İclal Dünyayı Geziyor: 3-İRAN-1

1-Doğu Azerbeycan Bölgesi(Azeri Türklerin yaşadığı Bölge)

TEBRİZ(2 milyon kadar)

Firinlar her yerde

Nevrus'da azeri oyunu oynamadan olur mu?

NOT:1- Kuzey Azerbeycan(Başkentı Baku olan Bölge)

2-Güney Azerbeycan(İran'da ki Azerilerın yaşadığı bölge)

A-Doğu Azerbeycan(Merkezı Tebriz.)

B-Batı Azerbeycan(Merkezi Urumıye.)

İpek yolu üzerinde Mevlananın kadim dostu Şemsi Tebrizi 'nin doğduğu Tebriz; Doğu Azerbeycan 'ın Başkentidir. Azerilerin yaşadığı Tebriz İran'ın 4.büyük şehri.Gacar döneminde "Darul Seltenet" adı ile 2.başkentmiş.

Safeviler zamanında kısa dönem başkent olmuş.Tebriz ,

Birçok yeniliklerin ilk yaşandığı şehir.İlk matbaa,ilk modern okul,ilk şehir

içi tramvay,ilk belediye ve ilk jandarma.

bu şehir de görülecek fazla birşey yok dense de beb çok buldum ve beğendim.

En önemlisi de hemen hemen hepsi azeri Türkçesi ile konuşuyorlar.

Pazararı gezmeye başlar başlamaz gençten birisi birlikte gezme teklifi etti ama kabul etmeyince ısrar etmedi.

Şehrin merkezi kapalı Pazar sayılıyor.Zaten gezilecek yerler de pazarın etrafında bir çember yaparak yürüyebilirsiniz.

*Müze ve Harita: Turist info'da kapalı çarşının içinde, kuzey ucunda .Belediye binasının alt sokağında da var.en iyisi taksicilerde de bulabileceğiniz Türkçe harita.Tebriz'de tüm müzeler yerliler için 1500T, turist için 10.000T.Bazı müzeler bazı tatillerde yarı fiyata.Ama İslami devrimin yıldönümünde(1 Nisan) tüm müzeler ücretsiz

1)Muzaffariye=Kapalı (Örtülü) Pazar: 15.yy'dan kalma herşeyin satıldığı bu pazar tuğladan yapılmış.Arastalar,küçük çarşı sxaralar,koridorlar,dükkanlarcamiler ve hamamlardan oluşmuş.Kubbelerden oluşan bu çarşıda en büyük kubbeli olan "mazaffariye"adlı küçük çarşıdır.

Yine Emir ve görcüler çarşısı, emir arastası,keffaşan(ayakkabıcılar), haremhaepazarı, rastabazar,

mesgeran(bakırcılar) pazarı gibi bölümleri vardır.Unesconun dünya mirası listesinde olan bu pazardan geziye buradan başlamak da genel yaşamı tanıyabilmek için iyi bir seçim.

Buradan acıbadem kurabiyesi yemeden çıkmayınız.

*Pazarın Gecil kapısına yakın Şemsi Tebrizi’nin mezarı varmış.Ben kaçırdım.

*Cuma Camisi: Hemen pazarın çıkıiında ve çok güzel.İÇi de güzelmiş ama iki kere gittiğim halde kapalıydı.

Biraz ilerisinde

2) Meşrutiyet Evi: 9-21 arası, nevrus nedeni ile turistlere bilet fiyatı5.000T.

Bu ev de Hacı Mehdi 36 yıl yaşadıktan sonra meclis açılmasını isteyerek Gacar Şahlarına 'a karşı gelenlerin gizli faaaliyetlerini sürdürdükleri merkez haline gelmiş.Zaten şu anda Devlet binalarında birisi.

Müze'de Gacar Şahlarına karşı gelen SettarHan, Bağır Han gibi ileri gelenlerinin resimleri, Meşrutiyet zamanı ki yazışmalar, evraklar vs.var.Güzel.

Özellikle Mehmet Rıza Şah'a karşı gelen şair Pervin Efesami'nin önden saçları görünen hali ozaman için beni şaşıttı.

Müzede benle sırasıyla fotığraf çektirenler oldu.Memnun oldum ama utandımda.

Yürümeye devam

3) Megberetoşoera-Makberet üş Şuara(Şairler Mezarı):Zamanında şiire bu kadar önem veren milletin şairleri için özel anıt mezarlık yaptırmasına şaşmamak gerekir.

En ünlü şairleri türkçe ve Farsca şiir yazan Şaeriyar'ın Türkçe şiirleri eşliğinde içeriyi geziyorsunuz.

İran şairlerini tanımak için gezilmeye değer .

Hemen yanında aynı bahçede

4) Mukaddes Hz.Seyyid Hamza Bin Cafer'in türbesi: Suriye'de gördüklerim türbeler gibi aynalı ve çok güzel.Erkek ve kadıların girişi farklı.Siyah çarşaflı kadınların görüntüsüyle çok etkili.Türbeye yapışarak hüngür hüngür sanırım çileli yaşamlarına ağlayan kadınlar var.İyi bir boşalma yeri.

Ama kadınlar çok insancıllar.Benle sohbet etmek için can attılar.Hepsi ısrarla evlerine yemeğe, kalmaya davet ettiler.Geri kalmışlığına rağmen buraların insanını seviyorum.

Iran'da gordugum ilk molla

Aynalı türbelerine hayran kaldım.

Türbelerde çocuklarda kapanıyor.

Yinebahçenin dışında yakınlarda

5) Gacar Müzesi: 9-21 arası: Zamanında kullanılmış giysiler, paralar, silahlar,porselenler vb güzel bir müze.Yürümeye devam

6) Azerbeycan Müzesi: 9-21 arası açık.Yurt dışında ki müzelerde gördüğüm muhteşem İran eserlerinin daha mütevazıları ama yine de çok güzel.Tek bir müze gezecekseniz bu müze olsun.

Muzenin en unlu eseri

*Yine bu müzeye yakın “Demir çağı müzesi”varmış ve çok ilgiçmiş.Ben kaçırdım.

Biraz ilerisinde

7) Göy(Gök-mavi)=Mescid-i Kabud(Mavi Cami-İslam Turkuaz'ı):Giriş burada da 10.000T.Ama O gün Zamanında içi ve dışı mavi çinilerle kaplanmış bu camii 44.000 kişinin öldüğü 1779-80 depreminde çok hasar almış.Çinilerin %15'i kalmış.Ama kalanlar bile çok nefis.Zamanında ne kadar muhteşemdir anlayabiliyorsunuz.

8) Belediye Binası ve Saat Kulesi: İran'ın ilk belediyresi olarak1936-1940 yılları arasında yapılmıştır.Yapı, ucuş halinde kartalı gösteren kartalı andıran alman stilinde yapılmıştır.

3 katlı müzesi ücretsiz ve güzel.Hele 3.katında ki bu bina için dakunmuş halılar nefis.Yine bir odası da İran-Irak şavaşına ayrılmış.

Bu bina Rıza Şah zamanında ilk belediye binası olarak yaptırılmış.

*Buradan Humeyni Caddesinin kuzeyini gezerek tekrar humeyni caddesine geliniz.

9)Eski Gacar Evi: Belediye sahibinden satın alarak düzenleme 1915 yapımlı bu Gacar evi aslına uygun onarılıyordu.

Diğer müzel evlerde gördüğümüz gibi sinek kaçıran kırmızı,mavi gibi " 0rus=rus camı" denilen

renkli camları çok güzeldi.

