12 - HIRVATİSTAN

HIRVATİSTAN(CROATİA)
*Slovenya'dan tren ile Hırvatistan'a geçerken (tabii Hirvatistan AB üyesi olmadığından)sıkı gümrük kontrolu vardı.ancak pasapotun dışında fotoğraflı evrak gördükten sonra mühürü bastılar.
kravatın icat edildiği ülke.
Sava nehri, Slovenya ve Zagreb'den geçiyor.
hırvatistan'ın kıyı kesimi çok daha güzel, zengin ve turistik.
Türkiye'ye yaklaştğım sadece cevre görüntüleri ile belli olmuyor.h
Hırvatistan'da da bizim Türk dizileri çok meşhur.ben birini izledim.Türkçe konuşuyorlar.alt yazı ile vermişler.en ünlüsü, 'muhteşem Süleyman'.
osmanlılardan hırvat diline geçen benim duyduğum cezve, börek,kat, baruthane gibi türk kelimeler rastlıyorsunuz.
ULAŞIM:
www.gorivo.com  bu da hırvatistan'ın araçlarına yolcu alanların web sayfası.Önce üye olmalısınız.benim ismim bezem şfrem 2.3.
Şehirler arasi otobüs daha yaygın.zaten her yere de tren yok.
Tren Zagrep'den Split'e kadar var.100K.tren biraz daha ucuz ve yavaş.
benim bundan sonra ki güzergahım:
hırvatistan-Lubniana---Hırvatistan-zagrep(142km)---Hırvatistan-Osinjek(283km, 4.5 saat)---Sırbistan-Nowı Sad(119km, 2.45 dakika)---Sırbistan-Belgrad95k)---Sırbistan-Nis(240m)---Bugaristan-Sofia(161km)---Bulgaristan-Polodiv(147km)---Türkiye-Edirne(175km)
*osijek ve Novi Sad'a giderseniz yolu 100 km daha uzatmış oluyorsunuz.
BALKANLARDA DİN:
Hırvatistan-katolik
Sırbistan-Ortadoks ama ne Yunan  ne de rus ortadoksu.farklı
Bosna Hersek-bazı bölgeler katolik, bazı bölgeler müslüman ve bazı bölgeler Sırbistan ortodoksu.kiliseler farklılık gösteriyor.
Kosova-müslüman
Mekedonya-yarısı müslüman. yarısı ortadoks ve diğer yarısı da katolik ve ortadoks.
Katolik ve ortadoks dinleri arasinda ki farklar:
*Rusya ,Bulgaristan, Sırbistan, Karadağ, Mekedonya (Sırbistan ortadoksu),yunanistan 'ın hepsi  farklı ordodoks .
1-ortadoks dininde rahip evlenebiliyor.Çocuk yapabiliyor.katolik dininde rahip evlenemiyor.sex yasak.
2-ordodoks kilisesinde yaşlı insanların yan taraflarında   ki sandelyelere oturup diğerleri ortada  ayakta dua ediyorlar.katolikler ise rahibin karşısında hepsi  sıralarda oturarak dua ediyorlar
3-ortadoks kilisesinde papa, tepede durmuyor.katoliklerde se tepede ki kürsüden vaiz yapılıyor.
4-ortadokslarda altar ikonolardan (resimlerden) oluşuyor.bu ikonların çerçevesinde ki  kabartmalı ve altın yazmalı oluyor.Çok gösterişli.katoiklerde altar çok farklı olabiliyor.
5-ortadokslarda  dğün törenlerinde v.b balkondan şarkı söylüyorlar.pıyano olmıyabilir.katoliklerde ise kesinlikle  büyük org var.
6-katolik ve ortodokslar farklı dillerde dua ediyorlar.
7-yeni yıl , katoilerde 25 aralık, ortadokslar da ise 7 aralık da kutlanıyor.
8-ortodoks kilisiselerinin bazılarında kubbe var.katolik kilisesinde yok.
9-haçları farklı.genelde ortodoks haclarınınartıların uclarında ayrıva tekrar üçlü bir artı var.Katoliklerin ucları düz.
ZAGREP
Gezmek için yarım veya bir gün yeterli.
Slovenya-Lubniana'dan Zagrep'e yemyeşil manzaralar eşiğinde tren ile geldim.
