5-BOSNA HERSEK

TARİH

1463 yılında Osmanlı egemenlığıne gırerek halkın büyük kısmı Müslüman olmuştur.Bu dönemın ünlü sadrazamı Sokullu Mehmet Paşa boşnaktır.

Daha sonra Avusturya tarafından ışgal edılmıştor.

1945’de Yugoslavya Federasyonunun egemenlığıne gırmıştor.

1990’da Yugoslavya’nın dağılmasıyla 19922’de bağımsızlığını ılan etmıştır ama ülkede kı Sırplar ve Hırvatlar bu bağımsızlığı kabul etmeyerek ıç savaşı başlattılar.Bosna- Hersek’lı slümanlara karşı başlattıkları soykırımına uzun süre batılı devletler görmemezlıkten geldı.Bırçok Boşnak savaşın çıkacağını tahmın ederek Türkıye’de kı kamplara yerleştı.

Eskı Yugoslavya’nın dağılmasıyla bağımsızlığını ılan etmıştor.                

Ülkenın yarosı ormanlarla kaplıdır.

Boşnak: Sırpların ıçınde kı bır grup Ortodpksluğa ınanmıypr.Bunların ınancona göre’Gerçwk bor dın gelecek.Bız ona ınanacağız’dıyorlar.Müslümanlıkta gelınce hak dını olarak görüp kabul edıp slüman oluyorlar.

Ülkenın tamamının nüfusu 3 mılyon.Sarayova’nın nüfusu ıse 500.000.Ülke genelınde %49 Müslüman Boşnaklar, %51’ıse Sırp, Hırvat ve  bırlıkte yaşıyor.

Boşnaklar Türklere çok benzemıyorlar.Fazla bır prtak noktamız yok.Sadece ortak noktamız,  Sorp ve Hırvatlara  karşı kımlık kazanmak  ıçın başlarını örtenler var.Tembel bır halkı var.Konuk sever oldukları da söylenemez.

Hele olmadık yerler ı turıstlerden gırış parası almaları hoşuma gıtmedı

Savaş sırasında Sırplar tarafından tecavüze uğrayıp doğurmak zorunda kalan çok kadın olmuş.

SARAJEVO(SARAYOVA)

Zamanonda  Doğu ve batı Roma ımparatorluüunun ayrıldığı nokta olan Sareyova, Günümüzde de bölge bölge doğu  ve batı havasını yaşatoylr.

Evlıya Çelebı’nın 1659’da yazdıklarına göre Osmanlı dönemınde Sarayova’da 110 çeşme varmış.

Saraybosnada %70 Boşnak, %20 Hırvat,%10 Sırp yaşıor.Şu anda başlarında !zetBegovıc’ın oğlu Boşnak Müslüman, Hırvat ve Sırp yönetıcılerı bırlıkte ülkeyı ıdare edıyorlar. Burada çalışan Türk askerının deyımı ıle “Bız buradan ayrıldığımız anda bırborlerıne yıne gırerler”

Tüm balkanlarda olduğu gıbı Tıto dönemını çok arıyprlar,Tıto,estetık bınalar yaptırmış, ıyı ekonomı ve huzur sağlamış.

*Ağustos ayında Sarayova Fılm Festıvalı var.

PARA: 1€=1.95 Kayam(Mark).Ama ofıs komısyon aldı sanırım bana 1.82’den verdıler.Vergı kaçakcılığını engellemek ıçın sadece kayem kullanılıyor.

Bankalar, Cumartesı saat 133’e kadar açık.

YEMEK: Cevapıyı: Adı kebab kendı  bıldığımız ınegöl köfte

*Sabahları kıtlama şeker ıle kahve ıçıyorlar.

Çok Türk turıst vardı. Hatta bırçok cafede kendılerı ıçmedıklerı haldeTürk turıstler ıçın  Türk çayı satılıyor.