Bu evde gördüğüm "kürsü" adı verilen oturak çok ilginçti.Yine ruslardan kalma bu oturağın altına kömür veya sıcak kül konuyormuş.Kişi battaniyeyi de üstüne alarak kışın bu şekilde ısınıyormuş.

eski gajar evi

10) Mimarlık Fakültesi: giriş 500T.Yine belediye, sahiplerinden alarak müze haline getirdiği 3 ev.Aralarında ki duvar yıkılarak birbirlerine geçiş sağlamışlar.Hepside harika.En çok ben bu evleri ve bahçelerini beğendim.

Eski evlerden

Hemen yakınında

11)Şehriyar'ın evi: Ücretsiz.Şairin en son yaşadığı ev.Özel eşyaları, fotoğrafları vb.sergileniyor.

*Tekrar Humeyni caddesine çıkınız.

12)Elişah Arkı: Moğol zamanında Ali Şah zamanından kalma Kalenin bir kısmı.Kalan parça bilke zamanında ne ihtişamlı olduğunu anlatıyor.

*Bu arkın alt tarafında Ermeni kilisesi varmış ama ben göremedim.

*Şimdi de Humeyni caddesinin güneyine doğru

13) Firdevs caddesi: Üzerinde Marko Polo'nun uğradığı "bağıtsan Cafe" yi görünüz.

14) Terbiyet Caddesi: En eski caddesi ve çok hareketli.

Buradan tekrar Kapalı Pazar'a geçebilirsiniz.

15) Bagh-e- Gülistan(Gülistan Bahçe): Humeyni Caddesinin bitiminde yürüme mesafesinde ama gitmeye değmez.Sıradan bir park.

ARAÇLA GEZİLEBİLECEK YERLER

1) Şah Gölü(Elgölü Parkı):Şehre 8 km uzakta.Belediye Sarayının önünden belediye otobüsü ile gidilebiliyor.

2) Rebi Reşidi Vakıfnamesi::Şehrin doğusunda.Dünyanın her yerinden öğrenci gelen eski ünüversi olan büyük bir kompleksmiş.Reşid İddin, bütün bu arazilerinin şehre bağışladığını oğluna ,Un esco tarafında dünya kültür mirası listesine alınan "vakıfname" ile belirtmiş.Ama şimdi burası dağılmış.Vakıfnameninde nerede olduğunu bulamadım.Siz görmeye çalışınız.

3)Kandovan: Şehre 30 km uzakta .Küçük kapadokya.

Tebriz--->Umriye(Tebriz'de 3 tane otobüs terminali var.Hepsinden de ;Taksi doldukca gidiyor,10.000T,Otobüs 4.800T,2 saatte bir var,2 saat sürüyor.)

2-Batı Azerbeycan Bölgesi(Azeri Türklerin yaşadığı bölge)

URMİYE(Batı Azerbeycanın Başkenti)

Umriye’ye yaklaşırken Baraj nedeni ile suyu azalan Umriye Gölünü görüyorsunuz.Tuz çıkarılıyor.

Bu Şehir Tebrizden daha modern geldi bana.özellikle ana caddesi çok hareketliydi.

Ev sahibim tatlı ve tahsilli kızlar şehir dışında olan otobüs terminalinden beni almaya geldiler.

%92’si Azeri Türkleri,Geri kalan Kürtler(Yerlilerin Kürtlerin ismi … v eIrak ve Türkiyeden gelen Süryani Kürtler..

Ermeni,Asuri hiristiyanları,Türk Bahailer yaşıyor.Bu nedenle

Camiiler, Ermeni kiliseleri,Asuri kiliseleri var.Bu renklilik Şehre farklı bir hava vermiş.Ama özellikle İslam Devrimden sonra ülkeyi terk eden çok Ermeni olmuş.

Azeri Türklerle Kürtler pek anlaşamıyor.

Bahçe içinde ki Evler İran’ın taşlarından yapılanlar olduğu gibi üzeri farklı taşlarla döşenmiş,Abartılı süsülemeli villa şeklindeler.

Sanki şehirde daha güzel ev yapma yarışına girmişler.

Ev sahiplerim beni heryere araba ile götürdüklerinden yönümü pek anlayamadım.

1)Eyalet Meydanı:Şehrin Merkezi sayılan İmam caddesinin başlangıcında.Bu Meydanda

A)Belediye Binası: Tebriz Belediye Binası ile hemen hemen aynı zamanlarda Alman mühendisler tarafından yapılmış.İçerde görevliler yine Türk olduğumu öğreninmce çok ilgilendiler.Hepimize birer kalem hadiye ettiler.

B) Askeriye:Önünde Şah zamanında kalan iki topun olduğu bu binayı asla fotoğraflamayın.

C)Ordu Binası

Srasıyla Anacadde üzerinde

Meydan’a yakın

2) Ermeni Meryem Kilisesi: Geç kaldığımızdan içini gezemedik.

3)Se gonbad(3 Kumbet):İran’da İ.S 570 Yıllarından kalma bu üzerleri taştan işlenmiş kümbetlerden farklı şehirlerde 3 tane varmış.

İşlk Girişte Mezar odası var.

Yine bahçesinde orjinali “umriye Müzesinda”olan ve 3000 yıl önce Urarturlardan kalma yazılı dikili taş var.Yine Ölen kişinin rütbesine göre büyüklüğü ve yaşına göre boynuzlarının kıvrımı olan mezar başı

Süsü taş tan koç heykeller görülmeye değer.tekrar ana caddeye çıkınız.

4) Serdar Camii: Eski ve çok güzel.

5)Cuma Mescidi:İçini fotoğraflamaya izin vermediler.

6) Kapalı Çarşı: Tebriz’de kinin benzeri ama Kürtlerin renkli ve işlemeli kumaşlarına bayıldım.

7)Band:Merkeze 10 km uzaklıkta, Irmak kenarında yeşillikler içinde mesire yeri.Daha çok sevgililerin kaçtıkları mekan.Buraya yakın

8)Sergiz Asuru Hiristiyan kilisesi:Sır dağı tepesinde.Bu Ermeni köyünde yaşli Ermeniler klamış.Boşalan evlere Kürtler oturmuş.

9)Park Jangali(Sheikh Tape):Araba ile çıkılan bu tepede şehrin manzarası güzel.Cafe ve dükkanlar var.Buranın ünlü “Ayran Aşı”çorbasını içtik.

*Buradaki “kara kilise”Unesconun listesinde

_{İRAN’DAN IRAK’A GEÇMEK}

Urmiye(İran)→Erbil(Irak)(Otobüssabah 8, 9 ve 10’da var.12 saat sürüyor.40.000 Tümen=20 Tl)

Otobüs ün bir tarafı tek koltuklu ve oldukca lükstü.Her an sıcak çay ikramı vardı.yine bizde ki gibi yiyecek paketi dağıttılar.

Irak gümrüğü çok moderndi.Defalarca kontrolden geçtik.Hele benden şüphelendiklerinden donumun içine kadar aradılar.

Irak’a geçer geçmez farklılıklar başladı. Hele otobüsümüz gürül gürül akan bir ırmağı takip ederek Yemyeşil çayırlar,karlı dağlar erek yolculuk yaptık.çok güzeldi. Bir de otlayan hayvanlar.Cuma resmi tatil olduğundan Her yerde insanlar piknik yapıyordu.

Giysilerde değişmeye başladı.Erkekler bellerinde kuşaklarısarılı olan genelde askeri renklerde bütün olan şalvarlı yöresel giysiler giyiyorlar.Kadınların giysileri çok daha renkli.

Ama en çok dikkatimi çeken lüks arabalar oldu.Tüm yollar birkısmı jip olan arabalarla dolmuştu.Paranın bol olduğu ülkeye girdiğimi anladım.

Bunun yanında çevre çok kirletilmişti.özellikle yol kenarlarına naylon poşetlerle atılmıştı.

