12-UMMAN YENİDEN

 70

 Dhakka→Muscat uçağımız rötar yaptıysa da tertemiz bir havaalanına indik. Umman uçağın merdivenlerinden bir Bangladeşlinin çöpünü alana attığını görünce artık şaşırmadım

 Umman havaalanı görevliler çok ilgiliydi. Kısa sürede geçiş yaptım. Otel adres ve dönüş uçak biletini sormadılar. Sadece yeşil pasaport olduğu için araştırma yaptılar.

Şehrin orta bölümlerinde  ‘Udhaiba’ bölgesinde olan hava alanından gideceğiniz yere taksi ile  on –yirmi dakika da ulaşıyorsunuz. Hava alanından çıkıp yolun karşısına geçerseniz otobüs de bulabiliyorsunuz.

Havaalanı ile otobüs terminali birbirine yakınlar.

Ben daha önce  dört milyonluk Umman’ın her tarafını gezmiştim ama Dubai, Umman’ın ana karası ile en kuzeyde ki Musendam bölgesinin arasında olduğundan kara yolu ile Musendam’a giderken Dubai’den geçmek zorundasınız. Yine yeşil pasaportumun tanınmamasından dolayı Dubai polisi, Dubai için vizeye ihtiyacım olduğunu söyleyerek geçirmemişti. Bu ülkeye yeniden sadece Musendam’ı gezmek ıçin geldim. Artık sınırlarda elektronik geçişler var ama tekrar aynı sıkıntıları yaşamamak için   Khasab’a boat ile geçeceğim.

PARA

Para birimler Riyal(OMR).

Kuruşları ise baisa.

On tane yüzlük baisa bir Riyal ediyor.

Havaalanında 1  dolar=0.370R 1 euro=0.396R.

Matrah’ta ofiste ise

1dolar=0.38Baisa.

1Riyal=2.5 Dolar. Asgari ücret 350

Lise öğretmenin maaşı 3800$.

İKLİM

Nisan-Eylül arası çok sıcak.

Ekim, kasım, aralık, ocak ve şubat ayları gezmek için en uygun aylar ama kasımda bile hava hala sıcaktı.

En soğuk olan aralık ayında bile hava sıcaklığı22-25 derece arasında.

Ama Salalah şehri, kuzeyde olduğu için yazın(Haziran –eylül arası ) en uygun. Ağustos ayında daha serin ve yağmur yağdığı için daha yeşil olduğu için gezmek için daha uygun. Daha sonra çevre sararıyor.

ULAŞIM

Trafik soldan. Türk ehliyetiniz geçerli. Ülkede hemen hemen herkesin özel aracı var. Şehir içi ve dışında çok sık olmaya otobüs kullanabilirsiniz. Yolları mükemmel.

DİL: Arapça olduğundan ortak birçok kelime var.

DİN: İbadiler, suniler ve Şiiler var. Camiler çok sık ama hepsi genelde küçük ve çok sevimliler. Camilerin mavi, yeşil, sarı vs. renkte çinilerle v.b kaplı küçük kubbeleri var. Genelde kısa ve dört köşe olan minarelerin tepelerine de, kubbe ile aynı renk ve dizaynda küçük bir kubbe oturtmuşlar.

Camileri farklı olsa da isteyen istediği camide namazını kılabiliyor. Ayrım yok.

Ama son yıllarda yapılan büyük camiler in hepsi birer mimarı şaheser. Paranın gücüne yakından tanık oluyorsunuz.

Bu farklı  mezheplerde   sadece  namaz kılarken ellerini kullanma şekilleri ve ezan saatleri biraz farklı. Örneğin İbadiler,  namaz kılarken ellerini göbek altından birleştirmeyip yana sarkıtıyorlar ve ellerini kulak arkasına götürmüyorlar.

Şiiler, sabah, öğle, akşam olmak üzere günde 3 kez namaz kılıyorlar. Ezan saatleri de 5-7 dakika kadar geç okunuyor.

Umman’da en çok İbadi var. Sultan Kabus’da İbadi.

İran Şiilerine ait camiler ise biraz faklı ve sayıları az.

