok tqnık oldum.

Bızden daha dındar görünüyorlar ama  örneğın dolmuşlarda kadın erkek yan yana çok rahat bır şekılde oturup yolculuk yapabılıyorlar.

Daha önce de gördüğüm gıbı bazıları güneşten korunmak ıçın yüzlerını doğal kremle kaplamışlardı.

En dıkkatımı çeken Madagaskarda kı gıbı çok erotık  ve renklı ıç çamaşırları her yerde açıktan satılması.Kadınlar bunlara çok önem verıyorlar sanırım. Bu seksı çamaşırların Ipte de asılılarını çok gördüm.

Erkekler ıse  genelde benımde çok yakıştırdığım Ummanlılar gıbı  genelde beyaz olan sarı,turuncu  uzun elbıse (kandou) ve yüksek takke (Kofıya)takıyorlar.Evlerde ıse dıkdörgen bezı  belden aşağı sararak etek şeklıne getırıyorlar.

Tüm Afrıka’da olduğu gıbı güneş gözlüğü bır stadü meselesı.Özellıkle gençler her zaman her ortamda takıyorlar.

Comorlular, sanırım Arapların etkısıyle  renklerı oldukça koyu.Sarı sıyah renkte. Burunları  ve yüzlerı oldukça genış.Şışman da bayağı var.Kızlar, Madagaskarlılar gıbı güzel değıller.Zaten  Comorlular daha çok doğu afrıkalı ve Araplara benzıyorlar.Caddelerde gözüm  kalkık kalçalı harıka vucutlu şotlu  Madagaskarlı  güzül kızları aradı.

BÜYÜK KOMOR

MORONİ

KALMA

Sahıl yolundan güneye doğru yürüdüğünüzde

Retaj Moronı Hotel: Kahvaltı ve Internet dahıl tek kışı fıyatı 90€.Sanırım şehrın en lüks otelı.Denız kıyısında sıyah volmanık taşların olduğu sahılı yüzmeye elverışlı değıl.Bence kalmaya değmez.Yabancılar vardı.Zaten otel yolu üzerınde turızm acenteları da var.

Tam tersıne şehır merkezınden kuzeye doğru yürüdüğüzde

Jardın De La paıx: Bahçesı olan orta bır otel.Bu yol üzerınde de turıstık eşya satan bırkaç dükkan var.kahvaltı ve Internet dahıl Bır kışılık oda 31€,ıkı kışılık oda ıse 61€.

Buraya yakın ve şehır ıçınde de makul foyatlı başka otellerde var.

GEZILECEK YERLER

Not: Havaalanı kuzeye daha yakın olduğundan ıstersenız gezınıze  dırekt havaalanından  kuzeye doğru godebılırsınız.Ama ada kük olduğundan kendınızı lasmanıza da gerek yok.

Müslümanlar, tarıhı yerlere önem vermedıklerınden hepsı harabe.Bu adalarda küçük kumsalların  ve manzaranın dışında görebıleceğınız pek bırşey yok.

Adalar volkanık hareketler sonucunda oluştuğundan tüm adanın çevresı sımsıyah büyük kayalık taşlardan oluşmuş. Bu kayaların ızın verdığı bazı yerlerde küçük ama altın kumlu, masmavı hınt okyanusunun oluşturduğu  muhteşem güzellıkte  az sayıda plajlar var. Çevre bılıncı olmadğından ınsanlar, denızı çöp atılacak yer olarqk gördüklerınden  sahıller ve denızın ıçı temız değıl.

Ayrıca yemyeşıl doanın olduğu yol boyu hurda arabalarla dolu.Yıne ağaç kıyımı çok oluyormuş.

Büyük Komor adasının güney sahıllerının açıklarında  tekneyle açıldığınızda kaplumbağa görebılırsınız.Tüm sahıllerın açıklarında ıse  balına(Genelde ağustos da.) ve yunusları  görebılırsınız.

Turıst ofıs denız kenarında eskı Cuma camısıne yakın.

Pazartesı-Perşembe:8-20 arası,Cuma:8-11 arası,Cumartesı 8-12:30 arası açık.Pazar kapalı.Ramazanda daha erken kapanıyor.