*Kürdistan’ı gezdikten sonra halepçe yakınında ki Başmak sınır kapısından tekrar iran’a giriş yaparak gezime devam ettim.

*Erdebil:Orta Azerbeycan’ın Başkenti.Azeriler yaşıyor.Safavi Şeyhlerinin memleketi.

3-Kordastan Bölgesi(İran Kürtlerinin yaşadığı Bölge)

Irak'tan tekrar İran'a geçtikten sonra;

SANANDAJ

Danandaj'a giderken

Yolda mola verdiğimiz de çay keyfi

Şehir merkezi “Azadi Square”.

Sehir Merkezi

Sehir merkezi

1)Asaf Müzesi(Kürt Müzesi):Her gün 7.30-16.30 arası açık.yerlilere 1 Dinar,Turistlere 5.000 Dinar.Kürtlerin yaşamını anlatan bu müze oldukça kapsamlıydı.Hatta

Müzenin Kürt geleneksel yemeklerini yiyebileceğiniz bölüm de var.Hemen orada hazırlanıp servis yapılıyor.

içinde .Çok beğendim bu müzeyi.Hatta S.Eyyubi’nin Kürt olduğunu burada öğrendim.

*Bu müzeye benzer başka müzelerde varmış.

2)Cuma camisi(Sunnilerin):İçini gezemedik ama dıştan çok güzeldi.

3)Abidar Forest Park: Tepeden şehir manzarasını seyretmek ve piknik yapmak için güzel.

Sanandaj→Hamedan(2 saat,ilk otobüs 9’da,Tahran otobüsü size yol üstünde bırakıyor.İndiğiniz yerden taksi veye otobüsle istediğiniz yere gidebilirsiniz.

Ev sahiplerimin evi saray gibiydi

yer sofraları çok zengin.

yerel giysileri denemeden olmaz.

4-hamedan Bölgesi(Türklerin yaşadığ bölge)

HAMEDAN

Kadınlar karaçarşaflı ama heryerdeler

Kaldigim evde Iran halisi

*Bu şehri gezmek için1-2 gün gerkli

*Bu şehire gelir gelmez kadınların çoğunun kara çodur giymeleri oldu

*Burada ki HamedanTürkleri şii.Hemen hemen her yerde hamedan Türküne rastlarsınız ama konuşmalarını Azeri Türkler gibi rahat anlayamıyorsunuz.

GEZİLECEK YERLER

1) İmam Humeyni meydanı: Şehrin merkezi sayılır.Oratda Humeyni’nin islam devrimini anlatan bir anıt var.Çevresinde çok güzel, birbirine benzeyen alçak eski binalar var.Sevdim bu meydanı.Şehir bu meydandan örümcek ağı şeklinde dışa doğru yayılmış.Gezilecek yerler buraya yürüme mesafesinde.

Humeyni meydani

Meydan da bile dini vaiz verenler rastlıyorsunuz.

A) Ester and Mordekhai tom: Yahudi sinagogu olduğundan cumartesi günü kapalıydı.2.500 yıllık bu eski sinagogun içini göremedim ama 400 kiloluk granit kapısı hikaydı.Yeni sinagogu içini gezdim.Kadınlar ve om 5 yahudi aile(15 kişi)yaşıyormuş.

sinagog

Yakınında

B) Türk Kale Müzesi: 10.30-21pm.Ama giittiğimizde görevli yoktu.

C) Kapalı Pazar: Diğ)erleri ile aynı.Ama içinde

D)Cuma Mescid: Mavi cinileri ile bu çok eski camii çok güzel.

Cuma mescidi

Cami islemeleri de harika

E)Alavian Tomb:Giriş turistler için 10.000 Tümen.Dışardan görmeniz yeter.

Alavian Tomb

F)Baba Taher Tom: Giriş 10.000ümenden de bilet kesiyorlar .İçerde ünlü şairin mezarı ve duvarlarda Farsca dilinde yazılmış şiirleri var.

Baba Tahir anit mezari

G)Hegmatane hold hill+müzesi+Gregory Estephanous Church:Giriş yerliler için 2.000 Tümen , turistler için 15.ooo Tümen.darius’un yazlık sarayının ve eski yerleşimin olduğu tarihi tepede bulunanlardan da müze oluşturulmuş.Hemen yakınında Ermeni kilisesi var.

Uradan tekrar Humeyerel ni Meydanına gelipKuzeye doğru yürüdüğünüzden

H)İbn Sina (Bu Ali Sina )(Avicenna)Anıt mezar: Giriş yerliler için 2.000T,Turist için 15.000Tümen.Aslında özbek olan İbn Sina İran’da yaşadığından İranlılar kendilerinr ait Kabul ediyorlar.Bu anıt mezarı da 1954’de İbn Sina’nı yaşadığı dönemden kalan tek “Mil-e Gonbad”kulesinden esinlenerek yaptırmışlar.

Ibni Sina

Turbenin ici

Yürümeye devam

I)Nazari Garden ve Hause:Zamanınız yoksa gitmeye değmez.

İ)Shir sangi(Stony Lion):Ben Nazari House’de iki örneğini gördüğümden ayrıca gitmedim.

ARAÇ İLE GİDİLECEK YERLER

1)Ganjnameh :Şehre 7.5 km uzaklıkta, araç ile 15 dakika.

ganjnameh

A)Darius ve Haşayar ‘e ait kayalara yazılmış kitabeler var.Allaha inançlarını, ülkeleri için neler yaptıkları yazılıyor.Kitabelein hemen yanında da güzel bir şelale var.

B) Alvand (Elvend)Dağı:Kitabelerin bulunduğu bu dağa Yürüyerek 3 saatte tırmanılıyor.Teleferikle de 14.000 Tümen’e çıkılıyor.Hava yağmurlu olduğundan tercih etmedim.

2)Abasabad:Bu tepelik alanda güzel bir yapay gölün çevresinde piknik yapmak için özel yerler yapılmış.Her taraftan hameda manzarasini görebiliyorsunuz.İnsanlar buraya daha çok yürüyüş ve piknik yapmak için geliyorlar.Geceside güzelmiş.Zamanınız yoksa gitmeye değmez.

2)Alisadr Cave(Kaboudrahang county’de):Şehre 65km uzaklıkta.Otobüs ve taksi var.1 saat uzaklıkta.Kirmanşah yoluna girilip sonra ayrılınıyor.Ben daha once bu mağaranın şehir içinde olduğunu sandığımdan zaman yetmediği için gidemedim.

Ama daha sonra içimde kalır diye tekrar Qom’dan bir gün harcayıp bu mağaraya gittim.Giriş yerli ve turist için 8.000T.8am-7pm arası açık.Aşure ve ramazanda kapalıymış.Sorunuz tekrar.

Ben terminalden “Gültepe’ye kadar gidip oradan otostop ile(10dak)Mağaraya gittim.Birlikte gittiğim ailede çok tatlıydı.Mağarayı birlikte gezip birlikte Hamedan!a döndük.

içi Geçmişi 150 milyon yıl öncesine dayanan bu mağaranın deniz bisikletlerinin çektiği birbirine bağlı kayıklarla 1-1.5 saat geziyorsunuz.Benzerlerinden çok daha güzelini görsemde bu mağarayı da çok beğendim.İçinde ki su tertemizdi.Sarkıt dikitlerde fena değildi.Gitmeye kesinlikledeğer.

Ev sahiplerim abalari profosor olan harika aile

5-Khozastan Bölgesi(Daha çok farsilerin ve Arapların yaşadığı bölge)

ŞUŞ

*”Hamurabi yazıtları”Şuş yakınlarında bulunmuş.Fransızlar tamir nedeni ile alıp geri vermemişler.Şu anda Louvre müzesinde.Kopyaları da Tahran Arkeolji müzesinde.

