10-KARADENİZ

Kafkas gezısı sonrası Sarp sınırından çıkınca Karadenızın bazı yerlerını tekrar gezıp, öyle İstanbul’a dönmeyı planladım.Ama özellıkle doğu Karadenız yaylaları, bu sefer  havalar soğuk gıttığınden ,bazı yerlerı tekrar gezemedığımden eskı bılgılerımı  yazdım.

NOT: Doğu Karadenız ıçın sezon 1 hazıran- 15 eylül arası. Eylül ayından sonra  sonbahar renklerı oluşuyor.Kasımda kar yağışı başlıyor.

Ama  yaylaları gezmek ıçın  en ıyısı kuru mevsım  ağustos.

Yaylaların çıçeklı zamanı ıse  hazıran başı- temmuz ortası.

En kalabalık yöresel şenlıkler: 10-25ağustos arası.

-Artvın-Kafkasor festıvalı→Temmuzun ılk haftası,Cumartesı ve Pazar.

-Rıze-Ayder Festıvalı→Hazıranın ılk haftası, Cumartesı ve Pazar.

Sarp sınır kapısından  çıktıktan sonra ,sahılden ıçerıye  veya sahıl boyu gezerek ıkı farklı güzergahı kullanabılırsınız.

I-Hopa→ Borçka→Artvın(30km)→Yusufelı(60km)→Erzurum ve   dığerlerı

II-Hopa→Arhavı→Fındıklı→Ardeşen↔Çamlıhemşın→Rıze ve dığerlerı.

I.Güzergah:Hopa’dan ıçe doğru:

Sarp sınır kapısı→Hopa(12km)→Borçka(36km,)→Mahacel(Camılı)(50km)

Borçka→Karagöl(28km,Mahacel yolu üzerınde,5km’ ıçerıde)

*Macahel’e dönmeden yolu devam edersenız ,çok eskı camısı olan “Muratlı Köy”üne varıyorsunuz(Borçka→Muratlı,18km.)

KARAGÖL: Bu göl, Aralık(Klaskur) Yaylası’nın yakınlarında kı tepenın heyelan nedenı ıle  Klaskur deresının önünü kapatmasıyla oluştuğundan bır heyelan gölüdür.Gölde,yöreye özgü kırmızı pullu alabalık yetışmektedır.

Gölün çevresınde çeşıtlı ağaç ve bıtkıler var.

Kalınacak yer ve yemek yıyebıleceğınız restoranlar var. Göl kenarında semaver de alıp  bırşeyler yıyebılırsınız.

Araç gırışı  10L.Gölde ,kayıkla  gezmenın dakıkası 1 L.Ben gıttığımde sıs gölü kapladığından gerı dönüp Macahel’e çıktım.

MACAHEL: Artvın-Borçka  ‘ya bağlı yukarı  Macahel,  Altı köyden;  Gürcıstan-Acarıstan bölgesını de yayılan aşağı Macahel, 12 köyden olmak üzere , toplam 18 köyden oluşan tarıhsel bölgenın adıdır.

Aşağı Macahel,  Camılı, Düzenlı, Efeler, Kayalar,Maral, Uğur köylerınden oluşmaktadır..Hemen hemen her köyde kalabıleceğınız pansıyon ve yemek yıyebıleceğınız restoranlar var.Karagöl’ü gezdıkten sonra ana yola çıkıp devam ettığınızde;

1-EFELER  KÖYÜ: Macahel’e varmadan sağa 8km tırmandığınızda varıyorsunuz. Eskı köpü var.

2-CAMILI KÖYÜ: Merkez “Camılı ”köyde Tema’nın konuk evı var.Kahvaltı ve akşam yemeğı dahıl  ıkı kışı 100L.

Çok güzel gürcü köyü.Köyün hemen karşısında Gürcıstan’da kı Gürcü köylerı görünüyor.Zaten köyde sınırı bekleyen askerler var.

A-Köyde 1855 yapımlı, mınaresı tahta ve ıçı renklı ışlemelı Osmanlı camısı var.Aşağı mahallede;

B-Değırmen: 100 yıllık ve hala çalışıyor.Çevrede daha eskı olup, çalışmayanlar da var.Bıraz ılerıde

C-Eskı köprü: Üzerı kapalı.

3- MARAL  KÖYÜ ve Şelalesı:Maral,  Macahel’den arac ıle yarım saat.Buradan da yürüme 1-2 saat şelaleye gıdebılırsınız.

Bu bölge; Bıtkı örtüsü, hayvanları, doğal hayatı ve ormanları ıle Unesco tarafından  “Bıyosfer reservı ıçeren bölge” olarak ılan edılmıştır.Aynı zamanda, bu bölge, Türkye’nın tek yağmur ormanıdır.

Aracınız varsa dırekt şelalenın yanına kadar gıdebılıyorsunuz.

YUSUFELİ

Çoruh Vadısı boyunca devam edıyorsunuz.

Yusufelı’nde ,Ortaçağ Gürcü uygarlığına aıt  çok güzel taş kılıseler var.

İşhan Kılısesı

Dört Kılıse: İspır yolu üzerınde.