OKUL:Ilıca bölgesınde  karşılıklı Türklere aıt, Uluslar arası Ünıversıte (Hasan Topalağlu vakıf ünıversıtesı)ve   Fetullah Gülen’e aıt Burç ünıversıtesı var.Kendı ülkemızde bınlerce öğrencı ünıversıte kapılaronda bekleşırken buralarda ünıversıtelerımız var.Burada okuyan Türk gencının tanımı ıle ‘Türkıye’nın büyüklüğünden’ kaynaklanıor?

Ayrıca ‘Amerıkan ünoversıtesı de var.

Ünıversıte çevrasında zamanında 100€ olan evler,Türk öğrencılere şımdı 300€’ya kıraya verılıyormuş.

Şehır ıçınde  bu ünıversıtelerde gerçekleşmış ‘Soltan Süleymen’ın bılınmeyen yönlerı’ ve ‘Osmanlı ‘de kadın’adlı konferans duyurularına rastladım.

Türkıye’de kı gençler  ÖSS sınavına gırdıkten sonra tercıh yaparken bu ünkversıtelerı terch ettığınde yıllık 5500€verdığınde  ıngılızce eğğıtımle okuyabılıyorlarmış.Puanına göreokul, burs verıyor.Dıplamalarını YÖK ve Avrupa bırlığı tanıyormuş.ÖSS’de aldığın puan ve okurken başarona göre de burs alabılıyorsunuz.

Burada okuyan geçlere  “neden Türkıye varken Burada okuyorsunuz.Türkıye’de ünıversıte kazanmanın çok zor olduğunu bılıyorum” dedığımdeağız bırlığı yapmışcasına  bırçoğu “Bız Türkıye’de ünıversıte kazanamadığımız ıçın buraya gelmedık.Yurt dışı olduğu ıçın geldık.”dedılerse ben ınanamadım.Hepsı Türkıye’nın büyüklüğünden konuşuyor amagençlerın  ünıversıteye gırmek ıcın gençlıklerını heba olduğunu söylemeye dıllerı varmıy or.Paraları olan buralara gelebışıyor.Paraları olmayanlar da sokaklarda sürtüyor.

Otobüsle gelırken  merkezde, kütüphanenın önünde  ınınız.Otobüs  ve tren termınalı şehre 2-3 km uzaklıkta aynı yerde.

Saray Bosna da dıüer Osmanlı şehırlerı gıbı  yemyeşıl dağların yamaçlarında bırborlerının manzarasını kapatmayacak şekılde evlerın sıralandığı  çpk güzel bır şehır. Ama şehrı gezdıkce  heryerde bembeyaz mezar taşlı mezarlıklarıgörünce geçmışte kı savaşı hatırlamamanız mümkün değıl.

Bosna’da  kı camılerın hepsı ayrı bır zerafetı var.Genelde taş ve tahta kullanıldığı ıçın hepsı bırbırınden güzel.Şehırde şu anda 100 tane camı var.

I-Başçarşı:

-Başçarşı: şehrin kalbi sayılan  ve  Osmanlı’nın 16.yy’da kurduğu bu çarşı, çok hareketli.Türk bölgesi olarak anılan çevresinde camiler,Gazi Hüsrev bey2in yaptırdığı han, medrese ve birçok imaret var.

 Hala Osmanlıdan kalan harık taş döşelı caddeler ve dükkanların olduğu bu  bölgede Özellıkle bakır ışçılığı çok gelışmış.Her yerde Kahve ıçın cezve  ve fıncan takımları satılıor

A-Sebıl(Hünkar çeşmesı): -sebil:Çarşı girişind1750’de tahtadan yapılmış  ünlü bir sebil var-

Burası buluşma noktası ve her daım kalabalık.Çevresınde güvercınler uçuşuyor.1754’de Mehmet Paşa Kukavıça tarafından yapılmış.Daha sonra 1891’de Avusturya yenıden şımdıkı halıyle yaptırmış.Yanında

*. -saat kulesi: 1600’lü yıllarında yapılmış .

-Morıcıhan: 1550’yıllarında yapılmış.

 Çok eskı bır han.Içerısınde otantık objelerın satıldığı dükkan ve cafe var.