YÖNETİM

Ülkenin başında ki Sultan Qaboos, genel olarak halkı tarafından çok seviliyor ve takdir ediliyor. Kendisi birisi kuzeni olmak üzere iki kere evlenmiş ve ayrılmış. Çocuğu yok. Halk, “Umman ile evli” diyorlar. Ülkenin tüm gelirini halkı için harcadığını söylüyorlar. Ne kadarı doğru bilemem ama çevresinde ki Müslüman ülkeler arasında en gelişmişi olduğu gerçek. Ülkeye girer girmez farklı bir Müslüman ülkesi olduğunu görüyorsunuz. O nedenle birçok yabancı bu ülkede çalışmaktan memnunlar. Yetmiş yaşından fazla olan Sultandan sonra kimin geleceğinden tedirginler ama kır yıllık ülke planının da hazır olduğunu söylüyorlar. İlk kez bir Müslüman ülkenin sisteminin bazı uygulamalarına hayran kaldım.

Bir Hataylı “İlk zamanları buranın halkı çok dürüsttü. Gelen yabancılar, özellikle Türkler, ilişkileri bozdular” dedi.

GİYİM

Erkekler, uzun tertemiz ve ütülü  beyaz ’Diştaşe’  adlı elbiseleri ve başlarında ki  fes şeklinde ki el veya makine işi ‘kummari’ yveya renkli eşarplarını kavuk gibi bağladıkları “ Masar” ile çok yakışıklı görünüyorlar. Normal sivil giysiler giydiklerinde büyü biraz bozuluyor.

Kadınlar ise baştan aşağı simsiyah parlak materyallerle süslenmiş ‘abayan’  adlı giyiniyorlar. Zengin şehirliler, abayanlarının altına  genel olarak çantaları ile takım olan çok yüksek ayakkabı giyiniyorlar. Tahmin ettiğiniz gibi o kara çarşafların içinde çok şık ve pahalı giysileri var. Kırsal bölgede ise yine el işlemeli şalvar giyiyorlar.

Her yerde kadın ile erkekler ayrı ayrı oturuyorlar.

EĞİTİM

Tamamen ücretsiz. Köylere yaşayan öğrenciler için bile devlet,  ücretsiz jep servisi verdiğini gördüm. Eğer öğrenci iyi ise devlet, özel üniversiteye öğrenci için ücret ödüyor.

Daha önceleri yabancı öğrenciler için de devlet okulları ücretsizmiş ama şimdi yıllık 100R ödüyorlarmış.

Devlet okullarında 1-4sınıf arasında kız öğrenciler küçük olduğu için başlarını kapatmıyorlar. Aynı sınıfta kızlar ön tarafta ayrı olarak oturuyorlar. 5-10.sınıf arasındaki kız ve erkek öğrencilerin okulları da ayrılıyor. Kızlar artık başlarını kapatmak zorundalar. Üniversite de tekrar kız ve erkek öğrenciler aynı okullarda birleşiyorlar.

Özel okullarda ise 5-10.sınıf erkek ve kız öğrencileri aynı sınıfta ayrı taraflarda ders görüyorlar.

Erkekler üniforma olarak beyaz elbise ve üzerlerine elbisenin biyeleri renginde fes takıyorlar. Kızlar ise sınıfına göre farklı renkte giyinip başlarını isteklerine göre yarım veya tam kapatıyorlar.

Öğretmenler ise kara giysililer.

Özel okul ücreti alt sınıflar için yıllık 1300 R.

SAĞLIK

 Yerliler sigortalı olup olmadığına bakılmazsınız sağlık için hiçbir ücret ödemiyorlar.

 Sadece kişinin maaşı 300Riyalın üstünde ise sembolik olarak yılda bir Riyal ödüyorlar. Ama yabancılar hasta haneye ücret ödemek zorundalar.

KISA KISA

-Ülkenin her tarafı alışveriş merkezleri, kafeler, restoranlar vb. ile doldurulmuş.