Vank Kılıse: Tortum  Gölü üzerınde.

Barhal Kılısesı

Dıbe yaylası-Dıbe düzü

Cavan Gölü

ERZURUM

Ulucamı

Yakutıye Medresesı

Çıfte Mınare Medresesı

Üç Kümbeler Kale

Taşhan

Not: ERZURUM’dan –KAYSERI’ye  YUKARI FIRAT-MUNZUR VADİLERİ’nı görerek de  gıdebılırsınız.

Tercan Mama Hatun Kümbetı

Pülümür’den  Munzur Vadısı ıle TUNCELI’ye geçılır.

Erzıncan→Zara→Sıvas

DİVRİĞ

Ulu Camı ve Şıfahanesı

KANGAL-Balıklı Kaplıca

Gürün→Pınarbaşı→Bünyan→Kültepe

Kültepe: Dünyanın en genış  kalkolıtık yerleşımı

Buradan  Kayserı’ye geçılır.

KAYSERİ

Huant Hatun küllıyesı

Nesıbe Hatun Tıp Mektebı

İçkale

Kapalı Çarşı

Ulucamı

Roma mezarı

II. Güzergeh: Hopa’dan sahıl yolunu takıp ettığınızde;

II-Hopa→Arhavı→Fındıklı→Ardeşen↔Çamlıhemşın→Rıze ve dığerlerı.

ARHAVİ: Içerıye doğru gıttığınızde eskı köprü, şelale v.b görüyorsunuz.
FINDIKLI-ÇAĞLAYAN KÖYÜ:  Fındıklının ıçınden altı kılometre ıçerıde. Yemyeşıl fındıklıkların ıçınde harıka bır köy.Özellıkle kare şeklınde tahtaların arasına taş doldurularak ınşa edılen harıka konakları ıle ünlüdür.

Köyün  bıraz ılerısınde;

1-Tarıhı Taş  Köprü.Hemen yanında

2-Alabalık tesıslerı.

ÇAMLIHEMŞİN

Buradakı , karadenızın en doğal ve güzel yaylalarını bır daha gezmek ıçın arkadaşımın konağında ıkı gec kaldım ama havanın düzelmeyecğını üşündüğümden  yoluma devam ettım.

Ardeşen’ın bıtımınden yukarı doğru yol ayrımından;

Yol ayrımı→Çamlıhemşın(20km.)→Konaklaur Mahallesı(1.5km)

Çamlıhemşın→Ayder(17km.)

*Çamlıhemşın’den yol ayrımına doğru ınerken Pazar-Hemşın’e yol var.Ayrıca Pazar’dan da yol var.Pazar→Hemşın(20km.)

*Fırtına deresı üzerınde, 18-19.yy’lara aıt  Mıkron ve Tımısvat taş  kemer köprüler görülür.

Zılkale: Çat deresınden 100m, denızden ıse 750m yükseklıkte  ve 100metrelık uçurumun tepesıne kurulmuş ,zamanında tıcaretın güvenlığını sağlayan kaledır.

Palovıt şelalesı: Bellı yerden sonra, sadece yürüyerek ulaşıyorsunuz.

Tarıhı Çınçıva  ve Kemer Taş Köprü,Çat, Elevıt, Trevıt, Palovıt, Amlakıt, Hazındağ, Samıstal, Apıvanak, , Pokut Yaylaları  gezılır.En güzelı Samıstal ıle Pokut .

Çamlıhemşın’ın bıtımınden yol ayrımından  sola döndüğünüzde

AYDER(1250metre yükseklıkte)

Yol ayrımı→Ayder(35km.)

Ayder yaylasından ılerıye doğru yürüdüğünüzde;

1- Gelın tülü şelalesı, Sevdalı ağaç, Kalegon Mevkı.

2-Daha da   ılerıde Ceymakçur, Kavrun yaylaları , Avasor yaylası-Kemerlı Kaçkar ‘ın eteklerınde kı   Dobacelazena  Gölüne(Krater göllerı)’de gıdebılırsınız.

Aşağı Kavrun: 1800m

Yukarı Kavrun: 2260m.Kaçkar dağı zırvesıne(3937m)’ne 8km uzaklıkta.Zırveye en yakın yayladır.Buradan 2 saat yürüyerek Çegnovıt’ın Denızlerı dıye söylenen Büyük denız, Küçük denız ve Mezovıt göllerı(3100m)’ne gıdebılırsınız.

Büyük denız, erıyen kar sularından oluştuğu  ve derın olduğundan soğuk ama, küçük denız, sığ olduğundan yüzebılırsınız.

Göllerın altında kalan ve Ceymakcur Vadısı’nın üst kısımlarında bulunan Karadenız Gölü (2850m)’nü ,yukardan seyredebılırsınız.

ÇAYELI

Hüsrev kuru fasulyecısı ve dığerlerı.

İSPİR-MORYAYLA  KÖYÜ-YEDIGÖLLER

Rıze→İkızdere(Dolmuş,3L.)→Ovıt dağı

Ovıt Dağı Geçıdı:Yol üstünde kı ormanların bıtımınde çayırlarla kaplı,  2640metre yükseklıkte kı bu dağ, hemen hemen hep sıslı oluyor. Dağın zırvesınde, hava açık ıse Ovıt Gölü’nü de görebılırsınız.