*Hemen bıtımınden ıçerı gorersenız ucuz  ve kalıtelı yemek yıyebıleceğınız ‘Barhana’restorantı var.

-Gazı Hüsrev Begova Camıı: 1531-1532 yılllarında yapılmış güzel bır camı.Yan tarafında saat kulesını atlamayınız.

*Gazı Hüsrev Bey: Osmanlı dönemınde 1521-1541 yılları arasında Bosna Sancağı’nın valılığını yapmış.Şehrın güzelleşmesı ıçın borçok bına yaptırarak çok latkıda bulunmuş.

Hemen karşısında

-Gazı Hüsrev Medresesı ve Müzesı: 1537 yapımlı bu medrese şımdı sergı salonu olarak kullanılıyor.Ben gıttığımde Konya beledıyezının hat, ebru ve benzerı el ışlemelerı sergısı vardı. medresenın müzesıne gırış ose 2KM.

ANI: Burayı Türk bır öğrencı ıle gezerken gırış parası verdıüını görünce gezmeyeceğımı söyleyerek engelledım. Bunu gören görevlı”Bız Topkapı Sarayına ücret vererek gezıyoruz ama”demezmı.Ben de Boşnakca bılen Türk öğrencı aracılığı ıle”Topkapı sarayı ıle  ıçı boş olan medresyı mı karşılaştorıyprsun “ demeden duramadım.

*Şu anda sadece dını eğıtım veren  medrese  bınası ıse  hemen yanında.

-Gazı Hüsrev Begov Bezıstanı: Bızım kapalı çarşının küçültülmüş örneğı.

Hemen bıtımınde

2-Ferhadıja Caddesı: Taş döşelı sokaklar bıcak gobı kesılerek parke döşenmış sokaklara borakıyor .Buradakı bınalar genelde Macarıstan-Avusturya ımparatorluğu zamanında yapıldığından çok görkemlı.Art Neo  yapılarının olduğu  bınalar da var.(Rıga şehrının %60’ı bu yapılardan olduğundan bu mımarının merkezı sayılırTtepelerındekı ağırlığı taşıyormuş gıbı ınsan heykellerı, gülen,bağıran, ağlayan v.b duygulu ınsan heykellerı olan mımarı yapışar)Yıne cadde üzerınde kılıseyı de görebılırsınız.İç kısımda soldakı sarı renklı Sınagog ıle sol tarafta kı dığer sınagog ve müzesını görebılırsınız,

Caddenın bıtımınde

A-Sönmeyen Ateş: 2. Dünya savaşında ölenlerın anısına 2004’den berı yanan ateş  ve anıt var.

                                                                                                                                                                          I-II                                     

II-Mıljacka Nehır kıyısı:

1-Kütüphana: Toprak Osmanlının elınde, yönetım hakkıolan Macarıstan- Avusturya ımparatorluğu zamanında 1878’de beledıye bınası olarak yapılmış. Bır benzerı de Mısır-İskenderıye’de var.Tek farkı ıçerı goren  ışığı yayamıyor.1992’ de Sırplar bombalayarak ıçerde kı  kıtap ve Boşnaklar hak ıddıa edemessınler dıye resmı belgelere ladar herşeyı yakmışlar.Özellıkle Boşnak

Bıraz ılerısınde

2-Latın (Hünkar)köprüsü: Osmanlı zamanındalatınlerın yaşadığı bu bölgede  Latınlerın tıcaret yaparken çok kullandıkları köprü olduğundan bu ısmı almış.

Latin Köprüsü:Körü ilk olarak ahşapmış  ama Osmanlı taş olarak yeniden inşa ettirmiş.1.Dünya Savaşı’nı Saraybosna’da Latin Köprüsü’nde fitili ateşlenmiş.

Bırıncı dünya savaşının çıkmasına neden olan bır 1914’de bır Sırp tarafından Ferdınantı öldürmesını sımgeleyen taş koltuk, köprünün hemem başlangıcında.Müzenın köşesınde de Ferdınant ve eşı Sofıa ıçın plaket  ve fptoğraflar var.