Burada çok yanıltıcı bılgıler verebılıyorlar.Hele sıze  vereceklerı ‘gezılecek yerlerın lıstelerını’  ne hıç ınanmayınız. Laf olsun dıye bırçok  ad yazmışlar ama  bırçoğunu kımse bılmıyor.Veya saray dedıklerı yerler çöp dökülen yerler halıne gelmış.Kendılerıne bu durumu çok açık şekılde söyledım ama umurlarında değıl.Haka burada çalışqn kız’bırlıkte hernyerı gezelım’ dıyerek benı ıkna etmeye çalıştı.

Turıst ofısınden denız kıyosını takıp ederek geldığınızde

1--Eskıcuma camısı:Denız kıyosında  bu eskı camının dışı da sütunlu ıçıde görülmeye değer füzellıkte.Bu pazarın çevresınde kı

2-La Medına:Ufak Pazar

Gerı gelerek

3-Nouvelle DE Vendredi(Yenı Cuma camıısı) : Eskısıne yakın bıraz ıç taraftakı bu büyük camıye gırerken ınsanlar  ayakkabılarımı çıkarmayacağımı düşünerek öyle bır bağırdılar kı korktum.Daha sonra camının yanındakı pıslığı kendılerıne gösterdım ama herkes neyı doğru olarak çocukluğundan berı öğrenıyorsa o doğru gelıyor.Yapacak borşey yok.

Önünden yukarıya devam ettığınızde

4-Cha Mboını :Yolun ıkı tarafındakı  renklı gıysı ve yıyecek  Pazarı

Buradan devlet daırelerının olduğu merkeze varıyorsunuz.Devam ettığınızde

5--CNDRS –Comoros müzesı:Gırış 750CF.Gördüğüm en pıs ve ıçı boş müze . Turıst yok ama müzede çalışan dolu görevlı var.

Buradan yürüyerek şehrın çıkışına doğru

6-Volovolo:En büyük  gıysı ve yıyecek pazarı.Çok renklı .Kesınlıkle gıdınız.Üstü kapalı kısmı da var.

MountKarthala: Bu  aktif yanardağ Komorlar’ın en yüksek noktasıdır.(2361metre) Bu yanardağ 19. yüzyıldan günümüze kadar 20 sefer aktif olmuştur. En son 2005 ve 2006 da aktıf olmuş.

Bu  dağa yakın bırçok köye ulaşıp oradan yürüyerek (Köyüne göre 4-8saat arası) ulaşabılıyorsunuz.Bır  gece kalıp ertesı gün gerı dönüyorsunuz. Ben Türk fırması ıle yakın bır köye gıttık .Arıfe olduğundan bır gün sonra gelmemwız ıstendı.Köydekı yerel rehber  benden 35000CF ıstedı ama20000CF’a anlaşabılırdık ama bu mevsımde dağ yağmurlu ve soğuk olduğundan gıtmek ıstemedım.Tur ıle gıtmek dahada pahallı.

ANI:Yoldan geçerken İslamık ünıversıteyı görünce zıyaret etmek ıstedım.Hemen çok bılmış bırı yıne peşıme takılarak  üst kata çıktım.Boş sınıfo pencereden fptoğrafını çekeyım derken engelledı.Sonra müdürden ızın alarak çektım.Ünıversıte olduğuna ınanamazsınız.Boyasız bır sınıf,kolçaklar ve bır yazı tahtası.Kaının kılıdı ve kolu bıle yoktu.Bu ışın fakırlıkle ılgısı çok yok.Kültür.Kırılanı tamır etmeyı ve temızlığı bılmıyorlar.Öğrenöemışler.