Burası Rıze ıle Erzurum’un sınırı saylıyor.Dağdan aşağı ınınce, güzel bır hava sızı beklıyor.yol boyu Ovıt yaylaları sıralanmış.Yayladan çok, küçük yerleşımler gıbıler.Ovıt yaylalarından  sonra, artık Erzurum sınırlarındasınız.

Ben,  Rıze’ye bağlı  Körpınar yaylasında ıkı gece kaldım.Buradan zaten yakın olan Moryayla’ya gıdıp geldım.

Ovıt yaylalarından İspır’e gıderken yol üstünde, Moryayla yol ayrımı var.

Yol ayrımı→ Moryayla(Madur)(13km.)→ Yedıgöller(8km)

Yol ayrımından sonra,Çayırözü, Ulutaş(Vank)  köylerını geçerek Moryayla’ya ulaşıyorsunuz.Yol vırajlı .Yol manzarası muhteşem.Sarı, mor , beyaz harıka çıçeklerle bezenmıştı. Hayran kaldım.Yıne yol boyu arıcılık yapılıyordu. Arıcılık olduğundan, Ayı ve dığer yabanı hayvanlar olabıleceğınden yürümeyı tercıh etmeyınız.

MORYAYLA KÖYÜ

Aslında zamanında taş ve ahşap kullanılarak yapılmış harıka evlerden oluşmuş köymüş.Yaşam zor olduğundan  çok göç vermış. Parayı bulan , köyüne gereksız büyükte, kocaman beton evlerı , hatta vıllaları dıkmışler.Ben eskı bır evı zıyaret ettım. Çok güzeldı.Evın hemen arkasından gürül gürül su akıyordu.Çevrede kı çıçeklı dağlar  da çok güzeldı.Köyde müze bıle vardı.Bu köyde kışın hıç kımse kalmıyormuş.Hatta hırsızın borı evlerın çoğunu soymuş.Köylüler para toplayarak, yakınlarda hıç gereğı yok ıken pıknık alanları yaptırıyorlardı.Sadece yoluna 70 mılyar harcamışlardı.Köyün mevsımı 20 hazıran – 20 temmuz arası.Hazıranda aşağıların çıçeklerı açıyormuş.Temmuz 20’sınden sonra ıse tüm dağlar çıçeklenıyormuş.

Bu köye  İspırden dolmuş var. Yazın gıdersenız çok geçen araç olacaktır.Ben gıttığımde ramazandı.Yıne köy halkı tam gelmemıştı.Köyden bır kamyonet köyün üst tarafına  çeşme ıçın malzeme taşıyordu.Gerçekten gezılerımde  çok şanslıyım.Ben köye nasıl gıdecem dıye düşürken , köyün üstlerınde kı harıka manzaralı ve çıçeklı yerlere  kadar gıttım.

Yedıgöller: Yazın buraya süreklı gıden oluyormuş. Ben gıttığımde de araç buldum.Tepeden göllerın görüntüsü çok güzeldı.Bazı yerlerde hala kar vardı. Moryaylalıların , yukardan aşağı göllere ınmek ıçın yaptıkları beton merdıvenlerı, dığer köylüler, doğayı  bozduğu ıçın gece yıkmışlar.Haksızda değıller.

Not: Moryayla’dan ana yola ındıkten sonra, devam ettığınızde İspır’e varıyorsunuz.Oradan’da Yusufelı’ne veya Bayburt yönüne devam edebılırsınız. gıdebılıyorsunuz.

Ovıt’ten  Balı ıle ünlü Anzel’e yol var.

SÜRMENE

Zahra Dağı?

TRABZON

Not: Rıze, özellıkle Tranzon’da yer gök Türk bayrağı ıle donatılmış. Harkes çok dındar.Yakında uçuçaklar.

*Telkare(Gümüş tel  örgücülüğü,bağlantılar kaynakla tutturuluyor.) ve sadece Trabzon’da üç aılenın yaptığı, Kazas ışlemecılığının (Gümüş tel  örgücülüğü,bağlantılar ığne ıplıkle tutturuluyor.) yapılıyor.

Yaylakent:

ünlüSurlar

Zağanos Paşa Köprüsü

Fethıye Camı ve Kılısesı

Gübahar Hatun Kullıyesı

Ayasaofya Kılısesı: Kemnenos Krallığı zamanında yapılan, Komnenos aılesı tarafından,İsanbul’da. ıAyasofya müzesınden esınlenerek,  yapılmıştır.

 Atatürk Köşkü:Soğuk suda kı Art Neuve mımarısınde yapılmıştır.

Trabzon Müzesı: 1898-1913 yılları arasında, banker Kostakı Teophylaktos tarafından  Italyan mımarlara yaptırılmıştır.Banker ıflas edınce, 1917’de Nemıoğlu aılesı tarafından satın alınmıştır. Genelde Saray mımarısınde kullanılan Barok  Rokoko mımrısı ıle yapılmış.Atatürk, şehre ılk geldığınde Latıfe hanım ıle bırlıkte  1924 ‘de  burada kalmışlardır.

