2-EKVATOR

EKVATOR
Nüfusu 14 mílyon.
2-3 günde gezebílírsíníz.
İKLİM: Sadece hazíran, temmuz , ağustos da yağmur azdır.Díğer aylar yağmurludur.Şubat , ayınen yağışlı aydır. Sıcaklık hemen hemen her ay aynıdır.
Nenezuella’lı komutan Simon Bolivar,Güney Amerika kurma hayelleri başlatınca Ekvator destek vermiş.ispanyollara karşı zafer kazanılmış.Böylece 1822’deVenezuella, Kolambiya ve Ekvator birleşerek ‘Büyük Kolombiya’kurulmuş.Ama 1830’da Ekvator, bağımsızlığını ilan etmiş.20.yy’da Peru ile sınır tartışmaları ile geçiyor.
Şimdi ise Serranoslar(merkezi Quito,  dağlılar) ile Costenoslar (merkezi Guayaguil, deniz kenarlılar) arasında anlaşmazlıklar var.
YAŞAM
Kadınlar daha mütevazı.Kolombiyalar kadar açık giyinmiyorlar.
yerli erkekler beyaz pantolon, gömlek giyip lacivert  pelerinleri var.Saçları çok uzun, siyah ve çok güzel.Fort şapka takıyorlar.beyaz bez ayakkabı giyiyorlar.
Yerel kadınlar ise sahte altından , boncuklarından çok yoğun kolye takıyorlar.Uzun saçlarını arkadan renkli sarıp bezlerle yine farklı  şapkalar takıyorlar.
Ekvator insanı hiç yardımsever değiller.otel bulmada çok bunaldım.Adresi kime gösterdiysem cevap bile vermediler.Ayrıca tok gözlü de değiller.
Özellikle yerliler, ufak tefek olup fizikleri güzel değil.Sadece saçları simsiyah, çok uzun ve harika.

TARİH
Yerel Quito krallığı 980 yılında kurulmuş.Sonra 1462’de İnka İmparatorluğu, peşine de 1533’de İspanyol istilası gelerek kolonıyal dönem başlamış.
PARA: Ekvator doları.Amerikan doları ile aynı değerde.İkisi de kullanılıyor.

QUİTO
Nüfusu bírbuçuk mílyon.2850  metre rakımlı Bogota  ve La Paz gíbí dünyanın en yüksek şehírlerínden.O nedenle ekvatorun üzerínde olmasına rağmen íklímí soğuk.
1-EskínQuíto: Merkezí ‘Plaza Grande’.Unesco’nun dünya mírasına gírmíş gerçekten haríka.Tüm sokaklar muhteşem  kolanıyal yapılar ve kílíselerle dolu.Eskí Quíto’ya treleybus veya otobüsle gídílíyor.
Plaza Grande
San Fransísco meydanı ve bazalíkası
La Ronda: Pencerelerí ve balkonları rengarenk çíçeklerle süslü beyaz evlerín sıralandığı yokuş aşağı sokak.Cafe, bar, restoran v.s  var.Hapsímde çok şık
The Church of the socíety of Jesus: Gíríş 3$.İçí altın süslemelerle yapılmış gerçekten muhteşem.Dışı kabartma taştan heykellerle süslü.Bu güzellíğe ínsanın ínanası gelmíyor.
Basílíca  del voto Nacíonal : Gotík yapılı çok büyük. Bu da haríka.
2-Yení bölge=Maríscal: Merkezí plaza Foct.Kalmak íçín burası daha uygun.Bírçok hostel var.Tek kíşí 10$, íkí kíşílík oda 12-14$.
Yíne bu bölgede Pakístanlı, Híndístanlı, Bangledeşí bírçok dönercí var.
Bu bölge çok hareketlí.Bar, dískotek, restoran v.s nín olduğu bölge.Hepsí bírbírínden şık.Özellíkle gençler takılıyor.Gençler çok serbest.Her yer geç saatlere kadar açık.
Tüm tur acenteları da hemen burada kí Amozone caddesínde bulunuyor.
Özellíkle gecesí çok güzel.Ben Kolombíya da  göremedíğím salsa dansını burada ízleyebíldím.
3-Mítad del Mundo: Şehre 20km uzaklıkta .Beledíye otobüsü var.
A-17.yy’dan berí yapılan çalışmalar sonucuekvatorun geçtíğí  yere 1980’de anıt yapılmış ama daha sonra asıl ekvator cízgísínín bu anıttan 240metre ílerde olduğu anlaşılmış.Anıtın tepesíne asansörle çıkılıyor.İçínde de müzesí var.