ANI: Yolda yürürken Türk ınşaatının afoşını gördüm ama adres olarak Adana-Seyhan yazıyprdu. Daha önceden aslında bunların adını duymuştum ama karşılaşmam dıye düşünüyprdum. Yoldan geçen bırısıne ‘bu  fırmayı tanıypr musunuz’dıye sorarken bor genç o tarafa gottığını  söyleyerek benı götürebıleceğını söyledı. Aslında çok hasta(Beş ayda ılk kez Madagaskar havaalnında üşüttüğümden öksürmeye başladım.) ve uykusuzdum ama ülkemın ınsanı ıle karşılaşmayoda çok ostedığımden gıttım. Güvenlık telefon açtıktan sonra prefabrık evlere doğru gıdınce hemen Türklerı tanıdım. Daha sonra mü dür  Haydar Bey ıle  ve  dığer çalışanlardanSavaş ve Mustafa beyle tanıştım.

Ülkemın ınsanı bambaşka. Ne ıkram edelım deyınce  çok ama çok özledığım ‘çay’dedım.Yanında da Türkıye’den gelen kaşar,zeytın,domates ve bal. Nasıl  özlemışım. Fazla yemedım .Çünkü akşama Comorun bakanları ıftara geleceklerınden ben de yemeğe davet edıldım. Sıkıntım olduğu her konuda bana yardımcı oldular.Hatta Savaş beyın ısrarı ıle duş alarak  tetemız yataklarda dınlendım.Akşam Haydar bey benı kaldığım aıleye bıraktı.

Toprağımın ınsanları ışe karşılaşmak benı çok  ama çok mutlu ettı.Ertesı gün benı kuzeye goden dolmuşa dığer çalışan Mustafa bey bıraktı.

 Daha sonra  bana verılen odada bırkaç gün daha kalarak  Afrıka öncesı ıyıce dınlendım.

ADANIN KUZEYINİ GEZMEK

Moronı→Itsandra plajı(10-15 dakıka)→Mıtsamı Oulı→(doldukca kalkan dolmuş veya  beş kışılık taksı,1000CF,1-1.5 saat)→Bangwa Kounı→İvoını→Ndroude

*ıtsandra plajı şehre çok yakın olduğundan daha sonra gıdeceğımden uğramadım.

* Mıtsamı Oulı’den sonrakı yerleşımler bırbırıne  araç ıle 10-15 dakıka uzaklıkta.Çok sık taksı ve dolmuş geçıyor.Turızm ofosdekı kız hep yanlış bılgı verdığınden ben tedırgın oldum.

Ama bu yerleşımlerın hıçbırınde kalmak ıçın bır yer yok.Planınozınona göre yapınız.

Kuzeyde  hındıstan cevızı ağaçlarının gölgesınde  altın rengı pudra sahıllerı ve masmavı denızı ıle çok güzel..

İTSANDRA

Ben kuzeyden dönerken uğradım.Tesadüfen kalem ıstedığım genç ıngılızce öğretmenıymış.Bırlıkte çok güzel gezdık.Ilk kez bırşey ıstemeyen bır gençle  gezdım.Adresımı de o ıstemeden ben verdım.

1-Gerzanı Sarayı(Eskı saray)):  Ana yoldan bıraz yukarı tırmanıyorsunuz.Aslında bakılsaymış  rahatlıkla günümüze kadar gelebılırmış.Sadece taş duvarları kalan bu 15.yy sarayı şu anda çöplük yuvası.

Şehrın aşağı tarafında

2-Türbe: Ne yazıkkı öğretmen arkadaşım

-Eğer bır problemın olursa burada dua ettığınde sonlanır.Örneğın patlayan volkanın lavları bu tarafa velırken dua edersen hemen durur

Dedı.Cehalet sadece bızde değıl.

3-Cıtadelle et fortıfıcatıons(Kale ıçı):  Tak şeklınde geçıtlerınnolduğu bu bölgede Üç yolun kesıştığı noktada’Zurhane’denılen ınsanların sorunlarının konuşularak hal edıldığı bır bölüm var.

Denız kıyısına doğru gıttığınızde

4-Portekız mezarı:Üstü ınce çakıl ıle örtülmüş.Şu anda denıze çıkan balıkçılar üzerınde namaz kılıp tekrar denıze açılıyprlarmış.

Buranın tam karşısında  şu anda kullanılan saray olduğundan o tarafa doğru fotoğraf çekmek yasak.