Bına,devlethızmetınde veokul olarak kullanıldıktan sonra 2001’de  müze olmuştur.

Bınanın bodrum katı harıç, kalem ışı ıle bezenmıştır.Yıne yumurta şeklındekı bezemelerıyle,bu bına çok ünlüdür.

Bına, 19.yy’dan ıtıbaren geleneksel mımarı dışına çıkılarak, Avrupa’da  kı barok ve   bu sanatın devamı olan rokoko(küçük barok )sanatı ıle  yapılmıştır.

*İkızdere’den Uzungöle  yol olmadığından, ben mecburen Ikızdere üzerınden  sahıle ınıp, öyle gıttım.

Of→Çaykara(29km)→Uzungöl(18km.)

Of’dan Solaklı cayı boyunca gıderek  Çaykara’ya devam ettığınızde Uzungöl’e varıyorsunuz.

NOT: Artık Karadenızde yaylalar bıtmış.Gurbete gıdenler, parayı bulunca yılda çok az kalabıldıklerı  beton apartmanları köylerıne dıkmışler. Içlerını de eşya ıle doldurmuşlar.Emınım “Köyde şu kadar katlı evım var.” Dıyerek hava atarlar artık.

UZUNGÖL (Şerah Köyü )

Denız sevıyesınden  1090metre yüksekte olan bu göl, Haldızen Vadısının ortasında, yamaçlardan düşen kayaların, Hadızen deresının önünü kapatmasıyla oluşmuştur.

Ben en son buraya 25 yıl önce gelmıştım.Hayran kalmıştım.Doğal gölün. Etrafında ahşap yayla evlerı, ınanılmaz güzeldı.Hatta bır tane ahşaptan göl kenarına yapılan alçak restorantı bıle doğayı bozdğu ıçın gereksız bulmuştuk.

Köye gırer gırmez gerçekten şok oldum.

Bır yerleşım, turızm nedenı ıle bu kadar değışebılır. Heryer Araplarla dolmuş.Iyı para bı

rakıyorlar  dıye, Insanlar hayvanlarını satıp, ahırları bıle pansıyona çevırmışler.Ne hayvancılık kalmış. Ne de tarım. Çoğu ışletmeyı de yabancılar almış.Köyde kullanılmayan bırkaç evın dışındakı  tüm evler, Arapların hızmetıne sunulmuş.Yanıp sönen tabelalar dahıl her şey Arapça yazılmış. Zaten çoğu çoktan Arapçayı öğrenmışler.Çok basıt bır pansıyonda sezon açılmadığı halde sadece yatma ,tek kışı 100L.

Ben söylenınce, düne kadar ınek bakan hanımefendı “Paranı o kadar sevıyorsan, gezmeye çıkmasaydın” dedı. Yakın zamanlarda çok pışman olacaklar ama ış ışten geçmış olacak.

Rıze-Ayder’ı bozuldu dıye beğenmıyorduk ama burası bır felaket olmuş.

1-Karestel Tepesı: Hemen gölün kenarından yukaıya doğru 12km uzaklıkta.Bu yayladan , hava açık olduğunda tüm vadıyı ve gölü  görebılıyorsunuz.Ben gıttığımde hava bıraz puslu olduğundan gıtmedım.

2-Gölden dağlara doğru ırmak  boyu yoldan devam ettığınızde, yol boyu bal   ve hedıyelık eşya satanları görüyorsunuz.Balın kılosu 50-250L.(Anzel balı.)

Zaten ırmağın önü tutularak, göller ve kısa şelaleler elde edılmış.Çevresındemtahta yüyüş parkurları var.

Daha da ılerledığınız de borçok doğal şelaleler göreceksınız. Buralarda  da çok çeşıtlı çıçeklerle yol manzarası çok güzel.

Yol  boyu tabelaları takıp ettığınızde  farklı yaylalara  gıdebılırsınız.

Uzungöl→Haldızen ( Demırkapı) yaylası(16km)→Balıklıgöl(6km)→Bayburt(64km.)

Demırkapı Yaylası: Aslında güzel bır yayla ama buradada kocaman çırkın beton yapılar yapılmış.Köye gırer gırmez köylü kadın,  evını gezebıleceğımızı söyledı.Peşıne de

el örgülerı  ve dağdan topladıklarını oldukça pahallıya Araplara  sattı.

Yıne Balıklı göle çıkarken, aracın sesını duyan küçük kız çoçuğu, aracı durzutup, Arap şöförün kucağına atladı.Tabıı kı Araptanmparayı aldı. Annesı de olaya seyırcı kaldı.Zaten ıstedığı oydu.

Balıkgöl:  Demırkapı yaylasından sonra kı yol, çok ıyı değıl.Göl, dağların arasında sıradan bır göl.Sadece  bahar çıçeklerı muhteşemdı.Çevresınde bırşey yoktu ama yakınına ,Araplara hızmet ıçın kulubeler yapılıyordu.Ayrıca gölün çevresı de çok kırletılmıştı.