-Ülkenin parası kıymetli olunca çevrede ki Pakistan, Fas, Bangladeş gibi Müslüman ülkelerden ve Hindistan’dan birçok kişi çalışmaya bu ülkeye gelmişler. Sayısı fazla olmayan çalışmaya gelen Filipinli kızlar ise ülke erkeklerinin baş taçları.

Muscat’taki otellerin hepsi birbirinden şık ve kaliteli. Burada yaşayan yabancılar, ülkelerinde ki ortamı çok rahat burada bulabiliyorlar.

-Kadın ayrılınca maaşı yoksa devlet, kadına ev ve maaş veriyor.   9.ca ölünce ise  eşinin maaşını karısı almaya devam ediyor.

-Sultan, kişinin maddi durumuna göre arazi veriyor.

- Alkol satışı aslında yasak ama serbest. Özellikle üst tabakalara verilen izin belgesi ile içki satılan dükkanlardan havalananda ki aynı fiyattan içki satın alabiliyorlar. Ayrıca yurt içine girerken 2 litre içki ülkeye sokabiliyorsunuz. Bunun dışında herkes, İstedikleri otele gidip serbestçe içebiliyor.

-İçme suyu, bazı dükkanlarda, hasta hanelerde, camilerde v.b ücretsiz bulabiliyorsunuz.

-Evleri beyaz ve bej renkli. Ana cadde üzerinde ki klimaların çevresi delikli kafeslerle kapatılmış.

-Eğer kirli araba ile trafiğe çıkarsanız ceza ödüyorsunuz. O nedenle çok sık araba yıkama yerlerini göreceksiniz. Sadece arabanın dışının yıkanması 1.5R.

-Eskiden Perşembe ve Cuma günü olan hafta sonu tatili, Cuma ve cumartesi gününe alınmış.

-Arapca bildikleri için ülkede birçok Hataylı restoran işletmecisi var.

-Öğleden sonra dükkanların çoğu 13-16 arası kapanıyor. İnsanlar uyumaya gidiyorlar.

-Maalesef bu görgülü Umman halkının diğer Arap ülkeleri gibi yabancı bayanlara merakı çok

MUSCAT’I  GEZMEK

Muscat, bir tarafta çıplak dağlar diğer tarafta deniz olmak üzere Old Muscat, Matrah, Ruwi, Qurum, gibi semtler yanyana sıralı olarak uzayıp gidiyor. O nedenle bir yerden diğer yere gitmek bayağı zaman alıyor.

Ulaşım olarak semtler arası otobüs ve taksi var.

Muscat,  biraz yeşil olsa gerçekten çok güzel bir şehir. Fazla yüksek olmayan beyaz ve bej rengi kaliteli evleri ve diğer binaları ile çok güzel bir şehir. Ama evlerin içinin işçiliği kalitesiz genelde. Ana caddeleri pırıl pırıl.  Arka sokaklar çok temiz olmasa da fena değil. Hele yolları ve üst geçitleri mükemmel. Bu şehir tek kelime ile anlatılmak istenirse bana göre ’Kalite’ derim.

Ülkede su az olunca yeşillendirmede yeterli değil. Zengin semtlerde ki evlerin bahçelerinde begonvil çiçekleri yetiştirilmişti. Yine ana caddelerinin bazı bölgeleri yeşillendirilmiş ama genel olarak ülkenin çıplak dağları ve ağaçsız  kuru yapısı var.

OLD MUSCAT

1-Al Mirani Fort

2-Al Jalali Fort:

3-Al Alam Palace

Bunları dışardan görebiliyorsunuz.

Sarayın karşısında

4-National Müze: 10-17arası hergün açık. Yerliler için 1R.Yabancılar için 5R.60yaş ve üstü ücretsiz. Kesin geziniz.

Yakınlarda ki diğer müze

5-Bait Al Zubair Museum: 9:30-18 arası açık. Giriş 2R.Farklı binalardan oluşan çok kapsamlı ve güzel bir müze. Özellikle Umman’ın eski yaşantısı çok güzel anlatılmış.

Bu bölgede farklı müzelerde var.

6-The Omani-French Museum: Pazartesi ile Perşembe arası  8-1:30 arası açık.

Old Muscat→Matrah(3km.)