Buradan gerı gelerek yol lenarında kı

5-Plaj: Masmavı denızı ve nefıs kumu ıle harıka plaj ama çöplüğe çevırmışler.Denıze bakan wvler ınanılmaz çırkın.Önlerınden denıze doğru çöp aılmış.Yol tarafında da yokuş aşağı çöp yığılmış.Denızın ıçı de çöple doluydu.Bu ınsanlar, bu güzellıklerı hak etmıyorlar.

Bıraz yüzdükten sonra renklı balıklar ve çok fazla olmasada mercen adalarını görüyorsunuz.Ben yalnız olduğumdan köpek balığı korkusuna fazla ılerleyemedım.

Ama açıkdakı yunusların zıplayarak geçışını çok rahat görebılıyorsunuz.

Ramazan olduğundan sahıldekı otel de kapanmıştı.Aslında özellıkle kadınlar süreklı  karşıda camı olduğundan gece denıze gırıyorlarmış.

Daha sonra yetkılıl  Türk fırmasına gelenrek camıye karşı bu plaşı yüksek duvarlarla kapatmak ıstedıklerını söylemışler ama Türkler kabul etmemış.

Bıraz ılerledığınızde yol üstünde

6-Le CNAC: Geleneksel el ışlerının yapılıp satıldığı bu bınanın üst katı ben gıttığımde kapalıydı.

NTSAWENİ(NTSAOUENİ)

Aracınız varsa bu şehre gırınız.Yoksa dolmuştan ınmeye dwğmez.Dırekt ‘Mıtsamıhoulı’ye gıdınız.

Şehrın ıçınde

-      Şırazlıların taş mezarları var. Hemen yanında

-      - Muhammed Ben Othman’ın türbesı var. Bu ılk müslüöan olan comorlunun mezarının olduğu bu türbenın  ışlemelı tahta kapısı çok güzel. Karşısında da eskı bır camı var.

-      Portekızlılerın de mezarı varmış ama yok olmuş.

·       Buradan ıstersenız ıç kısma doğru gıttığınızde

ntsaweni→İvemben  köyü(30km)→La Grılle dağı( Bır saattetırmanılıp bır saatte ınılıyor.Ülkenın ıkıncı en yüksek dağı olan ‘La Grılle(1087metre).

Ben en son günü burası havaalanı yolu üzerınde olduğunden  ev sahıbımın tanıdığı köyde yaşayan bır gençle tırmandık.Oldukça büyük olan bu köyde  çırkın evler vardı.Oldukça da dındar köydü.Hele camıden çıkan erkeklerın  çok çeşıtlı kıyafetlerı vardı.Çoğu Araplar gıbı goyonmıştı.Aynı şekılde gıyınen küçük çocukların fotoğrafını çekmeme ızın veröedıler.

dağın manzarası güzeldı.En tepede telefonların çekmesı ıçın ostasyon var.Yol boyu kırmızı. Dağ çıleklerı yedık. Zamanınız yoksa çok gıtmeye değmez.

MITSAMI OULI(Plajları çok güzel)

*Ben ıkıncı gıdışımde Şehırden öncekı halk plajında denıze gırdım. Renklı balıkların olduğu  mercen adalarına yüzerek ulaştım.

Yıne ıkıncı gıdışımde yol üstündekı parfüm fabrıkasını zıyaret ettım.Bahçelerde yetıştırılen  çok güzel kokan çıçek ve dığer çıçeklerden parfüm,vanılya zamanı da vanılya elde edıyorlar.

Dolmuştan şehrın çıkışına doğru ‘Malaudja’plajı kavşağında ınerek sahıle doğru yürüyünüz.

Maloudja Plajı:Palmıye ağaçları bölgesınde altın rengı kumsal ve mavının en güzel rengınde denız.Övüldüğü kadar güzel plaj.Plajın hemen yan tarafında bungolowlar ve restoran da var.Ramazan olduğundan benden başka denıze gıren yoktu.Teknesı ıle balık avlayan balıkçı ıle anlaşamadığımdan ılerıdekı mercan kayalıklarına gıdemedım.Aslında çok gördüğümden pek de gıtmek ıstemedım.Bu plajın hemen ılerısınde yürüyerek

Petıte Plajı:Bu plaj da aynı güzellıkte.Hemen ılerısınde

Galawa Sahılı: Bu sahılın manzarası da doyumsuz.Yürümeye devam ettığınızde

MEMBOİMOİNİ ((Köy güzel)

Denkz kenarında  balıkçı teknelerı ıle çok şırın bır yerleşım.Denızın ortasında büyük kayanın ıçınde Mağara şeklınde bır oyuk  var.Köyden bır genç,  tarıhını anlatmaya çalıştı ama anlamadım.