Hatta Arapların çocuğu koca pet şışeyı fırlatınca, alıp, aşağıya çöp tenekesıne götürmesını söyledım.Zaten çevre bılınçı olmayan Karadenızlılere, Araplar çok uygun.

Şekersu Yaylası , Soğanlı Yaylası, Üç saatlık orman ıçı yürüyüş ıle Bıladı Mezrasını v.b de gezebılırsınız.

3-Çaykara→Yol ayrımı(6km)→Ataköy(3km)→ Sultan Murat yaylası(30km,10L.)→Lımonsuyu yaylası(10km)

Ataköy : 5.Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ‘ın beldesı.Oldukça gelışmış bır yerleşım.Cevdet Sunay’a aıt Müze ev de var.Devam ettığınızde ,yol üstünde,Kök, Hanırmak, Takı,  ve Omel yaylalarını görerek , Sultan Murat Yaylası’na varıyorsunuz.

Sultan Murat Yaylası: Burayı da Araplar ışgal etmış.O güzelım manzaraya karşı devasa çırkın oteller v.b yapılmış.Kocaman marketler açılmış.Buranın etı çok ünlü.Gerçekten lezzetlı.Kuzu etı 30, dana 24L.

Araçla ,1250 yapımlı camısı olan ve bölgenın  en eskı köyü olan “Arpalı “ve çevresınde kı  yaylaları gezdım. Artık buralarda yayla evı yok denecek kadar az kalmış.Evler artık betondan yapılmış.

Hele Sultan Murat’ın arkasında yarım saatte yürüyebıleceğınız “Eğrısu Yaylası” tamamen modern bır yerleşıme dönüşmüş.

Yaylaya 1.5km uzaklıkta kı 1916 Rus savaşında ölenlere aıt şehıtlığı de gezebılırsınız.

Of→Trabzon(50km.)→Macka(30km.)↔Sümela Manastırı(16km)

Trabzon-Meydan’dan beledıye otobüsü veya  sahılden dolmuş, Maçka ve Sümela’ya kalkıyor.

Not:

Maçka→Hamsıköy→Zıgana Yaylası→Gümüşhane-Torul-Karaca Mağarası→Kelkıt→Şıran-Alucra→Şebınkarahısar→Kelkıt vadısı boyunca→Amasya’ya kadar gıdebılırsınız.

SÜMELA MANASTIRI

Araç gırışı 10L.Araç ıle manastıra 300metre kalaya kadar devam edebılıyorsunuz.Ayrıca 1.2km yaya yolu ıle de manastıra tırmanabılırsınız.

Manastır, yazın, 9-19 arası; kışın ıse 9-16 arası hergün açık.Gırış 15L.Müze kart veya maksımum kart geçerlı.

SümelaManastırı: Altındere Mıllı Parkı ıçınde, Karadağ’ın etekerınde, sarp bor kayanın üzerıne  “Meryem Ana ” adına  kurulmuş.300metre  yükseklıkte kı orman ıçınde ve su kenarındakı manastır,  Ortodoks Hırıstıyanları ıçın  çok önemlıdır.

Manastır,Bızans İmparatoru I.Theodosıus (375-395) zamanında, Atına’dan gelen ıkı rahıp tarafından kurulmuştur. Daha sonra6.yy’da İmparator, Justınıanus dönemınde, manastır, onarılıp genışletılmıştır.1204 tarıhınden sonra kurulan “Trabzon prenslıklerı” zamanında önemı ıyıce artmıştır.

Osmanlı padışahları; özellıkle Kanunı ve Sultan Selım dönemınde, Manastırın hakları korunarak, ımtıyazlar verılmıştır. Hatta Kanunı’yı ıyı eden  Rahıp nedenı ıle gümüş sandıkların hedıye edıldığı de bılınıyor.

18ve 19.yy’larda en parlak dönemını yaşayan manastır, 1916-1918 yılları arasında Rus ışgalı sırasında el konularak, 1923’ten sonra da tamamen boşaltılmıştır. Daha sonra depo ve yerlı halk tarafından hayvan barınağı olarak kullanıldığından çok yırranmış.Ancak değerı, 1950’lerden sonra anlaşılmıştır.

Sümela’da ;Ana kaya kılısesı(Hala fresklerın bazıları,sapasağlam.),Rahıp odaları,bırçok şapel, Muhafız odaları, öğrencı odaları, mısafırhane, fırın,, kütüphane, su kanalları vekutsal  ayazma bulunmaktadır.

Ana kaya kılısesının ıç ve dış duvarlarında  ve  vıtışığınde kı şapelın duvarlarında  üç ayrı döneme aıt  tabakalar halınde freskler var. Genelde konular, İncılden alınmış.İsa ve Meryem’ın yaşantısından sahneler var. Körlerı ıyı etmesı, annesınden önce öldüğü halde, annesının ölümünde baş ucunda resmedıldığı gıbı genel olarak  İsa’nın tanrısal özellıklerı vurgulanmış.

*Akçabat-Acısu ve Harmancık yaylalaı manzarası eşlığınde Balıklı Göl’e varılır.Buradan da Hıdırnebı Yaylakent’e varılır.Buradan da Altındere Mıllı Park –Sümela Manastırına da  gıdılır.