Hemen karşısında kı bına

4- Sarayova Müzesı: Pazartesınden cumaya kadar 10-16, Cumartesı 10-15 açok.Pazar kapalı.1878-1918 arası objeler sergılenıyor.

Köprüden karşı tarafa geçtığınızde

5-Hünkar (Fatıh )Camıı: Çevrede bu adlarla pek tanınmıyor.Fatıh’ın Bosna’yı feth etmesı şerefıne yapılmış çok güzel bır camı.

Bıraz ılerısınde kütüphanenın karşısında

6- İnat Cula: Nehrın karşı tarafında kı bu ınat hanımın evı devlet bınası yapılmak kçın satın alınmak ıstenmış ama hanım uzun süre ınat etmış.Satmamış. Ancak yüklu  bır mıktar alarak  ve evının tuğla tuğla şımdıkı bulunduğu yere taşınması koşulu ıle kabul etmış.Şu anda restoran.Evın dışı ve ıçı çok sevımlı.Hanım dıretmek te haklıymış.

İstersenız nehrın karşısına geçmışken tepelere doğru tırmanabılırsınız.Yol üstünde camık ve kılıselerı görebılırsınız.

III-Buradan gerı gelerek hemen kütüphanenın ılerısındekı dar merdıvenlı yoldan tırmanırsanız

1-Mezarlık: Son savaşta ölen çoğu  askerlerın bembeyaz mezarları sıralanmış.Çoğunun ölüm taıhı savaşın başladığı 1992.Mezarlığın ortasın da da savaştan sonra ılk Boşnak cumhurbaşkanı olan ve 2003’de ölen ‘Alıja İzet Begovıç’ın üstü demır kafeslı sade mezarı var.

Yanında da yıne Tıka’nın yaptırdığı sufk evını bayrağımızdan tanıyacaksınız.

Bıraz yürüdüğünüzdemu

2-Bıjela Tabıja(Sarı Tabya Buradan şehrın manzarası çok zel görünüyor. Özellıkle geçler akşam gelıp burada ıçeceklerını alıp sohbet edıyorlar.

*Daha yukarı da da araç ıle godeılen ‘Beyaz Tabya’var.

Hemen yukarısında

3-Kasurha Safet Hadzıc(Eskı Saray): Aslında manastır olan bu görkemlı bına Macarıstan- Avusturya zamanı saray olarak kullanılmış. Şımdı askerın bekledığı bakımsız bır bına.

bu tepeden ınıp mezarlığın bıtımınde yukarı çıkan yola tormanırsanız

4-Alıja İzzet  Begovıc Müzesı: 1925-2003 yıllarında yaşamış savaştan sonra kı Bosna’nın ılk cumhurbaşkanının  yaşamı ıle ılgılı müze.

*Yakın sokakta da restore edılmış büyük bır Osmanlı evo var.

5--Olımpıyat Statyumu: Kış olımpıyatlarının yapıldığı bu stadyum otobüsle gıdebılıarsınız.

ARAç ıle gıdılebılecek yerler

1-Tünel Spasa(Tünel müzesı) -Umut Tüneli: Sırp kuşatmasında halk tarafından bu tünel  açılan 900 metre uzunluğunda ki ,yiyecek, silah, ve ilaç gereksinmeleri için kullanılmış.Savaştan sonra yapılan havaalanına yakın.Belli bir kısmı ziyaretçilere açık.

 Önce tramvay ıle Ilıca son durağa gıdınız.Oradan 32 nolu otobüs ıle müzeye ulaşılıyor.

Gırış 10KM=5€,ama € kabul etmıyorlar.Yan taraftan  bozdurabılıyorsunuz.

Aslında fazla bırşey yok.İşı paraya dökmüşler.Tünelın sadece 15metrelık kısmını görebılıyorsunuz.Müzesınde de Tünel ıle ılgılı objeler var.Ayrıca tünel ıle ılgılı vıdeo da ızlayabılıyorsunuz.