Hamedan→Şuş→Şuşat→Ahvaz(Şuş,Ahvaz’dan 100km once)

(Hamedan→Ahvaz fiyatı, 2.sınıf otobüs 12.500 T,1.sınıf otobüsün fiyatı 15.00 T.Ama gece otobüsü malesef 2.sınıf otobüs.

Günde iki otobüs kalkıyor.Gündüz 14.30’da kalkan otobüs gece 11pm’de Ahvaz’da oluyor.Akşam 18.30’da kalkan otobüs ertesi sabah 5-6am’de Ahvaz’da oluyorsunuz.Yani iki durumda da Şuş’ta uygun zamanda olamıyorsunuz.Ya şuş’ta yatacaksınız.Veya garajda bekleyerek sabahın olmasını bekleyeceksiniz.).Veya nca Ahvaz’a gidip tekrar geri gelecekseniz.en öyle yapmak zorunda kaldım.

*Sanadaj’dan da 18’de Kalkan ve farklı yoldan Ahvaz’a giden otobüs var.

Şuş’un gezilecek yerleri:

1)Kale: Dıştan görünüşü heybetli ama içini tam olarak gezdimiyorlar.

2)Şuş Müzesi: Hemen kalenin altında.Pazartesi kapalı olduğundan göremedim.Siz görmeye çalışınız.Kapsamlı ve güzel müzeymiş.İçindekilerin resimlerini gördüm.Değer.Yakınında

3)Daniel Kabir: Bu peygamberin anıt mezarı diğerlerine benziyor.İçi yine çok ihtişamlı.Kulesi ilginç.

İranda çinilere hayran olmamak mümkün değil.

Her yer aynalardan dolayı ışıl ışıldı.

4) ZİGURAT(Chogua Zembil’de): Şuş’tan 30 km uzakta.Şuş’tan “Omid” garajından veya herhangi bir yerden taksi ile gitmeniz gerekiyor.Dolmuş yok.Gidiş-geliş 10.000 Tümen yeterli.Bazı uyanıklar çok fazla istiyorlar.Ahvaz yolundan 10km sonra “hafttappeh”yolunda sola içeriye giriyorsunuz.hemen yakında

A)Hafttappeh Müzesi:Şuş ve Zigurat’tan çıkarılanlar

sergileniyor,Pazertesi de açık.

B) Zigurat :Giriş yerliler için 2.000 T, turistler için15.000 Tümen.Günümüzden 4.000 yıl öncesine dayanan”Ilam”döneminde “Üran Taş”tarafından yapılan ,dünyan en eski ziguratı.Çok tanrılı bu tapıakta yuvarlak adak taşları ve tepeye çıkılan dik merdivenler çok etkiliyeci.Zamanında kalıntılarını görebileceğiniz tapınağın etrafında şehir varmış.Ayrıca iki tane de saray varmış.Daha sonra “Asur”fethinde “Asur Banibal” tarafından burası yakılmış. Bana gore fırsatınız varsa görülmeye değer.

<<çok sıcak olmasına rağmen burayı ziyaret ettiğim için çok mutlu oldum.

ANIKaleden indiğimde beni bekleyen bir Arap kız ile karşılaştım.Bana”İngilizcesini ilerletmek için benimle yürümek istediğini”söyledi.Sonra benim Zigurat’a gideceğimi ögrenince benimle gelmeye kalkıştı.Ama yeterli parasının olmadığını da söyledi.Bu arada Amcası ve ailesiyle karşlaştık.Amcası”bizimle dolmuşla gel.Zaten Zigurat çok yakın.Ben seni motorsikletimle bırakırım “dedi.Aslında şüphelenmeme rağmen ve genelde arapların yalan konuştuğunu bilmeme rağmen gittik.İndiğimiz yerden Tekrar taksi ile uzunca bir yol gittik.Aslında amacım Arap köyünü ve kültürünü yakından tanımaktı.Köy oldukca kirliydi.Halk daha dindardı.Ama bunlarda misafirververdi.Kızın anneanesine geçerken bile başıma çodur takmam söylendi.So nra Zigurata gitme vakti geldiğinde motorsiklet onarımda olduğu söylenerek tekrar taksi ile gitmemiz gerektiğini söylediler.Yakın dedikleri yol en az 40 dakika sürdü.

Amaçları benden para koparmak.Bende inadına bu ayak oyunları yapanlara hakkını bile vermek istemem.Zigurata gittiğimizde oradaki Azeri türkleri ile dönüş için anlaştım.Araplarada kendi istediğim paray verip gönderdim.

Arap koyleri

ANI:Zigurata geldiğimizde de benzer bir olayile karşılaştım yerlifiyatından bilet almak istediğimi söyledim.Önce turist fiyatının a yarısını istedi ama sonayerli fiyatını Kabul edip güya bilet Verdi.Ama bozuk parası olmadığından paranın üstünü dönüşte vereceğini söyledi.Anladığım gibi paranın üstünü vermediği gibi tekrar Turist fiyatından dememi istedi.Burayı boş bulmuşlar.Kimden ne koparırsalar.Daha sonar şüphelendiğim biletleri okutturduğumda Zigurata ait olmadığını öğrendim.

SHOOSTARi

(Şustar)

Mills and Water Falls of Shoostar:Giriş yereller için 2.000T,turist için 15.000T Azeri Türkleri ile birlikte gezdik.Şehrin içinde eski

Yapıların arasında gürül gürül gelen sudan oluşmuş göl, şelaleler.Benim hoşuma gitti.Zamanında bus u ile çalışan değirmen varmış.

baski altinda kaldiklarindan Iran kizlari cok susluler.

Çok eski değirmen

AHVAZ

Ev sahibimin annesinin evi cok luks ve inanilmaz temizdi.

Ev sahiplerim bana çok zengin bir sofra hazırladılar.

Çok geniş Alana yayımış bu şehrin içinden ortadoğunun en büyük ve geniş olan”Karun”nehri geçiyor.Üzerinde 8 tane köprü var.Almanların yaptığı “Beyaz Köprü”en ünlüsü.Yazın sıcaklığın 55 derece olduğu bu şehirde insanlar ancak gece nehrin kenarına çıkarak serinliyebiliyorlar.Nisan ortasında 35 dereceydi.

Kurum nehrinin gecesi

Bölgenin en eski“Chamran Üniversitesi” ,görülmeye değer.

Universitenin kapisi

Firdevsi

Bunun dışındın da pek gezilecek yeri yok bu şehrin.Beni de ev sahiplerim arabaları ile gezdirdiler.

Her yerde onların deyimiyle “oil kuyuları”nı görebilirsiniz.Daha sonra bu çıkarılan oil “Petrol Zone”lerde işleniyor.

Ahvaz→Mahshahr(100km)

MAHSHAHR(Basra Körfez’ine yakın şehir)

Evin kızının papuçları benim küçük bavulumun üstünde.

Iranlilar bizim gibi cayi cok seviyorlar.

Benim kalacak yerim olduğundan ve şattülarab’I görmek için buraya gittim.Siz farklı bir şehir örneği direkt“Abadan”a gidebilirsiniz.

Bu şehirde devasa “petrolchimel Zone” vardı.10.000 e yakın çalışanı vardı.Birçok bacadan kullanılması zararlı olan gazın yanmasıyla alevler yükseliyordu.Benim ev sahibim burada mühendisti.Ona harika ev vermişlerdi.Elektrik vb.bedevaydı.