MATRAH

1-                     Matrah Old Pazarı: Bu kapalı pazarın kendisi de çok güzel. Satılanların çoğu Hindistan’dan gelme. Daha öncekinin tersine bu sefer satıcılar size ısrarla birşeyler satmak istiyorlar.

2-                     Balık, meyve ve sebze pazarı: Deniz kıyısında yeni binaya taşınmışlar. Sabah gidiniz. Öğleden sonra kapanıyor. Doyasıya hurma yedim burada.

3-                     Al Rasool Mascid: Mavi desenli kubbeli ve minaresi olan Şii camii. İçini sadece Müslümanlar girebiliyor. Kadınlar da sadece kendi bölümlerine girebiliyorlar.

               RUWİ

Bankaların  ve resmi dairelerin yoğun olduğu bölge.

QURUM

 

Zenginlerin oturduğu  çok şık evlerin ve mağazaların olduğu bölge:

1-                     Qurum piknik bölgesi ve sahili

2-                     Intercontinental Muscat Otel: Çok lüks. Sahili de çok güzel.

3-                     Crowne Plaze Hotel: Çok şık.Bir Arap ülkesinde olduğunuza zor inanıyorsunuz. Denız kenarında kara çarşaflı kadınlarla bikinili kadınların görüntüsü çok ılgiçti.

4-                     Royal Opera House:bÇok görkemli bir yapı. Tur ile  kişi  başı 3Riyale gezdiriyorlar.Tahmin ettiğiniz gibi sanatçılar diğer ülkelerden geliyorlar.

5-                      

KHUWAİR

Genelde elçilik ve devlet binalarının olduğu lüks semt.

        GHUBRA

1-Grand Mousque: Sabah 19-11 arası ve 17-21 aası ücretsiz geziliyor.  Mükemmel dizayn ve kalite bir arada olunca görebileceğiniz en güzel camilerden biri.

2-Royal Hospital:  Çok temiz ve bakımlı bir hasta hane. Eczanede ve dinlenme yerlerinde kadınlar ile erkekler ayrı ayrı oturuyorlar. Kadınlar bölümünde ki kadınların neredeyse tamamı kara çarşaflı ve maskeliydiler. Yüzü tamamen kara örtü ile kaplıydı. Fotoğraflarını çekmek istediğimde sanki birerleri görünüyormuş gibi elleri ile yüzlerini kapattılar.

Bu semtten sora Hava alanı var.

 MAWALİH

1-                     Al muj(Wave) beach: Çok şık alışveriş merkezi, mağazalar ve cafe,  restoranlar  var. Özellikle gecesi çok güzeldi.

2-Kempisk Otel: Gördüğüm en zarif  deniz kıyısında ki otellerinden.

UZAKLAR-KUZEY

Not: Eğer Old Muscat’tan güneye doğru inerseniz

-Bandar Al Jissa Beach

-Al Jissa: Risörtlerin olduğu bölge

Ben daha önce diğer şehirleri gezdiğimden sadece güneyde Muscat’a yakın olan iki vadiyi  ve çevresini gezdim.

HAWEYET NAJM PARK(Sinkhole)

İçinde düşen inanışa göre bir yıldızın  veya cinlerin oluşturduğu kocaman bir oyuğun olduğu park, içinde ki suda yüzebiliyorsunuz da.

WADİ AL SHAB

Muscat’tan  Sur yönüne doğru iki saat gidiyorsunuz. Bu vadiden yemyeşil temiz su akıyor. Önce nehrin karşı tarafına iki dakikada boat ile geçiyorsunuz.(1 R=2.5$)Daha sonra 45 dakika kadar yürümeniz gerekiyor. Yol boyu nehir ve çıplak kayalıkların manzarası çok güzel. Nehrin ara ara oluşturduğu gölcüklerde yüzebilirsiniz. Su olunca özellikle hurma ağaçlarının oluşturduğu yeşil alanlar da ayrı güzellik katmış. En sona vardığınız da da çok güzel bir gölcük var. En çok insanlar burada yüzüyor. Gerçekten çok keyifli bir yer. Eğer buradan 15dakika yüzüp devamında da yürüdüğünüzde şelaleye ulaşıyorsunuz.