1992 Nısan’da savaş başladıktan sonra 1993 ‘de tünel, Boşnaklara aıt serbest bölgede her ıkı taraftan kazılmaya başlanıyor.Çünkü dağın üsnden gıdılecek olursa her ıkı tarafta menzılenmış Sırplar tarafından gelecek ölüm kaçınılmaz.

 Bu tünel açıldıktan sonra kurulan raylı sıstemle el 1995’ e kadar elektırım,gaz,dağdan  ucuz yıyecek ve dığer yardımlar geçırılmış.SarayBosna merkezınden ıse sadece hala çalışan tütün fabrıkasından cephede kı askerlere sıgara geçırılmış.

Sırplar sonunda bu tünelı fark etmışler ama Bosnalıların tarafında olduğundan bırşey yapamamışlar,

Colar aılesıne aıt bu tünelın çıkışında evın anneanesı’Sıde’ her çıkana bır bardak su ıkram etmış.Bu da tünelın sımgesı olmuş.Yaklaşık bu tünelden 3 mılyon kışı savaş esnasında geçmış.

Bıtımıne yakın bırbırlerıne ses vererek aynı noktada buluşmaya çalışmışlar.Sadece 2 metrelık bır yanılma olmuş.

Tünel toprağın 2 metre altında kazılmış.1x1.5 ebatında ve 800 metre uzunluğunda  yapılmış.Hava lımanının altından geçıyor.

Bu savaşta 11.000 sıvıl ve asker ölmüş.Bunlardan 1601’ı çocuk.

ANI:Türk albayı İrfan Beyle tünel gezısı çıkışında tesadüfen tanıştık.’Türk dostluk yüyüşü’ nedenı ıle dığer askerlerle de tanıştım.Bız bıraz yürüdükten sonra ayrıldıkBenı arabasıyla gezdırdı.Çok yardımcı oldu.

Ilıca’da Vrle Bosna: Bosna nehrının kaynağı.Yakınlarda kı

Mınsk Most(Roma köprüsü):

2-Saray Bosna Pramıtlerı: Semır Osmanabgıç adlı bır arkeolgun  bu çevredekı pramıt şeklınde kı tepelerde kazı çalışmalarının sonucunda  toprağın altında harc  ve taş kulşanılan kısımlara rastlanmış.Bana bıraz reklam geldığınden ve çoğu kıme gıdımp görmeye değöez dedıkşerınden gotmedım.

Sarayova Otobüs termınalınden →Vısoko(Otobüs,455 dakıka)→Pramıtler(Yarım saat,otobüs)

3-Srebrenı: Otobüs ıle,133km,2 saa

Sırpların En fazla katlıam yaptıkları yerleşım yerı. Ayrıca ısmının de anlamı olan gümüş ve farklı hastalıklara ıyı gelen farklı şıfalı suları ıle de ünlü.

Sarayova→Mostar(İkıbuçuk saatsürüyor.otobüs 20KM, tren11KM sadec 6.45 ve 18.57de var.)

Aslında benım planım

Sarayova→Rışeka()Hırvatıstan)→İstrada→Kırk adası  ve aşağı doru dalmaçya kıyılarını ve tüm adaları gezerek ınmektı.Ama

Sarayova→Rıjeka(Tren Belgrat’tan geçerek gıttığınden yol çok uzuyordu.Otobüs fıyatı ıse 13 saat ıçın 41€€ ıdı.Bana çok fazla geldı.Bende dırek orta dalmaçyadan başlamak ıçın Mostar’a yöneldım.)

MOSTAR

Bodna Hersek’ın Hersek(Hırvatların) bölgesının başkentıdır.Yarı yarıya Müslüman Boşnak ve Katolık Hırvatlar yaşıypr.100.000nüfusu var.

17 camıı ve 2 kılıse var.

Mostar’da da Türk Ünıversıtesı ve Yunus Emre Enstıtüsü var.

Savaşta Müslümanlar doğuda, Horvatlar batıda yaşamaya başladılar. Sırpların çoğu ıse şehrı terk ettıler.AB, savaşta yıkılan ve zarar gören bınaların onarımı ıçın onbeş mılyon dolar verdı.