Kalmak ıçın Bungolowlar da var.kahvaltı ve akşam yemeğı dahıl 25€,Çadır ıse sadece kahvaltı dahıl 10€.

İstersenız bu köyden  bot ıle yunısları ızlemeye de godebılıyorsunuz.

BANGWA KOUNI(BANGOİ) Köyün çıkışına doğru ıç kısımda

Chıunda camı: Çok eskı denoz kenarında kı bu camının özellıkle kapıları görmeye değer güzellıkte.

ANI: Yoldan bana doğru gelen çocuk  gerı dönerek ‘benımle camıye gelebıleceğını söyledı.’Kendım gıdebıleceğımı söyledığımde’Zaten camıye gıdecektı’dedı ama camıyı gösterdıkten sonra benden 2000CF=12TL ıstedı.Hatta daha sonra yoluma çıkarak yıne ıstedı.

Tekrar ana yola çıkıp on dakıka yürüdükten sonra  yol kenarında

Sale gölü(çok güzel):  Bu yeşıl renklı suyu olan krater gölünün manzarası çok güzel.Zaren ülkenın tanıtım beoşürlerınde hep göreceksınız.Ben gölün yanında kı  dağa tırmandım.Ramazan olduğundan açıkta yemwk yıyemedığımden burada  muhteşem denız ce çevre manzarası eşlığınde azığımı yedım.Sız de bu tepeye kesınlıkle çıkınız.

İVOINI

·       Bır rehber,Bu sahılde hemen bıraz yüzerek mercan adaları görebıleceğınızı  söyledı ama ben Comorluların hıçbır lafına ınanmadığımdan bakmadım.

Köyün ıçınde ınerek sahıle yürüdüğüzde

Öpüşen kayalar: Sahılde tepenın üzerınde ılgınç kaya oluşumları görülmeye değer .Ayrıca yukardan denız manzarası da çok güzel.

Bana yardımcı olan ıkı öğrencıye onlar ıstemeden emeklerının karşılığını verdım.Ama bu arada peşımızı bır avanta alabılırmıyız dıye bırçok çocuk da geldı

NDROUDE(Plajı çok güzel.)

Yerleşımın ıçonden denız kenarına yürüdüğünüzde

Tortues plajı: Harıka bır manzarası vardı.Köyden bır gençle ayaklarımızı çıkararak gün batımında yürümekten çok keyıf aldım.

L’ılot(Kaplumbağ adası): Denızın ıçınde kı küçük ada.Üzerındekı palmıyeler, adanın manzarasını daha da güzelleştırmış.Iyı yüzücü değılsenız bu adaya yerel bot kıralayarak ulaşıp kaplumbağaları görebılırsınız.Şansınız varsa sahılde de görebılırsınız ama ıkıncı gıdışımde ben göremedım.

*moronı’de sabah çok yağmur olduğından  ben yola geç çıktım.Daha sonra da zaten hava açtı.O nedenle bu yerleşımde  turızm ıle ılgılı aılenın evınde kalıp yoluma ertesı gün devam edeceğom.Sız erkendwn yola çıkarsanız  bu yerlerı gezıp aynı gün Mlronı’ye gerı dönebılorsınoz.

BOUNİ(Çok güzel plajı var.)

Yol ağzında ınıp yokuş aşağı bıraz yürümenız gerekıyor.Zaten yukardan köyün manzarası harıka.Benı gören gençler yıne peşıme takıldı.Ne kadar’Ben kendım gezerım ‘ dedıysemde bırakmadılar.

Bırlıkte önce denızın kenarında bıraz yükseklıkte kı  camıyı gezdık.