Anıtı gezdíkten sonra dışarı çıkıp sola döneceksíníz.
B-İntí Nan  Solar (Güneş müzesí): Gíríş 3$.
1000 yıl önce yerlíler Ekvator’un yerlílerí dağın zírvesínde tam doğru noktada yaptıkları anıtın kalıntıları bulunmuş.Bugün bu parkın coğu alışveriş merkezleriyle dolu.
Su kuzey yarımkürede sürekli saatin ters yönünde dönüyor.Güney yarım kürede ise  saat ile aynı yönde döndüğünden  bu farklı dönüşler ekvatorda catışınca ‘Coriolis’kuvveti ekvatorda sıfırlanıyor.Merkezde insan ağırlığının ve kuvvetinin ağırlığı azalıyor.
Bunlarla ilgili deneyler yapılıyor burada.Örnrğin yumurtayı civinin üzerine rahatlıkla dik olarak koyabiliyorsunuz.Ama ben beceremedim.Yine ekvator çizgisinin üzerinde ki  portatif küvetin içinde ki suyu boşaltığınızda içinde ki yapraklar dönmeden delikten iniyor.Ama küveti ekvator çizgisinin üzerinden kuzeye veya güneye çektiğinizde suyun içinde ki yapraklar saat yönünde veye ters yönde dönerek iniyorlar.
4-Volkan Pichincha: 2800 metre olan şehir merkezinden teleferikle 5 dakika  daha çıkarak (Teleferik 20 Dolar)4100 metreye ulaşılıyor.Şehrin içinden çıkılıyor.Ben pahallı bulduğumdan çıkmadım.
5-Cotopoxi dağı tırmanışı: Quito’dan 75 km kuzeyde 6000metre eteklerinde Banos sıcak su kaplıcaları var.Quito’dan bu dağ için tur alabilirsiniz.
6-CUENCA
Unesco’nun korumasında.Tarihi evleri var.Quito’dan otobüsle 12-14 saat saat kuzeyde.Ucak da var.Ben dönüşte uğramayı planladım.Quito2dan treleybusun son durağından ki terminalden otobüs var.
7-Otavalo: Güney Amerika’nın en büyük yerli pazarı.Hergün var ama en güzel cumartesi günü oluyor.Kolombiya’dan gelirken uğramadıysanız
Quito otobüs kuzey istasyonu→Otovala (2 saat)
Ama kadınlar, fotoğraf çektirmek için para istiyorlar.
GALAPAGOS ADALARI
 Gezmek için en iyi mevsim aralık-mayıs arası.
Mariscal-Amazonas caddesi üzerinde birçok  acenta var.Fiyatlar, büyük, küçük gemi ve gün sayısına  ve yer boş olmasına göre değişiyor.En az 4 gün 2 gece veya 4 gün 3 gecelik olalar toursvar.Ucağı da tur şirketi ayarlıyor.Zaten ucak fiyatı sabit.
Bana Quita’dan başka Galapagos’a ucuş yok dediler ama sonra Lan(Şili H.Y)nın örneğin Santiago’dan ucuş olduğunu öğrendim.Veya Oneworld  bileti kullanarak da gidebilirsiniz.
Ucak gidiş dönüş Quito→Galapagos  427 Dolar.
Ada girişi 100 Dolar.Tur 10 Dolar.
Bunun dışında Galapagos adalarına gezdiren gemiler büyüklüğüne göre birkaç ecentedan aldığım fiyatlar:
1-Last minute: denisse@galapagoslastminute.org   cruise -büyük→1000 Dolar
2-Climbing  tours→info@climbing-tours.com küçük gemi →600 Dolar
3-en uygun fiyat veren sarvaltours→rsarango@uio.sarnet.net
Bu tur ucak+bot turu dahil 4 günlük 898 Dolar dediler.Sadece içinde tax=100 Dolar ve tur10 Dolar hariç.
Bot ta 4 gün kabinlerde ikinci bir kişi ile kalıp adalar geziliyor.
13 büyük ada ve Birçok küçüçük  adalardan oluşan Galapagos adalarınPasifikte , Ekvator’dan 1000km uzaklıkta.Charles Darvin 1835 bu adaya gelerek buradaki hayvanları inceleyerek evrim teorisini genişletmiştir.