1)Basra Körfezi(PersianGulf/Arabian Gulf):Hiç beklediğimgibi bulmadım.Daha once bu kıyıları Kuweyt,Bahreyn,Katar

Ve Birleşik Arap emirliklerinde gürmüştüm.Çok bakımlıydı.Burada ise çok kirliydi.İnsanlar eline geçirdiğini denize atmışlar.Sıcaklarda yiyeceklerini ve çekirdeklerini alıp bu kıyılarda oturarak serinliyorlar.

Mahshahr→Abadan(60km)

ABADAN

“Band-I ir şehir.”tan sonra en büyük 2.rafinenin olduğu Basra Körfezinin yanında güzel bir şehir.Burada oğu kişi Rafinede çalışan, yemeyi içmeyi seven keyifli insanlarmış.Sokaklardan dab u durum anlaşılıyor.Sanki evde kimse oturmuyor gibi herkes sokaktaydı.

Abadan rafinesi

Hemen yakınında

KHORAMSHAHR(Şattülarab’ın yanında)

Irak- İran şavaşı anısına.

1)SAATALARAB(Şattülarab-Arapların-Iraklıların verdiği ad))/ARVAND(İranlıların verdiği ad)

Türkiyeden doğan Dicle ve Fırat Irak topraklarında birleşerek “ş attülarab”adını alarak İran ile İrak’ın sınırını oluşturuyor.Ayrıca “Zagros”dağlarından doğan ve Ahvaz’dan geçen “Karun”nehride bu şehirden “Şattülarab”a katılıyor.

İran e Irak içi her konuda önemli olan bu su için için 8 yıl savaşarak büyük kayıplar verdiler.

2) Victoria Köprüsü:

Yine burada ki bir nehrin tarafın bir tarafında Abadan, diğer Khoramshahr şehri var.

Savaşta Irak bu şehrin tamamını alarak bu köprüyü yıktı.Ama İran savaşarak tekrar bu şehri almış.

3)Savaş Müzesi:İran-Iak savaşını anlatan ilginç müze.

Buradan tekrar Ahvaz’a geliniz.

Ahvaz→Şiraz(gece ve gündüz otobüsleri var.13.000T,500km)

6- Fars Bölgesi(Ençok Frasi, lorı,Ghashghaıe Türklerin yaşadığı bölge)

ŞİRAZ

Bu özel hediyelerden almadan geri dönmeyiniz

Şehrin merkezi içinher yere gitmeyecekseniz en az 1gün gerekli.2. gün de şehir dışında ki yerleri sırasıyla gezerek İsfehan’a geçebilirsiniz.

Şehri ziyaret etmek için Nisan çok uygun.Zaten park,bahçe ve yeşilliği ile ünlü bu şehir bu zamanda mis gibi çiçek kokuyordu.

Şehrinmerkezi Vekil Pazar sayılır.Gezilecek yerler etrafında yürüme mesafesinde.

1-Vekil Bazaar:Çok güzel ,geleneksel kapalı Pazar.Keyifle geziliyor.

A)Vekil Hasmamı:8am-8pm arası,10.000T.zamanında çok görkemli olan bu hamamın içi mumyalarla zenginleştirilmiş.Çok ta güzel olmuş.

Bir hamam da mı bu kadar zarif işlemeler olur.

B) Vekil Mosque: 9am-19pm arası, 15.000 T.Onarımda olmasına rağmen bilet kesiyorlardı.Bu camii de güzel ama bir cami gezecekseniz bence Nasır –Al Molk Camii çok daha güzel.

C) Saray Moshir: Burası da kendine has otantik ,keyifli camii

2-Pers Müzesi: giriş 10.000T.İçinde fazla bir eser yok ama köşegen şeklindeki binanın özellikle içi çok zarif.

3-Kerim Han House:Giriş 15.000T.

Gacarlardan once kerim han’ın kurduğu kütüphane bağdat’ta kine rakipmiş.İçeri girer girmez mis gibi limon ve portakal çiçeği kokusu her yeri sarmıştı.Binanın iç süslemeleri çok zarif.

*Hemen Binanın arkasında meydanda turizm ofisi var.Çok yardımcı oluyorlar.Her sorduğuma cevap verdiler.

Kerim Han’ın kale evinin bitiminden aşağı doğru “Lotf Ali khan Zand” caddesine ininiz.Diğer gezilecek yerlerde bu cadde üzerinde.

Caddeden aşağı doğru devam ettiğinizde

Aynı bahçede

4-Shah Cheragh Shrine(Şah Cerah Türbesi):Ücretsiz.Fotoraf makinasını sokmuyorlar.Kapıdaki görevliler emanet vermek zorunda kalmamak için saklayınız.

Çok büyük bu türbenin içine hayran kaldım.nasıl bir sabır anlamak zor.Aynalar ve renkli camlarla harikalar yaratılmış.Her yerde olduğu gibi türbenin içini Bayan ve erkekler için ikiye ayırmışlardı.Çok büyüleyiciydi.

5-Sayed Mir Mohammad Shrine(Işığın kralının Türbesi):İmam Rıza’nın 17 kardeşinden biri.

Ayı bahçedeki bu iki türbenin kubbeleri mavi çinilerle döşenmiş.Her iki türbede de halılarınüstünde uyuyanlar,sohbet edenler,telefonla konuşanlar,en çok ta serin serin ders çalışan üniversite öğrencileri vardı.

Buradan tekrar ana caddeye gel.Yürümeye devam.sağda

6-Nasır –Ol Molk Camii:9-12 ve 15-19arası, giriş 3.000T.Çok çok güzel.3. gittiğimde açık buldum ama değdi.

Yürüdüğünüzde solda

7-Khan School(Han Medresesi):Gittiğimde onarımdaydı ama harikaydı. Buraya girmeniz yeterli.

1879-1886 Gajar zamanı yapılış.

Genç mollalar

yaşlı mollalar

8-sağ tarfta ki sokağın içindedi.Sadec

A) Zinat Al Molk House+müzesi: giriş 20.000T.Eski ama çok güzel evdi ama bakımsızdı.Müzesinde de ünlü İranlıların mumyaları vardı.

Bu eski harika sarayda güzel sanatlar üniversite öğrencileri çalışıyordu.

Kızlara bakmaya doyamıyorsunuz.

B) Fars Textile (Carpğet) Museum:9-19 arası.pazartesi kapalı.Burası da onarımdaydı.Buradaki İran halılarından çok daha güzelini Avrupa müzelerinde gördüm.

Caddeye geri dönünüz.

9-Narenjestan-e Ghavam Museum: 8-,20arası,15.000T.çok güzel ve bakımlıydı.Çok ince işcilik vardı.Bahçesi ayrıca çok bakımlı ve güzeldi.

Aynı yolu geri gel.

10-Ermeni Kilisesi:Ama içi gezilmemiyormuş.

11-Shapuri House ve Garden:Giriş 1.000T.Bu bina çok bakımlı ve farklıydı.İçi çok lüks restoana çevrilmişti.Bahçesinde ki cafbirşeyler içip dinlenebilirsiniz.Ama zamanınız yoksa çok ta gitmeye değmez.

*Buradan araç ile daha da doğuya doru

12-Afif Garden:19’da kapanıyor.Ben kapısından döndüm.Zamanınız yoksa sadece İrem garden e gitmeniz yeterli.

ARAÇLA GEZİLEBİLECEK YERLER

1-Vekil Pazarın güney- doğusu

1-Saadi Mausoleum:giriş 20.000 T.Anıt mezarın içinde Şairin şiirlerii mavi çiniler üzerine yazılmıştıi.Araçla

2-Hafez Mausolum: Giriş 15.000T.İran edebiyatının önemli şairlerinden Hafız’ın anıt mezarı oldukça etkileyici.