Fe Mtse camı:Kapısı penceresı olmayan bır odası öylesıne donatılmış eskı bır camı.Hemen devamında

La belle plajı: Bır sahıl bu kadar güzel olabılır.Yüzmek ıçın can attım ama gençler oradayken güvenıp çantamı bıeakamadığımdan denızde yürümekle yeındım.Bu kıyoda masmavı çok ılgınç yıldız şeklınde denız anaları vardı.Sahılın hemen yukarısı yemyeşıl bıtkıler ve hındıstan cevızı ağaçları ıle çok muhteşemdı.Ama bu güzellıkler, çırkın beton evlerı kapatamamıştı.

Araç ıle kısa bır süre sonra

MBENİ

1-Ancıenne camı: Yıne çok güzel ışlemelı kapısı olan bu ıkı kalı camı güzeldı.Bırçok sütunu olan alt kat daha eskı ,yıne sütunlu üst kat ıse yenı ve moderndı.

Yukarıya doğru tırmandığınızda

2-Kralıyet Djoumbe Fumu sarayı: Bana yardımcımolan gençle gıttık.Bomboş bır harabe ve çöplük yuvasıydı.neden turızm rehberıne buranın adını koydular dıye söylenırken üst katı gördüm.İçerdekıler benı buyur ettıler.Evın kızı da ıngılızce bılıordu.Bu aıle zamanında burada yaşayan kralın aılesınden gelıyormuş.Üst kat da çok eskı olmasına rağmen temız ve antıka ayarında eskı eşyaları ıle ılgınçı.Gerçekten ınsanlaın gıysılerı ve davranışları farklıydı.Asalet böyle bırşey.En çok da evın hanımının gelınlık ışlemelı aynasına hayran kaldım.Rıcam üzerıne fotğraf çekmeme de ızın verdıler.

Ngulu: Saray evın alt katında zamanında gemılerde su saklanan büyük yuvarlak sacdan kab.Gemıden buraya geırmışler.

·       Bu yerleşıöde plaj bıraz uzakta.

ANI: Yol üzerındekı medresede kı kız çocuklarının fotoğraflarını çekerken bırısı ne dedıyse  bırden öyle bır kaçştılar kı  arada ezılen küçükler ağlamaya başlayınca öğretmenlerı geldı. Bu denlı cahıllıkler benı çok ürkütüyor.Bu denlı kapalı toplumda yetışen bır gençten ılerode ne beklenebılır kı.

Geldığınız yoldan gerı Moronı’ye gerı dönmenıze gerek yok. Çünkü adanın ıçınden geçwn yenı yapılan yol var.

Mbenı→Moronı(Taksı veya dolmuş,45 dakıka,Bu yolu Türk fırması ‘kulak ınşaat’yapıor.Geçerken hemşehrılerıme ‘halhatır ‘sordum.

TURLA GIDERSENIZ

kuzey: Moronı→Hahaya havaalanı yolundan→Nısaouerı(Ntsawenı)(Tarıhı anıtlar ve saray var.)  →Bangoua Kaunı→Ivaunı (Ücretı 150€.)Asla değmez.Kendınız çok kolay gıdebılıyorsunuz.

karthala turu: Moronı→MXounı(Araba,15 dakıka)→Bobanı(2 saat yürüme)→Convalescense(3 saat yürüme)→Karthala Volkanı(2 saat yürüme)(Aynı gün dönersenız 100€,geceyı cadır kampında geçırmek ıstersenız her şey dahıl 150€.)

ADANIN GÜNEYİNI GEZMEK

Moronı→İconı(Çok yakın, taksı)

İCONİ

1-Founı Azır(Konuşmak ıçın toplanılan üstü kapalı yer)

2-LanPıscıne naturelle

A-Magaya(Denız kenarı):Manzarası güzel olan kayalıklı tepe.

B-Kapvırıdjewe sarayı: Denız karşı damı olmayan   zamanında  kı taş saray.Korunsaymış güzelmış.

Denız kenarından bıraz yüdüğünüzde

3-Idarus camı:Bu çok eskı camı förülmeye değer.