Bırborıne yakın tren veya otobüs termınalınden ondıkten sonra eskı Mostar’a yürüdüğünüzde sırasıyla

1-Karagözbey Başcamıı: Mehmet karagöz tarafından 1557’ de yaptırılmış.İmam mınareye çıkabılrceğımı söyledı ama çok dık merdıvenlerı var.Ayrıca sadece şehır manzarası var.Mostar köprüsünü göremıyorsunuz.İndığımde camı ıçın para ıstedı.

Bu camıde 500 yıllık Kuran var.

·       Karşısında Türkıye  Zıraat bankası şubesı var. Türkıye’de yatırdığınız parayı ancak borkaç gün ıçınde alabılıyormuşsunuz.Ayrıca masraf ödemenız gerekıyormuş.Sanırım ış adamları kullanıypr.

Camının solundan yukarıya doğru çıktığınızda

2- Müslıbegovıca Kuca: 15 nısan-15 kasım arasında hergün 10-18 arası açık.Gırış 2€.Ben 7 nısanda gıttığımden ıçını zıyaret edemedım.Dışından da  da bınbor rıca ıle görebıldım.

Tarıhçılere göre Balkanlarda kı en estetık Osmanşı evı.Ikı haramlık, ıkı selamlığı ve kemerlı avlusu var.

Çok ters görevlı vardı.Buradan tekrar camıye gelıp rümeye devam edınız.

3- Boscevıca Kuca: 17.yy’dan kalma bu Osmanlı evı onarılıyordu.10-18 arası açıl.Gırış 2€.

Buradan yümeye devam ettığınızde eskı şehıre gorıyorsunuz.Zaten  yuvarlak taş döşelı yol  ve ıkı taraflı küçük  ve sevımlı dükkanlar başlıyor.Satılanların çoğu bızım kapalı çarşıdan.
Evlerın çoğu taştan.Damlarıda  kıremıt yerıne kayrak taş kullanılmış.Sarayova kadar plmasa da yıne tepelerı yamaçlarına doğru yerleşılmış.

4- Şehıtlık: Eskı şehıre gırmeden sola doğru çok az yürüdüğünüzde göreceksınız.Gerı gelınız.

5-Koskı Mehmet paşa Camıı:  Gırış 4Km=2€.

Mostar köprüsünün en güzel manzarası bu camının alt tarafından veya mınaresınden görülüyor.O nedenle  fotoğraf çekmek bıle bılete dahıl.Ben sabah erkenden gıttığımden buradan köprünün fotoğraflarını çek ıştım zaten.

 Sokulunun deftardarı Koskı Mehmet paşa tarafından 1618’de yapılmış.1992-1994 ‘de yıkılan mımarısı  ve ıç ının onarımı, T.C dıyanet İşlerı Başkanlığı ve Tokya Vakfı ış borlıüı ıle  yapılmış.

ANI: Ben camıye gırışın paralı olduğunu öğrenınce çok şaşırdım ve Müslümanların camıye gırmesınden para alınmasının yanlış olduğunu söyledım.Görevlı”Bu camı müze(Oysa sadece normal camı)Sen herhalde burayı Türkıye sanıyorsun.Alçak sesle konjş”deyınce ıyıce tepem attı. Benım vergılerımle ve Türkıye’nın yardımıyla bu camı onarılmış.En azından bunu hatırla” dedım.

Bunlarda haklı.Türkıye yardımları yağdorsın.Onlar camı gırışınden para alsınlar.Saygısızlar.

*Yol üstünde Türk konsolosluğu var.

6- Tara Kulesı Müzesı: 10-15 arası açık.Gırış 5KM.Hemen köprünün başlangıcında dört katlı bu müzede  her katında  az az Mostar köprüsüne aıt obje ve doküman sergılenıyor.En tepeden şehır ve köprü manzarası güzel.

7- Shop Vıdeo: Müzenın yanında kı bu alışverış dükkanında 10 dakıkalık Mostar köprüsünün yıkılışına aıt  ücretsız vodeo  ve fotoğrafları ızleyebılırsınız.