Yalnız en son boat 17’de bitiyor. Biz  geç kaldığımızdan polis botunu çağırmak zorunda kaldık. Hemen yakınında

WADİ AL TİWİ

Bu vadide nehir boyunca yine hurma ağaçları  çok güzel manzaralar sunuyor.  Vadide ara ara geleneksel köyler sıralanmış.  En son a vardığınızda nehrin oluşturduğu gölcükte su biraz bulanık olsa da yüzebiliyorsunuz.  Biz çok keyif aldık.

Not: Buradan Sur’a çok uzak olmadığından gittik. Önce boat yapım atölyelerinden birini gezdik. İnanılmaz büyük ve detaylı yapılan boatları gördük.  Boat yapımında Malezya ve Umman ahşapları kullanılıyordu. İsterseniz küçük boatlardan satın alabiliyorsunuz.

Buradan eski Sur’a geçtik ama çok değişmiş. Eski evler yıkılarak yerlerine yeni ve modern evler yapıldığından özelliğini yitirmiş.

UZAKLAR-GÜNEY

Muscat- Otobüs terminali→Sohar(Otobüs,2.2 Üç buçuk saat sürüyor. Geçerken havaalanına ve diğer  durağa uğradığından geç gidiyor. Doldukça kalkan taksiler daha hızlı gidiyor.

Otobüsleri ve bekleme salonları çok temiz ve bakımlı. Bagaj fiji veriyorlar. Otobüsü genelde  burada çalışan Hintli ve Pakistanlılar ve gibi fakir gezginler kullanıyor. Otobüste kadınlar ön tarafta ,erkekler ise arka tarafta oturuyorlar. Eğer Umman sim kartınız varsa otobüsün içinde ücretsiz wi-fi de var.

Bu yol tahmin etmediğim şekilde ağaçlı ve yeşillendirilmişti.

SOHAR

Bana deniz kenarında ki bu  şehir daha yeşil geldi. Sanki şehir baştan aşağı yenilenmiş gibi.

1-                     Sultan Qaboos  Camisi: Otobüs durağının hemen yanında. Tek kelime ile muhteşem. Yalnız nedense sabah yedi gibi içini görebiliyorsunuz. Ben resmen cebren kapıdan da olsa içine baktım.

2-                     Çin Market: Diğer şehirlerde gördüklerinize hiç benzemiyor. Çin renkleri ve dizaynında çok modern bir bina. İçende Çinlilerin ve diğer halkların satış mağazaları var. Farklı ülkelerin yemeklerini bulabiliyorsunuz.

3-                     Balık ve meyve, sebze pazarı

4-                     Korniş: Deniz kıyısı. Özellikle akşamları insanlar burada yürüyüş yapıyor.

A-                    Fort

B-                    Yeni Suk: Çok para harcanarak yapılmış bu modern binada gündüz de gece de sadece bir dükkân açıktı. Ev sahibim “Eğer dükkânları bedava verselerdi hepsi açık olurdu” dedi.

Sohar→Shinas(Sadece taksi, 45 dakika)

SHİNAS

Shinas→Musendam-Khasab(Sadece Perşembe ve Pazar günleri 15’de boat var. Birkaç gün önce alırsan ücreti tek yön 13R.Aynı gün alırsan 15R.Üç saat sürüyor.

Khasab’dan da Sbinas’a da Perşembe ve cumartesi günleri saat 13’de var.

Yolculuk sırasında öğle yemeği olarak sandviç ile küçük bir içecek, daha sonra da küçük bir bisküvi ile çay ikram ediyorlar. Bu kadar pahalı bilet satıp bu kadar küçük ikramda bulunan cimri işletmelere kızıyorum.

Ayrıca

Shinas→Dibba(Dubai’den sonra ki Umman’ın sınır şehri.

KHASAB

Bir Ummanı bana ”Khasab, çok çok güzel” deyince ister istemez beklentiye girdim. Sanırım insanlar asıl güzeli göremeyince, elindekini en güzel sanıyorlar. Bu kadar emek vererek gelmeme rağmen çok beğenemedim. Sadece çıplak dağlarının kayaları çok farklıydı.