EKVATOR’DAN PERU’YA GEÇMEK
Quito’dan  Peru-Lima’ya giderken Mariscal’da İnternacional bilet satan Panamericana şirketinden
Quito→Lima (38 saat, 90 Dolar)a bilet aldım.Aradaki tüm servisler fiyata dahil.Hergün 19:30’da otobüs   var.Bilet gişesi 9-13 ve 14:30-17arası açık.)
Önce;
Quito→Huagillas (Ekvator-Peru sınır kasabası , Ekvator tarafında.*Şehre gelmeden Ekvator çıkışı yapılıyor.)var.
*Cuenca’ya gidip  oradan da Huagillas’a gidebilirsiniz.
Huagillas→Peru sınırı(Taksi, 5 dak.)→peru-Tubes-Flores terminali(Aynı taksi devam ediyor, yarım saat)
Flores terminali→Lima(Terminale 11’de vardık.Otobüs vardı ama  3.5 saat bekledik.Çünkü bizim bilet aldığımız şirket otobüsü değillerdi.O nedenle kendi imkanlarınızla buraya gelmeniz daha mantıklı.13:30’da kalkan otobüs ertesi sabah 10:30’da Lima’da olacakmış.)
Bu arada fiyata dahil olan otobüs içinde akşam yemeği ve sabah kahvaltısı verdiler ama çok  komikti.tekrar yeniliyorum.kesinlikle kendi kendinize gidiniz.
Quito→Huagillas→Sınır(Taksi veya motorsiklet)→Tubes-Flores terminali(Araç bulunuz.)→Lima(100Sol.)
Flores terminalinde Saat 11’de ekenomik bilet var.Saat 13:30’da da iki öğün yemek veren otobüs var ama beklemeye değmez.
ÖNEMLİ:Sınırda size verdikleri kağıdı kaybetmeyiniz.Ülke çıkışında istiyorlar.
ANI: Peru sınırına geldiğimde aklıma geldi.Yeşil pasaporta vize olmadığı halde bana sınırda sorun çıkaracaklarını biliyordum.Yine yüreğim ağzımda görevli bana ‘Vize yok’ deyince ‘Pasaportum diplomatik ama’dedim.kendime şaştım.İnsan sıkılınca yalanı rahat söylüyor.
ANI:
İnsanın ırkı, dini, imanı  v.s ile övünmesi bana ters geliyor ama ülkelerin kültürleri de çok önemli. Örneğin  ülkemdeki  Birçok problemlere rağmen  paylaşımcılık gibi ülkemin kültürel özelliklerini çok seviyorum.Quito’dan birliktr geldiğimiz Alman genç kıza sabah ikram ettiğim bisküviyi  aldı.Aç olduğunu söyleyince  daha fazlasını verdim.Daha sonra satın aldığı biskiviyi yerken bir tane bile bana vermeyi aklına getirmedi.Çok soğuk ve bireyseller.

Peru’da görüşmek üzere
NOT:
Daha önce  Ekvator’dan Peru’ya geçip Güney Amerika’yı gezip Peru-Lima’dan tekrar Ekvator-Quito’ya geri geldim.
 TEKRAR QUİTO
ANI: Peru’da fotoğraf makinamın çalınmasından sonra moralim çok bozuk olarak perişan şekilde  Quito’ya  geldim.Ev sahibim eğitimli  iki genç  erkek arkadaşlar bana yemek hazırlamıştı.Üç gün duş almamıştım.yemekten sonra sohbet edince biraz rahatladım.Evde iki yatak odası vardı.Bana birini verince’’Olmaz.Birinizin yatak odanızı alamam. ben salanda yatarım’’ diyerek karşı çıktım.Onlar da ‘’biz aynı odadayatıyoruz’’ demelerine rağmen yine üsteleyince’’Anlamadınız herhalde.Biz gayiz.Evliyiz’’ dediklerinde  inanmakta zorlandım.Kendi saflığımada çok güldüm.
Ertesi günü pazardı.Birlikte  preteston kilisesine gittik. Gelenlerin çoğu Amerikalıydı.Şık ve zenginlerdi.
Bu arkadaşlar çok efendi insanlardı.bana çok yardımcı olmaya çalıştılar.Birlikte çok mutlu oldukların söylediler.hatta birinin kız kardeşi ve eşi bizi ziyaret ettiler.Birlikte kağıt oynadık.Durumdan  ailenin de haberi vardı.Aynı durum Türkiye’de olsa olabilecekleri düşünemiyorum bile.
Bana eski küçük makine verdiler.şehirde biraz fotoğraf çektim.Sıkıntımı dağıtmak için Amazon turumu burada yapmak istedim.