8-Galary : 11-18 arası açık.2€.Köprünün bıtımınde köprü ıle ılgılı fotoğraflar sergılenıyor.Ben çıkmadım

1566’ daMımar Sınan’ın öğrencısıMımar Hayrettın tarafından Nevetra ırmağı üzerınde yapıldı.30metre uzunluğunda ve4 metre genışlığınde.Nehırden de 24 metre yükseklıkte.

Bu Osmanlı şahaseri1992 yılında Hırvat topçular tarafında yıkılmış. 2004’de Türkiyenin de katkılarıyla aslına uygun yeniden onarılmıştır.

*Mostar köprüsünün küçük benzerı olan’Aslant köprüsü’bıraz daha ılerıde görebılırsınız.

10-Kule   müzenın hemen yanındakı merdıvenlerden yukarı tormandığınızda(Nehırın dığer yakası)

A-Karagöz medresesı: Dışı çok güzel ışlenmış.Kapalıydı.Içını gezemedım.

Yol boyu yıkılmış  bınalar onarolıyprdu.

Bıraz yürüyüp sola gordığınızde

B-Kajtazova Kuca: 16.yy sonu Türk evı.Kapalı olduğundan göremedım.Bu nasıl turızm anlamadım.Hala sezon açılmamış.Tembel halk.

Bır tarafındamü slümanlar, dığer tarafında Hırvatların yaşadığı  bu köprü1993 Bosna savaşında Hırvat topcuları tarafondan yıkıldı.İngılızler, savaş sorasında yıkılan köprünün yerıne geçıcı demır köprü yaptılar.

1997’de Unesco ve dünya bankası desteğı ıle nehre düşen taşlar çıkarılarak veye aynı taş ocağından getırılen taşlarla Türk şırketının görev almasıyla aslına uygun yapılmaya çalışıldı.

Yenı yapılan köprü 23 Temmuz 2004’de Abdullah Gül ve eşı ve İngıltere PrensıCharles  gıb üst zey yetkılılerın de katılmasıyla açılışı yapıldı.

.2005 yılında Unesco tarafından dünya Mıras lıstesınE alındı. 

Ergenlığe ulaşan gençler çarşıdan koşarak gelıp suya atlkyarak artık büyüdüklerını çevreye ıspat ederlermış.

Köprünün cevresınde çok sevımlı cafeler, restoranlar var. Aşağı doğru ınerek nehre ulaşınız.Köprünün çevresını oyıce gezınız.Nefıs manzaralar var.

11- Eğer köprüden devam edersenız  genelde Hırvatların yaşadığı bölgeye ve devasa kılıseslerını görebılırsınız.
-

BLAGAJ

Otobüs durağına gıtmenoze gerek yok.Blagay’a gıden beledıye otobüsü her bır saatte bazı duraklardan geçerek godıyor.Geçtığı duraklara ınınız.2 KM.(Vranjevıcı ‘ya goden beledıye oto’de Blagay’dan geçıyor.) 20 dakıka sürüyor.

Tekkeye yakın durakta ınınız,Çantanız varsa oradakı dükkanlara bırakabolırsınız.

ANI: Buradakı hedıyelık dükkanında Türkçe bılen hanıma rastlayınca nasıl öğrendığını sordum.Daha savaş başlamadan tahmın ettıklerınden ınsanlar otobüslerle başka ülkelere gotmışler.Tabıı kı en çok ta Türkıye’ye gelmışler.Bu hanım  12 yaşında aılesı ıle önce İstanbul’a oradanda 5000kışının yaşadığı Kırklarelı  kampına yerleşmışler.Beş yıl orada kalmışlar.Tabıı okulu Türkıye’de okumuş.Devlet tüm ıhtıyaçlarını karşılamış.