Yürüyerek

3-Haft Tanan Ston Müzesi:Ben gittiğimde kapalıydı.Yürüyerek

4-Jahan Nama Garden:giriş 500T.çiçeklerle donanmış dinlendirici bahce.içinde de küçük bir müzesi var.Şimdiye kadar gezdiğim yerlerde şah Rıza Pehlevinin resmini sadece burada gördüm.

Zamanınız yoksa gitmenize gerek yok.Yürüyerek

5-Derveze-Quran Gate: bu kapının en üstünde Kuran olduğundan herkes Kuranın altından geçmiş oluyor.

Hemen üst tarafında

6-Khajoie Kermani: Giriş 500T.Mezarlar ve mağaralar var.Buradan şehrin manzarası güzel.Araçla

7-Kerim Khani Castle(Zand kale):Gitmedim.Araçla

-Eram Garden:Giriş 2.000T.Çok kalabalık.En ünlü bahçe.İçinde ünüversiteye bağlı güzel bir köşk var.Dinlenmek için ideal bir bahçe.

Üniversiteli gençler pak ta

GHALAT OLD CITY: Şiraz’a 35 km uzakta.Gitmedim.

*Şiraz→Persopolis(53km)→naghshhRajab(3km)→Naghsh Rostam(3km)→Pasargade(76km)→İsfehan(345km)

*Şiraz-İsfehan yolumanzarası güzel değil.Gece gidebilirsiniz.

*Persopolis’e şirazdan taksi tutup gidebilirsiniz.

Veya

Şiraz-Kar Andişh Bus Station →Marvdasht→persopolis(Taksi veya otostop.Çok giden var.)

*Bence en iyisi Sabah Erkenden bu otobüs istasyonundan Marvdasht veya pasargad otobüsüne bininiz.Önce Persopolis yol ayrımında inerek otostop ile Persopolis, Nakşı recep ve nakşı Rüstem’I gezip yine otostopla eya otobüsle Pasargad’a gitmek.Oradan da otobüsle İsfehan’a gidebilirsiniz.

Couch surfing toplantisi

PERSOPOLİS=TAKHTE JAMSHİD

Öğrenciler benle fotoğraf çekinmek istediklerinde bayağı utandım.

*Hesar:İsterseniz “Marvdasht”da once burayı ziyaret edebilirsiniz.Resimlerini gördüm.Suyun içinde çok eski ve bnüyük bir ağaç vardı.

Persopolis M.Ö 522’de DariusI tarafından tahta geçtiği ilk yıllarda 4 başkentten biri olarak kuruldu.Şehir özellijkle Nevruz kutlamalarında kullanılırmış.

Ancak “Khashayar” isimli Pers imparatorunun Atina’da ki Akropolis’I yakmasının öcünü almak isteyen Makedon Kral Büyük İskender tarafından M.Ö 330’da yıkıldığından fazla uzun ömürlü olmamıştır.(Achaemenian Period M.Ö 550-330)

Yunanlı tarihçi Plutarch, Büyük İskenderin Akamanış Hanedanlığına ait ele geçirdiği hazineleri 10 bin katır ve 5 bin deveyle taşıdığını söyler.

Dünyanın en kusursuz simetriği bulunan bu şehre, Persopolis adı Helenistik dönemde “Parsa Şehri”anlamında konulmuş.

Kanalisazyon sisteminden ,anlaşıldığına göreşehir düşünülerek t

Tasarlanmıştır.

Girişte Karşılıklı misafirlerin ve halkın kullandığı geniş ve yayvan at üstünde de çıkabilecek şekilde dizayn edilmiş merdivenler var.Yan duvarlar ise devesa taşlardan örülüş.

Hemen giriş kapısında daha sonraki dönemlerde persopolis’I ziyaret eden ve yaşayan ünlülerin imzalarını ve isimlerini camın arkasından görebiliyorsunuz.

Heykeller yine devasa taşlardan üst üste konularak kabaca şekilllendirildkten sonra üzerleri sıvanak tam şekil verilmiş.

Kral ve ailesinin yaşadığı saryların dışında misafirler için düzenlenen Kabul salonlarıda en ünlüsü.18 metrelik sutunların olduğu 10bin kişilik 61 metrekere olan “Apadana”dır

Xerxes’in tahtının blunduğu 73 metrekarelik salonun adı”Yüz sütunlu oda”dır.

Busaraylarda n günümüze sadece kireçtaşından kalan eserler kalmış ama zamanında ahşap sütunlar,mermerler,altın,gümüş ve renkli camlar kullanılarak dekore edilmişti.

Apadana sarayının hemen üst kısmında Tachar sarayı en az yıkıma uğrayan yapı olarak günümüze kadar gelmiş.

Duvar ve merdivenlerdeki firizler çok güzel.Çoğu günümüze kadar olduğu gibi gelebilmiş.

Festivale katılan Kral ve asiller resmedilmiş.Yine

kabartmalarda Persian ve Lorij askerleri Krala’a hediye verirken resmedilmişler.Çam ağaçlarıda hemen hemen her kabartmada var.

ArtaxerexesII Anıt Mezarı:Tepede ve kabartmaları ile çok etkileyici.

NAKŞI RECEP

Giriş 2.000T.

Burada Rcep adlı kişinin çayhanesi varmış.Kayalarda ki kabartmalardan dolayı “Recebin resimleri”adını almış.Buraya ben girmedim.

NAKŞI RÜSTEM

Giriş 10.000T.

Aslında Rüstem Firdevs’in “Şahnamesi”nde mertliği ile ünlü güçlü bir kahrarmış.

Firdevs,9.yy’da Şahnamesinde eğitsel şiierler ve Zaloğlu Rüstem’in hikayelerini anlatır.

En önemlisi Firdevs,kitabı sayesinde İran dilini Arapcadan kurtarıp Farscayı tekrar hatırlatıp canlandırmıştır.

İnsanlar buradaki kabartmalı Kral kaya mezarlarını görünce bu adı vermişler.Hepsi de çok güzel.Bizim Demre dekilerin çok daha büyükleri.

Burada Kaya mezarları olan krallar

Artaxerexes I

DariusI

XerexesI

Darius II

Ayrıca meydanda”Zerdüş’ün kabesi”adlı devasa taşlardan yapılmış ilginç yapı var.

PASARGADES

Şiraz-Kar Andişh otobüs terminalinden →Pasargad(İlk otobüs 8am’de,3.000T)

Otobüsten Pasargad yol ayrımında iniyorsunuz.Yolun karşı tarafına geçtiğinizde zaten pasargad’a giden birçok araba var.Onlarla(10dakia)Pasargad’a gidebilirsiniz.

Giriş 15.000Tümen.Arabası ile gelenler içeri arabayla girebiliyorlar.

Girişte hemen Büyük Pers imparatorlarından Cyrus’un anıt mezarı var.Devesa taşlardan merdiven gibi kademeli yerleştirilmiş.Nasıl yapıldığına şaşmamak mümkün değil.

Hemen yakınında kervansaray var.Daha sonra arabanızla saray,taş ev, köprü vb. Kalıntılarını görebilirsiniz.

ANI:Bu gezide de şans paçamdan akıyor.Tam Pasargad yol ayrımında inip karşıya geçtiğimde gördüğüm kişiye 1Pasargad yolunu sorduğumda”Bizde oraya gidiyoruz.Gel bizimle” dedi.Ayrıca Türk’de çıkmazlar mı.

Hemen yaygıları serip kahvaltı yaptık.Bana da yerel bilet alıp içeriye arabasıile girip heryeri güzelce ,eğlenerek gezdik.’.şansım bu Türkler

Bander Abbas’ta kalıyorlarmış.Adreslerini verdiler.Gittiğimde misafirleri olacağım.