İçinden sava nehri geçen bu başkente ülke nüfusunun dörte biri olan bir milyon kişi  yaşadığı ,normal, eski komünist şehirlerden biri.Büyük görkemli binalar heryerde.
hırvatlar çok güzel bir ırk.boylu poslu gençkızlar artist gibiler.ama nedense yaşlı bayanlar erkekten dönmelere benziyorlar.Yani yaşlanınca boy pos iyi durmuyor.Burada yaşam, Slovenya'ya göre biraz daha zor gibi görünüyor.
burada da kestane-kebap heryerde .slovanya'da Arnavut olan dönercilerdönerciler burada   Hırvatlar.
farklı enstüremanlar çalan sokak müzisyenleri  harika müzikler yapıyorlar.
KALMA: kiralık  apartmanlarda kalmak daha uygun.
TARİH:
Tito zamanında Yuguslovya'ya bağlı olan bu ülke 1991'de bağımsız olmuş.Sirbistan kurma hayali olan 'Miloseviç'e karşı savaşarak  'dayton'anlaşması ile bağımsızlıklarını kazanmışlar.
hırvatlar, Slovenya kdar modern değil.Zagrep'de çok bakımlı değil.çok eski ve dökük evlerde var.Ekenomik sıkıntı daha fazla.
PARA: 1 Euro=7.50 Kuno
zagrep---Dubrovnik (otobüs 8-10 saat)
Ulaşım:
Zagrep iinde tramvay ve otobüs var.1.5 saat içinde istediğin kadar kullanabiliyorsunuz. bir bilet 10K.Biletinizi tramvay veya otobüs içinde okutturmanız gerekiyor.cezası 500K.
şehri gezmek çok kolay.
I- Bana Josipa Jelacica ; 17.yy'dan kalma  bu meydan şehrin merkezi.İlk kez rastladığım Türkçe rehber kitapların olduğu Turist info sevimli olmayan bu  meydan da.Ama çevrede güzel binalar görebilirsiniz.
1-Jelacica heykeli: 19.yy'da macarlarla savaşmış kahraman valinin bu heykeli Tito zamanında  hırvat milliyetçiliğini temsil ettiğinden kaldırılmış.1990 'da ülke bağımsız olunca heykel, tekrar meydana yerleştirilmiş.
bu meydan, şehri ,yukarı şehir(eski şehir) ve aşağı şehir (yeni şehir)ikiye ayırıyor.
Şehir haritasında eski şehirde gezilecek yerler pembe hatla, yeni  şehirde gezilecek yerler  mavi hatla belirtilmi.yürüyerek çok rahat gezebiiyorsunuz.
II- Eski Şehir: burada ki eski evler 17.yy'dan kalma. Meydandan başlıyarak  pembe hattı haritadan takip ederek
1-Dolac: burada sabah pazar kuruluyor.benim gittiğmde ülkede büyük tatil vardı.herkes mezarlığa gidiyordu. o nedenle pazarlar çicek tarlasına dönmüştü.sbze ve meyva fiyatları Avrupa'da kikadar olmasa da pahallı.
2-Kantol Caddesi ve katedral: çok görkemli .
3-Tkaliceva Caddesi: pembe hatta olmayan bu caddeyi kesin görünüz.çok eski ve tahta evler var.Ayrıca tüm cadde, açık hava cafeleri ile dolu.ben gittiğimde hava çok güzel olduğundan insanlar kendilerini dışarıya atmışlardı.
4- Taş Kapı(stone gate): 1760 yapımlı bu yapı, ortağçağda şehrin kapısıymış.şu anda açık hava da küçük bir şapel var. İnsnlar dua edip mum yakıyorlar.Güya bir yangında tahta kapı dahil herşey yanmış ama İsa ve Meryem 'in resimleri yanmadığından burayı kutsal hale getirmişler.
5-Marka Meydanı ve St Mark Kilisesi: bu meydan , şehrin tepelik kısmında olduğunu için fazla tırmanıyorsunuz.
1841 yapımlı,  renkliseramik kiremitli çatısıyla güzel, farklı bir kilise.
*parlemento binası da burada.
6-Lortsıcak Kulesi: 9-19 arası hergün açık.10K.tepeden şehrin manzarası çok güzelmiş ama  o gün kapalıydı.
Bu kuleye finükülerle de çıkabiliyorsunuz ama tırmanmak çok kolay.
*hemen kulenin bulunduğu baştan aşağı yürüyünüz.
buradan yürüyerek tekrar ana meydana varıyorsunuz.(Yol üstünde müzeler var.)