Khasab, Umman’ın Musendam parçasının başkenti. Küçük bir yerleşim ama birçok turist gezmek için buraya geliyor.

1-                     Dhow Cruıse:

Yolcu limanına yakın birkaç tane seyahat acentesi var ama direkt cruıse limanına giderek istediğiniz boatla anlaşmanız daha mantıklı

Cruıse lımanı, yolcu limanından farklı. Cruıse turları, 9:30-10arası kalkıyor

Tam gün asgari 15R. Yarım günlük tur da var. Ben tam günlük aldım. Sekiz saat sürecek dediler ama iki saat geç çıkınca beş buçuk saat sürdü.

Biz büyük bir boatla tura çıktık. O nedenle önce küçük boatla denizde ki demir atmış büyük boata geçtik. Hatta denize açıldıktan sonra da küçük boat, yolcu taşıdı.

Bu botların içinde ayakkabılarınızı çıkarıyorsunuz. Boatların içi halı, kilim ve yer yastıkları ile döşenmiş. Ayaklarınızı uzatıp keyf ediyorsunuz.

Deniz içinde ki çıplak adalar ve kayalıklarda ki fiyortların görünüşü çok güzel. Önce yunusların yoğun olduğu bölgeye gittik. Bir çok yunus gördük.

Adaların yakınında iki kere şnorkel molası verdiler. Renkli balıklar ve az da olsa corallar vardı. Öğle yemeği normaldi ama istediğiniz kadar meyve ve içecek alabiliyorsunuz. Keyifli bir gündü ama benzer manzaralar olduğu için yarım günlük tur da yeterli olur. Ayrıca, küçük boat turu almanız daha avantajlı.

2-‘Khor Najd’Mountain Safari: Buraya tur almanıza gerek yok. Havaalanını geçtikten sonra sola sapıyorsunuz. Dağa doğru sadece 4x4 jepler çıkıyor. Çok çıkan oluyor. Bir gruba katılabilirsiniz. Biraz tırmandıktan sonra tepeden aşağıda ki deniz suyunun oluşturduğu göl manzarasını seyredebilirsiniz. İsterseniz devam ederek aşağıdaki gölün yanına inebilirsiniz ana bir özelliği yok.

3-Al Khaldiya: Bu da yakınlarda ki diğer dağ.

4-Bassa Beach: Şehre yakın güzel bir sahil. Erkekseniz çok rahat burada çadır kurabilirsiniz. İnsanların içinde denize karşı oturdukları kabinler de var.

5-                     Şehir Merkezi: Gezilmeye değer. Şehrin merkezi sayılan “Lulu Market” inanılmaz büyük. İçinde her ürünün birçok çeşidi vardı. Bu kadar küçük yerleşimde bu kadar kapsamlı bir alışveriş merkezi beni çok şaşırttı.

Daha önce yazdığım gibi ben buradan fery ile İran-Abbas Bandar’a geçecektim ama artık fery bu arada çalışmıyormuş. Tüm planlarım bozuldu. Mecburen Dubai’ye geri dönmek zorunda kaldım.

Özel araç ile Khasab’dan Dubai sınırına kadar gittim. Bir tarafta deniz, diğer tarafta büyük çıplak kayalıklarla bu yol çok güzel. Sınırda yine polis yeşil pasaportu tam bilemediğinden biraz beklettiler ama bu sefer damgayı bastılar. Sınırdan sonra otobüs ve taksi bulabiliyorsunuz.

DUBAİ

Dubai’yi daha önce iki kez gezdiğimden bu sefer merkezdeki Burj Khalifa , Dubai Mall ve Burj Al Arab  ve çevresini gezdim. Plajında yüzdüm.

Dubai Mall içindeki Akvaryumu ve Burj Khalifa’nın 125.katına (828 metre) çıktım.

Dubai gezi yazılarımı daha önceden yazdığımdan tekrarlamayacağım.

Artık  Dubai’den İstanbul’a dönüyorum.

Başka bir gezide görüşmek üzere…