AMAZON TURU
Bu turu’ Quito’dan veya Coca’dan alabilirsiniz.Veya kendiniz Coca’dan  ‘Nuevo Rocafuerte’ ye gidip oradan bir rehberle gitmek
Quito’dan 3 türlü Amazon turu var.Ama aslında Amazonu görmüyorsunuz. Rio Napo kollunda yolculuk yapıyorsunuz.
1-Quito→Banos(3 saat)→Puyo(5 saat)→Amazon: Bu turda hayvan göremiyorsunuz.Bir günlük 50 Dolar.
2-Quito→Laroaario(8 saat)→Cuyabena (2 saat)→Amazon(tekne): günlüğü 70 Dolar.
3-Quito→Coca(Motorlu tekne)→Yasuni park:Bir günlüğü 80 Dolar
En az 3 gece 4 gün.Çok çeşitli hayvanlar görebiliyorsunuz.sanırım bunlar kendi özel hızlı tekneleri ile götürüyorlar.

Ben kendi imkanlarımla;
Quito→Coca(Gece otobüsü, 8-12 saat, 10 Dolar)→Nueuo Rocafuerte-Peru-Ekvatorsınır kasabası(Tekne)
Nehir boyu küçük küçük yerleşim birimleri var. Nasıl yaşarlar bu ıssız yerlerde insanın inanası gelmiiyor.sadece birbirlerini görüyorlar.Ben üç günde patladım.
NOT:Bu köyden eğer Peru’ya geçeceksen çıkışını yapıp yine tekne ile yakın Peru’nun ‘Pantoja’ kasabasına geçiyorsunuz.Oradan ‘İqitos’ a peru’ya ayda bir büyük tekne var.Onu yakalayabilirsiniz.Küçük tekneler çok pahallıymış.
*İqitos→Pantoja-Peru(bot, 6 gün, 80S=15 Dolar,ayda bir büyük boot var)→Nueuo Rocofuerto-Ekvator
Veya tersinden gidebilirsiniz.
*Coca→Nueuo Rocofuertom(Pazartesi, Çarşamba,cumartesi bot yok.Diğer günler sabah 7’de var.Halk botu 8’de ve 15 Dolar.Sabah 5’de de bot var.
* Nueuo Rocofuertom→Coca (Çarşamba , cumartesi yok.Bazen özel hızlı boot  25 Dolara bulabiliyorsunuz.
*Eğer grupsanız direk bu köyden ‘Yasuni park’ için  tekne bulun.Böylece çok ucuza gelir.
*Nueo Rocafuerte’de birçok hostel var. 5 Dolar.
Ama buradan ancak ‘Yasuni Park’ı bilen birkaç rehberden birini bulup tekne ile parkın içine gidiyorsunuz.
Akşam anlaştığımız ücret sabah iki kere artarak değiştirildi.
Ama bu köyün insanlarının neredeyse hepsi yalancı ve paragöz.
Buradan günlük 50 Dolara, İki günlük çadırda kalmalı 60 Dolara tur buldum.Eğer yanınızda çadırınız varsa parkta kurabileceğiniz alan var.park giriş ücreti 2 Dolar.
Yasuni Park: Cuyabeno gölü, yunusları ve papağanları …bu park , gerçekten gördüğüm parkların en güzeliydi.Rengarenk kuşlar, kızıl v.b maymunlar, Hele bir tarafı benekli kahverengi , diğer yüzü fosforlu mavi kocaman kelebekler muhteşemdi.
Kano ile zaman zaman öyle yerlere girdik ki nehrin yüzü ayna gibi .Bütün gökyüzü nehrin içinde.Rüya gibi.Engin bir derinliktesiniz.Zaman zaman yağan yağmurda Geziye ayrı bir güzellik kattı.
Yine bu gölde beyaz ve kırmızı yunusları gördük.prina avlamaya çalıştık ama beceremedik.Ancak dönüşte parkta görevli askerlerin yakaladığı prinayı  görebildim.
Nehirde yüzmek istedim .vucuddan kan akmayınca prinaların  problem olmadığını söylediler ama prinanın testere gibi dişlerini görünce  vazgeçtim.
Herşey harikaydı ama  rehberim olan aileye ‘Ne zaman yemek yiyeceğiz’ diye sorduğumda ‘yemek yok.Anlaşmadık ki’ demezler mi.