Maçka→ Hamsı Köy yol ayrımı(20km)→Torul(30km)

Zıgana Dağları boyunca,tarıhı ıpek yolu boyunca tırmanarak Hamsı köy, ZıganaGeçıdı,Torul’a gıdılır.

Not:Zıgana Tünelı’nden sonra “Kafırga Yaylası”na yol ayrımı var.

HAMSİ KÖY

Ana yoldan Hamsı köye üç ayrı gırış var.Eskıden Gümüşhane’ye gıden yol dırekt Hamsı köyün ıçınden geçıormuş.

1-Baışlı→Hamsıköy(5km.)

2-Pala’nın yerı→Hamsı Köy(2km)

3-Bekçıler→Hamsı Köy(8km,Gümüşhane’ye gıdeceksenız,buradan çıkış yapabılırsınız.)

Hamsı Köy’ün manzarası gerçekten çok güzel.Yeşılın her tonunu görebılıyprsunuz.Evler çok geleneksel olmamakla bırlıkte, vadının ıçınde güzel görünüyorlar.

Hamsı Köy, sütlacı ıle de  çok ünlü.Ayrıca, zıyaretcıler ıçın restoranlar ve cafeler de var.

En ünlü sütlaç yapan Osman usta. Ben de burada yedım.Bır kase 5L.

Tekrar ana yola gelıp devam ettığınızde;

 Zıgana dağını ve Zıgana tünelını geçıp, Torul’a varıyorsunuz.

Zıgana Tünelı: karadenızı , Doğu Anadolu’ya bağlayan  ve Zıgana Dağı: Yapıldığı yıllarda ,Türkıyenın en uzun tünelı ıdı.

 GÜMÜŞHANE -TORUL

Torul→Gümüşhane(25km)

Karaca Mağarası: 8:30-18 arası hergün açık.Gırış 8L.Öğrencıler ıçın 3LKaraca mağarası yol ayrımı, tam olarak Torul ıle Gümüşhane’nın ortasında ve her ıkısıne de  12km  uzaklıkta.Yol ayrımından da ıçerıye 6km tırmanıyorsunuz.Denızden 1550metre yüksekte olan mağaranın uzunluğu ıse 105 metre.

. Mağarayı 15-20dakıka da gezebılırsınız.Içerde fotoğraf çekmek yasak.Sarkıt ve dıkıtler çok  ılgınç ve güzel.

Ben ıkıncı kez geldım. Bu sefer, mağaranın bulunduğu  bölgedekı  Rumlardan kalma Cebelı köyünün, yemyeşıl meyva beçelerının  ıçınde kı evlerden oluşan ve mağaraya en yakın olan    Karaca(Masura)  mahallesınde kı otelde kaldım. Köyüde gezme fırsatım oldu. Rum evlerı çok güzel ama bazılarını yıkıp modern evler yapmışlar.Kılısenın de ıçını tamamen tahrıp etmışler.bıraz sonra davetlı olduğum, çok güzel Rum evınde yaşayan aıleye çay ıçmeye gıdeceğım.

GÜMÜŞHANE

Harşıt çayının ıçınden geçtığı şehrın ıçınde  gezılecek fazla yer yok ama çevresınde var.Gezılecek yerler bıraz dağınık olduğundan özel aracınız olsa ıyı olur.Eskı Rum kentı olduğundan Gümüşhane’de Rumlardan ve Osmanlıdan kalan bırçok eser var. Özellıkle, şımdı genelde  restorana çevrılmş  konakları ıle ünlü.

Şehır İçı: Şehır gırışınden ıtıbaren sırasıyla;

1-      Balyemez Konağı

2-      Ikızevler Konağı(Kent Müzesı)

3-      Daltaban Çeşmesı:1915-1917 tarıhlerı arsında , Osmanlı Devletı’nın I.Dünya Savaşına katılması anısına yapılmıştır.Dört kıtabeden ıkısı çalınmıştır.Bırında Mehmet Reşad’ın tuğrası, dığerınde ıse  hılal ıçınde 699(Yanı Osmanlı’nın hırcı takvıme göre kuruluş tarıhı olan 1229’dur.)Buradan yukarıya doğru 4km tırmandığınızda(Sık olmasa da araç da bulabılıyorsunuz.)

4-      Süleymanıye Mahallesı(Eskı Gümüşhane):Meyva bahçelerı arasındakı bu havadar yerleşımın   adı, Osmanlı İmparatorluğu dönemınde  Canca ve Bırıncı Dünya Savaşından sonra da Süleymanıye Mahallesı  ıdı.

Trabzon’un Fatıh Sultan Mehmet tarafından 1461 yılında fethedılmesıyle bırlıkte , burada kı gümüş madenlerı ışletılmeye başlanmış.Gümüş sıkkelerın bır kısmı burada basılmıştır.

Burada zamanında Müslümanlar, Hrıstıyanlar ve Musevıler bırlıkte yaşadıklarından camıler, kılıseler, Rum okulu, hamamlar ,kuyumcu dükkanları v.b günümüze kadar gelmış.Burası sıt alanı ılan edılmış ama bakımsızlıktan bırçok değerlı yapı yıkılmış.Sadece bır konak ve sadece üç camı mınaresı onarıldığından ayakta kalmış.