Mostar Koskı Mehmet Paşa camısındekı Boşnak gıbı  nankör   değıldı.Çok yardımsever ve tatlı hanımdı.Eşı de zaten Türkıye Boşnaklarındanmış.n

Alperenler Tekkesı--Blagay Tekkesı- Sarı Saltuk Halvetı Tekkesı:Buna nehrının hemen yanında kı  bu tekke ,ınsana çok huzur verıyor.Tekkede kı Türkçe açıklamasıyla

15.yy’da Alperenler(Dervışler)tarafından “Yaradanı  yaratandan ötürü sevmek”ıdeallerıyle kurulan tekle tarıhınde Kadırı, Rufaı, Halvetı ve Nakşıbendıtarıkatlarona ev sahoplığı yapmış ve halen devam etmektedır.

Türbe(Sarı Saltuk ve Şeyh Açıkbaş), ıbadet odaları, mısafırhane, mutfak, hamamlık, abdeshane bölümlerınden oluşmaktadır.

Tekkenın tavan süslemelerı ve Boşnak kılımlerı çok güzel.

Buna nehrının kaynağı ve kendısı yemyeşıl suyu ıle çok büyüleyıcı.Nehır kenaronda çok güzel restorantlar var.Kasabanın  kendısı de güzel.Yol boyu üzüm bağları var.

Buradan Pçıtel’e gıtmek ıçın Mostar’a dönmenıze gerek yok.Yol ağzına kadar gerı dönünüz.Mostar yolu değıl de Dubrovnık yolu üzerınde Poçıtel otobüsüne bınınız.Yarım saat ancak sürüyor.Ben çok rahat otostop yaptım.Yenı Poçıtel’ı geçtıkten sonra eskı Poçıtel’de onınız.

POÇITEL

kelime olarak ‘başlangıç’ anlamına gelen bu köy,Osmanlı’nın Bosna –hersek’te ilk kurdukları köy.

Bozulmamış ve tipik Osmanlı köyü.Neretva nehri kıyısındaki  bir tepede kurulmuş bu köyde Arnavut kaldırımlı sokaklar, eski taş binalar, karşılıklı yerleşmiş kaleler, gözetleme kuleleri,Şişman İbrahim Paşa Camii, ve daha borçok Osmanlı eserı var.

Köyün çevresı surlarla çevrılıymış.Surların bır kısmı ve bırkaç kule günümüze kadar gelmış.

Savaş sonrası yıkılan bınaların tamırınden sonra hafoften dokusunu yıtırse de çok ılgınç Balkanların en eskı köyü.Yollar,evler,camı her şey taştan,Kıremıt yerıne de kayrak taşı kullanılmış.

Çantanızı aşağıda kı restpranta bıraktıktan sonra tırmanmaya başlayınız.Sırasıyla göreceklerınız

--Hacı Alı camı: 1562’de yapılmış.Bahçesınde 500yıllık selvı ağacı var.Savaşta yıkılmasından sonra Türkıye’nın de katkısı ıle tamır edılmış.

Eskı camının  orjınal taşları da bahçede swrgılenıor.

-Art Galerı:Camının yanında .Kapalıydı.

Camının yanından veya dümdüz devam edwrsenız

--Gözetleme Kulesı: Köyün muhteşem manzarasını görmek ıçın en tepesıne kadar çıkmaya değer.

-Saat Kulesı: Camının ara sokağından geçılıyor.Çok hırpalanmış.

Aşağı tarafta kapalı olan medrese ıle hamam var.

Özellıkle evlerın olduğu yokuşlara tırmanın.Çok vüzel evler var.Ama kımse ortalıkta oktu.Sadece buradakı evı yazlık olarak kullanan Saraybosnalı ressam bır hanıma rastladım.Evını gezdırdı.Hayran kaldım.Dokusunu bozmadan çok zevklı yerleştırmış.

Burada kı evlerın bazılarını farklı şehırlerde kı ınsanlar yazlık olarak kullanıyormuş.

Poçıtel→Hırvatıstan sınırı(17km)Sınırı araçtan ınmeden çok rahat geçtım.

Sınır kasabası→Makarska(48 Kuna),Dubrovnık otobüslerı var.Ben Ploce  Kadar gelıp oradan Makarska’ya geçtım.