Pasargad’I gezdikten sonra tekrar beni İsfehan yoluna bıraktılar.Otobüs beklerken yine şansıma beni İsfehan’a giden bir araba aldı.Çok rahat gittim.Beni şehrin içinde bıraktıkları yerden 3 otobüs ve bir taksi kullanarak ve söylenere nihayet Nakşı Cihan’a geldim.

Bu meydanı görür görmez vuruldum.Gördüğüm en güzel meydanlardan biriydi.Cuma tatil günü olduğundan çimler, piknik yapanlarla doluydu.

Ayrıca o gün Hz hatice’nin ölüm yıl dönümü olduğundan renkli anma törenleri vardı.Siyah giymiş yalınayak gençler canlı müzik ile yürüyüş yaptılar.Tabii mollalar baş roldeydi.

Yine bu gün “Dünya uzay Günü”Olduğundan İmam Camii’de konu ile ilgili birçok etkinlik vardı.Ben de teleskop ile Ay’a baktım.

Kısaca meydan cıvıl cıvıl tam sevdiğim ortamdı.Çantamıda bir Türk dondurmacıya bıraktım.Keyifle gezdim.

7-İsfehan Bölgesi

ISFEHAN

İsfehan isfehan

İsmi Cihan…

Şair boşa böyle dememiş.İçinden ırmak geçen ve yemyeşil park ve bahçelerin olduğu bu şehri beğenmemek mümkün değil. Sadece tüm İran şehirlerinde olduğu gibi çok geniş alana yayıldığından ve toplu taşıma fazla olmadığından sıkıntı yaşıyorsunuz.

İran’ın 3. büyük şehrin 2 milyona yakın nufusu var.

*Sahabe Selman-I Farisi’nin doğduğu şehir.

Selçukluların ve Safevilerin de başkenti olmuş.

*”galemgaş”adlı yöreye özgü baskı örtülerden satın alabilirsiniz.

İSFEHAN’IN TARİHİ:

Çaldıran savaşında ki yenilgiden sonra İran’ın doğusunu da Moğol lar işgal ediyor.

1587’de Şah Abbas yeniden ülkeyi Moğollardan temizleyerek,Ülkenin büyük çoğunluğunu elinde tutan Osmanlıları da Tebriz’e kadar sürerek yeniden düzen sağlıyarak İsfehan’I başkent seçiyor.Ve dünyada eşi benzeri olmayan bir başkent yaratmak için çalışmalara başlıyor.Çoğu eserler şah Abbas döneminden. 100yıldan fazla süren bu dönem Afganlıların ülkeyi hakimiyeti altına alması ile sona eriyor.

Şehirde ki eserlerde ki çinilerde mavi rengin tonu hakim ve çok güzel.

Bu şehre “Dünyanın yarısı”adını almasını, Frenk şair Maurithin Reigner adlı şair sağlıyor.Çünkü o zamanlar “Meydan-I İmam(şah Meydanı)”dünyanın en büyük meydanlarındanmış.

16.yy’da çıkan bazı madeni paraların üzerinde “İsfehan dünyanın yarısıdır” yazılıdır.

Gezilecek çoğu yer Zayende ırmağının kuzeyinde ve Nakşı Cihan meydanına yürüme mesafesinde.

Zayende ırmağının suyu çok bol değil ama üzerinde çok güzel köprüler var.Her iki yanında da çok bakımlı güzel parklar var.

En ünlüleri 33 gözlü köprü ile hacı köprüsü.İnsanlar özellikle gece bu köprülerin etrafında serinlemeye geliyorlar.Suyun sığ yerlerinde yürüyorlar.Piknik yapıyorlar.Dinleniyorlar.

1-Nakşı Cihan Meydanı ve çevresi

H.z fatma'nin olum yil donumu nedeni ile

Cok huzunlu bakiyor.

Ozel okulda liderler

Ozel bir okul

1-Naghsheh Jahan =Nakşı Cihan(islam devriminden önceki adı)=Imam Meydanı:

1979’daUnesco’nun dünya kültür mirasına giren bu meydan 500mx160mebatında.

Dört tarafında iki katlı kapalı çarşıile çevrelenmiş.çok zarif hediyelikler satılıyor.Ortadaki yeşil alandahavuzun çevresinde insanlar piknik yapıyor.meydanın çevresini faytonla gezebiliyorsunuz.Dört tarafınada da

A) Emama Mosgue(Imam Cami):Ben gittiğimde burada “Uzay Günü” vardı.Giriş ücreti ödemedim.

1.Abbas için 1611-1629 yılları arasında yapımış.

Caminin yapılmaya başladığında 52 yaşında olan sabırsız ve acımasız Şahcamiinin bir an once bitmesini istemiş.

Mimar Ali Ekber Estahani,bu muhteşem çinilerle bezenmiş yapıyı 18 yılda 1629’ta tamamlamış.Camiinin akustiğide çok üstünmüş.O kadar fazla bölümleri varki nasıl tasarlandığına insane hayret ediyor.Ayrıca gece ışıklandırıldığında da tekar gittim.İçi dışı mavi çinilerle bezeli camii nefis görünüyordu .

Camide iran’da gelenek halini almış “kul yapısı hatasızolmaz”anlayışı ile bilerek simetri hataları yapılmış ama ben fark edemedim.

B) Sheikh Lotfollah Mosgue(Şeyh Lutfullah Camii):9am-18pm,10.000Tümen.

Bana gore İsfehan’ın en muhteşem eseri.Şok oldum güzelliği karşısında.

1602-1619yılları arasında I.Şah Abbas tarafından,Lübnanlı İslam alimi ve kayınpederi adına yaptırdığı bu camiinin bütün iç mekanı inanılmaz inc eve zarif mozaiklerle bezenmiş.Dini sohbet ,ders ve kişisel ibadet amçlı yaptırıldığından minareleri yok.

Özellikle mihrap muhteşem ötesi.Doyamadım bakmaya.Kubbenin iç kısmında ışık Kuş şeklinde süzülüyor.

Kubbesinde ki mozaikler ise güneşin gelişine gore renk değiştiriyor.

C)Alıgapou(Ali’nin kapısı –Harika Kapı) Sarayı:9am-18pm,15.000T.

16.yy da Şah Abbas, rakibi osmanlı saraylarından ,özellikle Topkapı Sarayı ve Babıali kapısından daha gösterişli bir saray yaptırmak istemiş.

Bana gore girmeye asla değmez.6 katlı bu sarayın içi bomboş.Sadecee Giriş kapısında tavan süslemeleri v merdivenlerinde ki renkli mozaikler kalmıs.Diğer tüm tavan süslemeleri silinmiş.Boş duvarlar.Sadece en üst kattaki müzik odası güzeldi.Tamirattaydı ve çok bakımsızdı.Kraliyet ailesinin meydanda ki şenlikleri izlediği terası kapattıkları için meydan manzarasını da iyi göremiyorsunuz.

Çıktığımda tüm görevlilere ve müdürlerine”Turisten fazla para almayı biliyorsunuz ama sarayda birşey yok ve çok kirli.Dolu görevli var ve hepsi oturuyor”dedim.”Tamam haklısınız” dediler ama değişen birşey olacağını sanmam.

C) Gheysarieh kapısı: Meydana giriş kapılarından en güzeli.Duvar resimlerinin bir kısmı silinse de zamanında çok görkemli olduğu anlaşılşıyor.

2-Nakşı Cihan meydanının kuzeyi

1-Bazar Esfehan=Bozorg (Büyük)Pazar: Meydanın dört tarafı pazarlarla çevrelenmiş.İnsanlar yazın sıcağında bu kapalı pazarlardan rahatca alışveriş yapabiliyorlar.Meydanın dört tarafındaki kapılardan bu pazara girebilirsiniz ama en iyisi Gheysarieh kapısından giriniz.bu pazarda fiyatlar dad aha uygun.Her istediğinizi bulabiliyorsunuz.