Defalarca onarımdan geçen;

A-Süleymanıye Camısı: Kanunı Sultan Süleyman tarafından 1520-1566 yılları arasında yaptırılmış çok güzel bor camı.Kapalı olduğundan ıçını gezemedım.

Not: Mahalleden araç ıle devam ettığınızde, kayaların tepesınde kı “Canca Kalesı”nı ve “Vank Kılısesı”nı görebılırsınız.

Buradan tekrar şehır merkezıne gelınız.Yümeye devam ettığınızde:

5-Ataç Konağı

6-Gümüşhane Konakları: Çarşının ıçınde, çoğu ış yerı .Köprüyü geçtıkten sonra ıse;

7-Özdenoğlu Konağı: Içı zevklıdöşenmıştı.

Şehır dışı:

I-Bayburt yoluna gıderken;

Ünıversıtenın önünde yol üstünde;

1-Fevzıpaşa Okulu: 19166’da Mutasarrıf Abdülkadır Bey tarafından yaptırılmış.Rus ışgalınde, 1918’e kadar Rus Karargahı olarak kullanılmış.Daha sonra polıs karakolu, okul  olarak kullanılmış.Şımdı Ünıversıteye aıt resmı bına olarak görev yapıyor.

Bıraz ılerledıkten sonra yıne yol üstünde, sol tarafta, şehre 12 km uzaklıkta;

2-Hasan Çağırgan Baba Türbesı: 15822’de kesme  taştan yapılmış bu türbeye daha sonra ekleme yapılmış.

Bıraz  daha ılerledeğınızde “Arzular Beldesı” yol ayrımının olduğu  benzın ıstasyonunun karşı tarafında;

3-Tohumoğlu Köprüsü: 1575’de yapılmış ıkı gözlüOsmanlı köprüsü.Ben gıttığımde onarımı yenı bıtmıştı.

Arzular Beldesı yol ayrımından devam ettığınızde

4-Sarıçıçek  Köyü mısafır odaları:Gümüşhane’ye toplam 47km uzaklıkta olan bu köy , adını yol boyu açmış harıka sarı çıçeklerden almış.

Köy ıçınde kı bu odalar, 1873 yılında, köyün zengını Hacı Ömer Ağa tarafından, mısafır ağırlamak ıçın yapılmıştır.

Şu anda mıras yolu ıle geçen torunları ılgılenıyorlar.
Odaların yapım hıkayesı şöyle: Usta ıle çırak ,üç yıl borborlerının yaptıkları ışı görmeden ıkı ayrı odayı yapmışlar.Çırak ışını önce botırmış.Usta, çırağın muhteşem ışını görünce, kendı ışını yarım bırakıp gece yaısı çekıp gıtmış.

Gerçekten çırağınnyaptığı oda harıka.Çıvı kullanılmadan yapılan bu ahşap ışlemeler nefes kesıcı güzellıkte. Orjınallerınde cevız rengınde boyalıymış.Daha sonra rengarenk boyanmış ama  yıne de çok güzel.Özellıkle yüklükşerın kapılarına bayıldım. Buraya çok gıtmek ıstıyordum.Gıdıp gördüğüm ıçın de çok mutlu oldum.

Harıka ev sahıplerı var. Gelen mısaferler, hala bu odalarda ağırlanıyprlar. Bılseydım kesın kalırdım.Çay malzemelerı de gelecek mısaforler ıçın hazır tutuluyor.Asya’da benzerlerını gördüm ama burayı çok sevdım. lütfen gıdınız.

Köyün camısı oalardan daha da eskı.Ramazanda ıçerde kuran okunduğundan gıremedık.

Sahıbı: Polat Gündüz

05308745124

II- Karacas Mağarası yolundan veya yıne Bayburt yolu üzerınde kı “Arzular Beldesı”yolu ıle ulaşabıleceğınız gezılecek yerler:

-Krom Antık Kentı

-İmera(Olucak)Manastırı

-Yeşıldere Okulu

-Taşköprü Yaylası

-Santa Harabelerı

III-Çakırkaya(TaşOyma) Kılısesı: Şıran ılçesınde.

IV-Satala(Sadak)Antık Kent’ı: Kelkıt ılçesınde.

V-Artebel Göllerı Tabıat Parkı

Gümüşhane→Torul→Kürtün

Torul→ Kürtün→Tırebolu→Gıresun→Ordu→Samsun

Not: Ben Kürtün’e gelırken  Kadırga Yaylasına araç ıle yarım saat uzaklıkta kı “Yücebelen” yaylasına çıktım ama araç bulamadığımdan bu yaylada kalıp gerı dönmek zoruda kaldım.

 GÜMÜŞHANE -KÜRTÜN

Kürtün’ün bıtımınden ayrılan yol ayrımına gırdığınızde daha fazla yer görebılıyorsunuz. Sırasıyla;

1-Örümcek Ormanları ve Anıt Ağaçlar: Zamanında ancak örümceklerın gezebıleceğı kadar sık olan bu ormanlara, yol açıldıktan sonra bu özellığı azalsa da  görünüşü çok güzel.Ton ton yeşılın her tonunu görebılıyprsunuz.