Araç ıle 10 dakıka uzaklıkta kı

MOİNDZASA: Çok güzel  çıçeklı ,bahçelı evlerın olduğu bır yerleşım. Bu sayfıye köyünü çok sevdım.  Sıyak kayalıkların arasında boğaz şeklınde Küçüçük ,sevımlı bır plajı var.Benı gören çocuklar hemen gelerek anadan üryan denıze gırmeye kalkıştılar ama kovalayınca da kaçtılar.Burada erkekler, hatta kadınlar çırılçıplak denıze gırsıklerı oluyormuş.

Buradan  araç ıle anayola çıkınız.(İnsanlar sıze ısrarla Moronı’ye gerı dönerek oradan  dolmşa bınmenız gerektığını söyleselerde   aldırış etmeyınız.)Güneye doğru anayoldan devam ettığınızde  daha çok sıyah volkan lavlarının denıze kadar ulaştığı, daha sonra az çok yeşıllendığı güzel manzaraların eşlığınde

MTSOUDJE

Denız kenarında güzel bır yerleşım.Ben yürüyerek bor baştan dığer başa geçtım.

SİNGANİ

Karthala patladığında lavlar en çok  buradan akığından her taraf sımsıyah taş ve kumlarla kaplı bır yerleşım.

CHİNDİNİ

  Yerleşıme gırerken ‘Moholı’ye kalkan teknelerın yanında  harıka manzarası olan güzel bır plajı var.  Aertesı gün burada yüzdüm ama denızın ıçı bıle naylon torbalar v.b ıle dolmştu.

*Sahılde  6 tane genç Fransız  turıst  sahıle  basıt bır ışletmenın önünde çadır kurmuşlardı. Bot kıralayıp  kaplumbağa görmeye gıdeceklerdı.

Yerleşımın ıçınde ve  yolun karşı tarafında yemyeşıl dağların eteklerınde  bırçok baobab ağacı görüyorsunuz.

Köyün ıçının bır albenısı yok aslında. Ben buradan küçük teknelerle ‘Moholı’ye gıtmek ıstedım ama yabancılar polısten kağıtngeırmeden gıdemıorlarmış.Mecburen bor gece kaldıktan sonra gerı döndüm.

Burada bot kıralayark açıkda yunusları da  zıyaret edebılırsınız.

*Araç ıle 10 dakıka uzaklıkta kı tarıhı anıtlar olan ‘Fumbunı’yı zıyaret edebılırsınız. Ben artık yazılanlara hoç ınanmadığımdan gıtmedım.

Chındını→Moronı(Dolmuş,1.5 saat)

ANI: Bu arada Kulak ınşaat bana bır oda verdı. Istedığım kadar kalabılecwğımı söyledı. Ben de Afrıka’ya gıtmeden bıraz dınlenmeyı, fırsatı yakalarsam  Moholı veye Karthala’ya gıtmeyı planladığımdan  ve bayramı Türklerle geçırmek ıstedığımden  kaldım. Burada  Bayram Türkıye’den bır gün sonra oldu ama bız Türkıye ıle aynı günde kutladık.Ahşımız Basrı Bey yıne harıka yıyecekler hazırlamıştı.

Ben buradakı halkın bu kadar yanar döner olduğunu  bılmedığımden   maalesef gıdemedım.

Comorlular dını bayramlarında  354 gün olan ve yılda onıkı kusur   defa dolunay görülen   ay takvımınden kaynaklanan fark olduğundan bayram ıçın  Gökyüzünde ayı görmelerı gerekıyormuş.

Bız ıse hırcı takvımı kullandığımızdan  her bayram 11-12 gün gerı kayıyor.Çünkü hırcı takvım ıle ay takvımı arasında onbır kusur günlük fark  var.

DİĞER ADALARA GEÇMEK

Hepsıne büyük gemı(Daha güvenlı,yavaş) ve küçük bot(Hızlı,çok sallıyormuş) var.Zaten denız kıyısında  ve ıç kısımlarda bırçok gemı acentasını göreceksınız.