III-Yeni şehir:
Yine meydandan başlıyarak mavi hattı takip ediniz.
 Binaların çoğu,  19.yy'dan kalma  taş heykellerle süslü, büyük ve  ihtişamlı.
1-petra Preradovica meydanı: Acık hava cafeleri ile keyifli bir meydan.
2-Opera Binası: hergün 10-13 arası içini ücretsiz gezebiliyorsunuz.Çok  görkemli  bir bina.Avrupalılar sanata çok önem veriyorlar.
3-Botanik bahçesi: 9-19 arası ücretsiz gezebiliyorsunuz.sıradan.Dinlenmek için iyi.
buradan tren istasyonundan dönerek , güzel binaları görerek tekrar yine ana meydana geliniz.
Diğer gezilecek yerler:
1-Mezarlık: katedralin arkasından 106 nolu otobüs ile 'Mirogoj' durağında ininiz.benim orada olduğumda herkes çiçek alıp mezarlığa gittiğinden otobüsler bedevaydı.mezarlık gerçekten çok güzel, sanat eserleri gibi.Tüm mezarlar,  çiçek bahçesine dönmüştü.
*1 kasım: tüm hiristiyan dünyasında büyük tatil.insanlar mzarlklara gidip temizlik yapıp, çiçek bırakıp m kapalı fanusta mum yakıp bırakmışlardı.ama bu gelenek hırvatistan'da daha da önemli.birkaç gün öncesinden mezarlığa gidilmeye başlanıyor.(ortodokslar mezarlığa 3 kasımda gıdıyorlar.)
2- Zagrep Camii:6 nolu tamvay ile 'borovje' durağında ininiz.ben gitmedim.
OBSİJEK
Obsejik'e gıderken evler,  Slovenya'da kı gibi bakımlı olmasada yeşillikler içinde çok şirindi.   Artık Balkanlara girdiğinizi farkediyorsunuz.daha bakımsız e  ama yolboyu yanyana  bahçe içinde ki bu tek katlı  evler çok  daha sevimli.Bahçe çiinde yetiştirilen sebze, meyvalarla ve hayvanlarla köy yaşantısı  vardı.
Bir arkadaşın tavsiyesi ile Obsjik'e gittim ama  burası gezmek için gidilecek bir yer değil.hele ben 1 aralık tatilinde orada olduğumdan herkes mezarlık ziyaretine gittiğnden in cin top oynuyordu.heryer kapalı olduğudan çok sıkıcıydı.
içinden çok büyük Drava nehri geçen  bu şehirde
1- Turda(eski Şehir): Ülke , osmanlı hakimiyetindeyken osmanlıların yaşadığı mahalle.osmanlı evlerinn yerine yapılan bu evler de çok eskiGüzelbir yerleşim ama evlerin çoğunun  sıvaları  dökülmüş ve boyasızdı. sorduğumda  parasızlıktan düzeltemediklerini söylediler.
-Eskişehrin kilisesi  çok güzel ama
hemen nehrin kenarında ki Osmanlılardan kalan şehir duvarları(kale) ve nehrin karşısında ki tüneller(Baruthane) sapasağlam duruyor.
Nehir kenarı aslında çok güzel.nehir kenarında  yeşil parklar, güzel cafeler var.İnsanlar nehir kenarında yürüyüş yapıyorlar.Buradan 20 dakika  yürüyerek yeni şehrin merkezine gidebiliyorsunuz.
2-yeni şehir: Şehir merkezi,  kremitten yapılmışdevasa katedralin çevresinde yayılmış.
ben buradan zaman geçirmek için diğer ev sahibimin evine gittim.bahçe içinde 15 aile küçük evlerde zor koşullarda yaşıyorlardı.Devletten yardım alarak geçinen ev  sahibim çok talı bir kadındı ama tüm aile fertleri her 10 dakikada bir sagara yakıyorlardı.Ama süsleri ço fazlaydı. Bir sepet dolusu binbir renkte ojeler vardı.her geri kalmış ülkeler gibi  kadınlar , makyajlarına, giyimlerine ve gösterişlerine  çok önem veriyorlar.genç yaşta evlenmişler. Boş hayat. Sadece giyin .kuşan.zengin görün.
HIRVATİSTAN'DAN SIRBİSTAN'A GEÇMEK
Hırvatistan-obsijek---sırbistan-Novisad (sadece günde üç tane otobüs var.119km,2.45 dakika.65K.)