Öldüm açlıktan.Kadın tek bir domatesle su verdi.ben yemeyince teknede gizli gizli yedi.Büyük olasılıkla   ben ne yersem onlara da vereceğimi düşünerek yola bir şey almadan çıkmışlar.Dönüşte askerlerden hazır yiyecek alarak yedim.Kasabaya döndüğümde de polise gittim ama o kadar vurdumduymazlık yaptılarki zaman kaybetmekten başka birişe yaramayacağını anladığımdan bıraktım.
Kawimeno köyü:  Ertesi gün Coca’ya bot yok. Boşum.İki ayrı adam saat 6’da Coca’ya özel  bot ile kesin gideceklerini söylediler. Çok bekledim gelmediler.Biri beni görünce içeri kaçınca ağzıma geleni söyledim ama boşuna.yalan konuşmak artık bu arsız insanların karekterleri olmuş.
Bu arada yine görevli asker, bana gösterdiği botun ‘Kawimeno’ köyüne gideceğini, orada insanların hiç giysi giymediklerini söyledi. Ama kaptan beni kabul etmedi.Gidenlere sorduğumda ‘Orası çok turistik köy.Çok giden olur’deyince iyice gitmek istedim.İşin a slı nı da bu arada öğrendim.Köye telekomisyon için gidecek mühendis botu kiralamış.Askerlerde onlarla ücretsiz gitmek istediklerinden benden ektra para alarak mühendise şirin görünmek istiyorlar.
Mühendis beni hemen kabul etti.Yine Yasuni parktan geçerek 2 saatte hızlı bot ile köye ulaştık.
Normal bir köy.Gittiğimizde kız erkek karışıkyarı açık spor salanunda futbol maçı yapıyorlardı. Yalancı askere’hani burada yaşayanların giysileri yoktu’ dediğimde ‘Çıplakları görmen için köyden çok içerlere doğru yürümeniz gerekir’ demez mi.daha sonra da artık bu çıplak gezen yerlilerin kalmadığını söylediler.
Köyün halkı berbat.Bir fotoğraf için 5 Dolar istiyorlar.Gencecik kızların boyunlarından aşağıya doğrı bohça ile  birer çocuk asılı. adınların memeleri dışarıda.Emdiriyorlar. Köyde çok sıkıldım. Acıktım.Bakkal. restoran yok. Tekne kaptanı kendi akrabalarını alıp  köy öğretmeninin evine götürüp yemek yediler. Bir ben orada aç susuz kaldım.Bir evden ekmek su istedim.yok dediler. Bir evden resmen muz çalmak zorunda kaldım.
Ah Anadolumun temiz köylüleri.Kurban olurum onlara. Kendisi aç olsa bile önce misafirini doyurur.Bu nasıl kültür anlayamadım.
Tek güzellik, bu köyde futbol oynayanlar daha sonra nehre atladılar.ben de onlarla birlikte atladım.
Birde çocuklar, annelerinin başlarında öldürdükleri bitleri ağızlarına attıklarını görünce şok oldum.

Evler hangar gibi.İçerde kap, kacak, giysiler herşey heryerde. Hayvanat bahçesinde gördüğümüz renkli papağanlar evlerin içinde dolaşıyor.her evin kapısında bir maymun.Bu tropik hayvanları dışarıya çıkarmak yasakmış ama şöförün akrabaları papağan yavrusunu gizlice çıkardılar.
Açıkcası peru ve Ekvator insanının hiç ısınamadım.
ANI: Coca’da otobüsümü beklerken kırmızı ışıkta Jangörlük yapan bir gence rastladım.her kırmızı ışıkta fitilleri ateşleyip canla başla  gösteri yapıyor ama para veren yok.ben de onunla birlikte toplarla  gösteri yaptım.Zorla 3 kişiden genç için para aldım.
Ne zor hayatlar var.Benden yalvararak 1 Dolar istedi. Bu gençne yer, ne içer, nerede yatar düşündüm.Biz Türklerin eksik yönleri çok ama hala aile kavramı ön planda.İyi kötüçocuklarımıza sahip çıkıyoruz.
EKVATOR’DAN KOLOMBİA’YA GEÇMEK
Quito→Tulcan(8 ve 12’de otobüs var, 4.5 Dolar, 5 saat)→İpiales sınırı(Taksinin tamamı 3.5 Dolar, 15 dakika)→İpeales kasabası-Kolambia
İpeales→Cali(10-12 saat, 15 Dolar)Bogota(10 saat, 20 Dolar(Bogota’ya Cali’den geçilerek gidiliyor.)

NOT: Tekrar Bogota’ya gidip oradan da Venezualla’ya  gideceğim.