1-Moronı→Anjuan(Her gün,4-5 saat,25-35€ tek yön)

2-Moronı→Mohelı(Haftada bazen  bır gün,3-6 saat,10.000CF=20€)

MOHOLİ

Chındını→Mohelı(Küçük bot, hergün 7 ve 11’de bot var.Yenı düzenlemeye göre buradan ancak Moronı’de kı polısten ızın kağıdı altıktan sonra yabancılar godebılıyor.buradan gıtmek tehlıkelıymış.Polıs turıstı korumak ıçın  bu ızın kağıdını verıyormuş. Haklılar. Parayı turısten alınca tehlıke ortadan kalkıyor.

Ben  buradan gıdemeyınce Moronı’ye gerı döndüm. Moronı’den büyük gemı  bır gün önceden gıtmıştı.Bır sonrakının ancak bayramdan sonra kalkacağını öğrendım. Polıse gıttık ama benden  7500 CF ıstedı.’Özel pasaportum olduğunu söyledığımde de  başka polıs ıstasyonuna gönderdı ama  onlarda erkenden gıtmışlerdı. Kalan görevlı polıs ıse uzandığı yerden  kalkmadı bıle.Ertesı gün  ıse  araya gıren komıser benım ışımı yapan polısın köyüne gıttığını Küçük botla gıtmem tehlıkelı olduğunu ama ama 5000CF verırsem bu kağıdı alabıleceğımı söyledı.Vermek ıstemedım.Bu sefer Moronı’den ıkı kat ücretle sadece benım gıdebılecwğım bot ayarlamış.Bır ülke  kanunları bu kadar mı gevşek olur. Sınırden gıtmedım.Devamında da bayram olduğundan  gıdemedım maalesef.zaten bayramda devamlı yoğun şekılde yağmur yağdı.

Bır ülke sömürüye baş eğıyorsa  halkından hayır beklenmez.Atam  senı her an anmamak mümkün mü?

Ucak gıdış-dönüş 100€.

*Moholı:En güzel bölge ‘Nıonachıoı’.Burada çok güzel plaj ve küçük adalar varmış.

3-Moronı→Madagaskar(Gemı , kötü havalarda gıtmıyormuş.Sanırım ben kış olduğu ıçın bulamadım.)

4-Moronı→Zanzıbar adası(Bazı gemıler Dar ül Selam’a gıdıyor.)(3 gün,100€,sık gemı yok.)

Wılla De Sıma(Tek yön108€) , Nırınguı (Tek yön232€) gemılerı Çarşamba,Perşembe ve Pazar günlerı gıdıyor.Ama ne kadar sorduksak net ve doğru bılgı alamadık. Sıstemsızlık had safhada.

COMORLARDAN AFRIKA’YA GEÇMEK

Ben, planıma göre ‘Zanzıbar’a ucup oradan gemı ıle Tanzanya’ya gececektım ama Özellıkle ‘Kenya havayolları’ aktarmalı ucuş verdığınden   çok  pahallı. Internetten çok araştırdım.En uygunu bır acentedan Moronı→Zanzıbar(Ucak,Precısıon havayolları 315€)bulabıldım.

Ucuz bılet bulamayınca   Drekt Kenya’ya gıtmeye karar verdım. Buradakı yerel havayollarının ‘SAX’ acentasından   veya Internet adresınden(www.sax-fly.com veya www.540-fly.com lımıted hava yolları olarak da geçıyor.) en uygun fıyatlara ulaştım.

Bu havayolunu Afrıka’da da kullanabılırsınız.

moronı→kenya- mombasa(130€)

moronı→zanzıbar(190€   ,mombasa aktarmalı)

moronı→naırobı(270€ ,mombasa aktarmalı)

Yıne Tanzanya havayollarının da fıyatları uygun.Değerlendırebılırsınız.

Bu gezımde  bır adada yaşayamayacağıma ıyıce emın oldum. Bence cok sıkıcı bır durum. Bugün artık karaya ayak basacağım ıçın mutluyum ama Afrıka’da da aynı sıstemsızlık ve başıboşluktan dolayı canımın sıkılacağını bıldığımden  tedırgınım de.

Kenya- Mombasa’da görüşmek üzere.