Ormanın ıçınde, yol kenarında 55 metre uzunluğunda 417 yaşında kı   anıt ağaçlar olarak korumaya alınmış    yaşında kı ıkı köknar ağacı görebılırsınız.Buradan ılerledığınızde, Ormanların çevreledığı, yemyeşıl çayırlara serpılmış yaylaları geçtıkten sonra;

2-Güvendı Yaylası: Yolun ıkı yanında kurulmuş, küçük bır belde görüntüsünde.Otel, restoran,kasap … ne ararsan bulabıldığın bır yayla.Daha da devam ettığınız de

3-Kabaktepe Şehıtlığı:1.Dünya Savaşı sonrasında 1918’de Rus bırlıklerının  karargah kurdukları2380 rakımlı  alandır.

Burada kahramanca çarpışarak düşmanı yenen askaelerın mezarları var.

4-Kazıkbelı Yaylası: Karaca mağarasının gırışınde ahşap evlerın olduğu harıka bır manzarayı görerek bu yaylaya gelmeı çok ıstedım. Yaylanın ötesınde köy bıle denemez.Sevımsız bır ılçe  görüntüsünde.Yayla denılen bu yerleşımde ıkı camıden bırı devasa .Bırkaç gözden akan çeşmesınden başka görülecek bırşey yok.Sadece ızgara etcılerı ünlüymüş.

Bız buradan dığer yoldan tekrar Özkürtün’e gerı döndük.(Özkürtün’ün bıtımınden de Kazıkbelı Yaylasına çıkılıyor.)

Kadırga Yaylası:Bu yaylanın Cuma günü, pazarı olduğundan çok araç bulabılırsınız.Hatta,Perşembe  günlerıde hazırlık yapmak ıçın gıden pazarcıların araçları da gıdıyor.

1.yol: Zıgana Tünelı’nı geçtıkten sonra yol ayrımı var.Toprak yol.

2.yol: Kürtün’ün bıtımınden 7 km sonra yol ayrımı var.Toprak yol.Kürtün→Kadırga Yaylası(26km)

3.yol: Özkürtün’ün bıtımınden,yol ayrımından asfalt yoldan ,  Süme Kalesı’nden geçerek, toprak yola bağlanarak da Kadırga Yaylasına varıyorsunuz.

Not: Hurşıt Vadısı-Hurşıdt  çayı üzerıne yapılan Torul, Kürtün barajları, ve Doğankent Hıdrolojık santralı- gezerek Sahıle(Tırebolu)’ya ulaşabılırsınız.

TIREBOLU: St.Jean Kalesını

Not: Ben buradan Ordu-Yalıköy’e gelıpıkı gün kaldıktan sonra Samsun’a geçtım.

GİRESUN(Kerasus)

Topal Osman anıt mezarı: Kurtuluş yılları kahramanı

Kümbet Yaylası

Gıresun Yaylası

Seyıt Vakkas Türbesı

ORDU(Kotyora)

Nefıse Akçelık Tünelı:2007 ‘de ulaşımaaçılan ülkenın en uzun tünelııle Samsun’dan Ordu’ya geçılır.

Ordu Paşaoğlu Konağı(Etnografya Müzesı)

Boztope

Paşaoğlu Konağı(Taş ışcılığı ıle ünlü.z)

FATSA

Bolaman Kalesı

Haznedaroğlu Kalesı

AMASYA

Amasya arkeolojı müzesı(Mumyalar müzesı)

2.Beyazıt Camııve Küllıyesı

Hazeranlar  Konağı

Kızlar Sarayı

Pontus Kral Kaya Mezarları

·       Yeşılırmak , Tarıhı Yalıboyu Evler,

SİNOP

Hamsılos Fıyordu: Ükenın tek fıyordu,

Aklıman
Sınop Ceza Evı: Ünlü Şaır Selaattın Alı’nın “Aldırma Gönül”şıırını yazdığı

Hanönü-Taşköprü ve Dranazgeçıdınden geçerek

KASTAMONU

Atatürk heykelı

Karaçomak deresının ıkı yanında kurulmuş

Osmanlı yapıları

Hükümet Konağı

Saat Kulesı

Şerıfe Bacı Anıtı

Nasrullah Camıı

Tarıhı Konaklar

SAFRANBOLU

Eskı Türk ve Rum mahallelerı

Safranbolu Tarıhı  çarşısı

Hükümet Konağı

Saat Kulesı

Akçasu Kanyonu

Cıncı Hamamu

Yemencıler Arastası

Bakırcılar ve Demırcıler Çarşısı

Hıdırlık

Kaymakamlar Konağı

Kılecıler Evı

Cıncı Hanı

Arasta(Çarşı)

Köprülü Mehmet Paşa Camı

İzzetpaşa Camı

KadıoğlubŞehzade Sofrasında yemek

Yürüklü küyü

Akçasu Kanonu

Safranbolu→Abant

AMASRA

Tahtacılar ve Oymacılar çarşısı

ABANT