Bu kapalı pazarı takip ederek Cuma Camisine kadar gidebiliyorsunuz.Arada çok eski ve özel pazarları kaçırmayınız.

Gheysarieh kapi

Eski bir carsi

Pazarın içinde

A)Jadeh (Grand) Mother School

B)Sadr Medresesi

C)Harun Vilayet’in Türbesi

*Bu medreselere bayan giremiyor.Ben rica ile kapılarından fazla girmemek koşulu ile bakabildim.ama sadece kız öğrencilerin gittiği medfreselere girebiliyorsunuz.Artık Qom’da mollalarıgörmeye gideceğim.

Bu medresede tanıştığım Mehdi isimli çok modern görünüşlü ve yakışıklı genç ile uzunuzun fikirlerimiz hiç uymasada sohbet ettik.Her sorduğuma “İslami kural”yanıtını Verdi.Adresimi verdim.Umarım gelir.

2- Jame Mosque(Cuma Camisi) +Allame Majlesi:9am-12 ve 14.30-18 arası açık,10.000T.

Budevasa camii dört ayrı mezhebin birlikte ibadat edebilmesi için dört ayrı kısımdan oluşuyor.Ama Şiilere gore bu kısımlar dört mevsimi temsil ediyor.

11yy-18yy arası inşa edilen bu camide Selçukluların, Moğolların ve Safevilerin mimarı yapısı var.

Bu camii de onarımdaydı.Ama özellikle sütunları ile etkileyici bir camii

3-Zeynabyeh:Bu ziyaretin olduğu bölgede hırsızların olduğunu ve tehlikeli olduğun u söylediklerinden gitmedim.

Tekrar pazarın içinden veya farklı yoldan meydana geliniz.

3-Nakşı Cihanın kuzey kısmı

Hemen Alikapunun arkasında

1-Tarih Müzesi:Benzerlerini çok gördüğümden girmedim.Hayvan fosilleri varmış.Hemen yanında

2- Chehelsotoon(40 Sütun ) Sarayı:Giriş 15.000T.İçnde müzesi de var.

Aynalar ve sefalı yaşam freskleri ile bu sarayı çok beğendim.İran ,nereden nereye gelmiş .Bu durumu çok iyi anlatan resimlerle dolu.Bu küçük boy resimde raks eden kadınlar(hatta bazıları çıplak), içki içen beyler,kısaca zevek ve sefalı yaşamdan örnekler.

Aslında 20 sütunlu bu sarayın sütunların önündeki havuza yansıması ile bu adı almış.

2.Abbas tarafından 1647’de yaptırılan bu saray yangından sonra 1706’da yeniden yaptırılmış.Çok zarif süslemeleri var.Bahçesi de çok bakımlı.

Büyük salonda duvarlara özellikle Şah İsmailin kahramanlıklarını anlatan dev resimler yapmışlar.Ama daha sonra Kaçarlar tarafından “Çaldıran Yenilgisi”ni anlatan resim eklenmiş.

Böylece Kaçarlar”Safevi Hanedanlığı”nın olumsuz yönlerini halka anlatmak istemeleriymiş.

3-İmam Hüseyin Meydanı

4-Hakim cami:İsfehan’ın en eski camisi.Cuma camisi gibi dört kısımdan oluşuyor ama o kadar büyük değil.Gitmeseniz de olur.

Karşısında

5-Kelbasri Tomb:Kapalı olduğundan pencereden baktım.çok güzelmiş.Geri geliniz

5-Şehit Dr. Recai Park: İsfehan’ın tüm parkları gibi bakımlı ve dinlendirici.İçinde

A) Hashtbahesht(8 Cennet) Sarayı:Giriş 10.000T.Aslında zamanında çok güzel bir saraymış.ama çok bakımsız kalmış.Dışardan da az çok içini görebiliyorsunuz.çok içine girmeye değmez.zaten 2. Kata çıkarmıyorlar.

Parktan Caddeye çıktığınızda

6-Bazar Honor (Altın Pazarı):Güvenlik nedeni ile belli saatlerde açılıyor.çok güzel altından takı ve süs eşyaları satılıyor.

Ilerisinde

7-Sadık Medresesi

8-Chaharbagh School

*Bunlarıda bayanlar içini ziyaret edemiyor.Diş süslemeleri bile çok güzel.

9-Chaharbagh Street: Şah Abbas zamanından kalan bu eski caddede uygun giysi alış verişi yapabilirsiniz.Cadde 33 gözlü köprüden sonra da devamm ediyor ama bu kısım modern ve pahallı.

En unlu cadde de bile dilenci var.

10-Si-o-Se Köprüsü:1602’de yapılan ,33 gözlü ve 14mt genişliinde ve 300 metre uzunluğundaki bu körrünün her iki yanında çok güzel parklar var.Mimarından dolayı “Allahverdi han Köprüsü ile de “bilinir.

Ben bir adamın bisikletini alarak gezdim.İran’da zaten bisiklete binemessem içimde kalırdı.

Yine erkekler pantolonlarını sıyıarak.bayanlar sıyıramadan su içinde yürüyorlar.Ben sıyırınca şaşkınlıkla baktılar.

Zamanında köprünün her iki tarafında nargile içiliyormuş.Şimdi bu korunaklı yerlerde insanlar oturup birşeyler yiyorlar.

Gece işıklandırıldığında çok daha güzel görünüyor.

ARAÇLA GİDEBİLECEĞİNİZ GEZİLECEK YERLER

1-Si-o-Se Köprüsünün Doğusunda

1-Khajoo (Hacı) Köprüsü: Bana gore egüzel köprü bu.Gelen suyu aralıklı bentlerle ayırmışlar.hele akşamları çevrede oturacak yer bulmak zor.Gece görüntüsü de muhteşem.

2-Flower Garden:Giriş 1.200T.Ben Nisanda oradaydım.Tam çiçek açma zamanıydı.Her taraf çiçekti.Mis gibi kokuyordu.Çok lkeyif aldım bu bahçeden.

4-Shahrestan(Şahester) Köprüsü:Bu körrünün suya yansıması ile görüntüsü çok güzeldi.Ama gitmesenizde olur.Hepsi birbirine beziyor.

Buradan tekrar 33 gözlü köprüye geri dönünüz.

2-Si-o-Se Köprüsünün Batısında

1-Vank Church(Ermeni Kilisesi):Cuma 8.30- 12.30,diğer günler 8.30-18.30arası, Giriş 1.500T.

Çok geniş bir Alana yayılmış 400 yıllık bu kilisesinin içinde Türklerin 1915’de ki techir olayına geniş yer verilmiş.Video ile bu olay anlatılıyor.Yanımda ki azeri Türkün çevirisi ile, Türklerin ,1 milyon Ermeniyi öldürdüğü anlatılıyordu.

Yine Talat Paşa’nın telgrafında”Ermeni yetimerini koruyunuz” ve diğer bir telgrafta ise”yaşlı, genç,erkek,kadın tüm ermenileri öldürünüz”yazılıyormuş.

Ülkemin böyle olumsuzluklarla gelenlere tanıtılmasına çok canım sıkıldı .

Bahçede de öldürülen 1 milyon Ermeni için yapılan uluslar arası itirazı açıklayan pankart vardı.

Herkes kendini haklı Kabul ediyor.

2-Marnan Köprüsü:Durmaya değmez.

3-Najvan Park:Üzüm bağları ve seraların olduğu alan.

4-Bird Garden:Girmedim.heryerde olan hayvanat bahçelerindenmiş.

5-Atashgah Mountain:Giriş 10.000T.Çıplak dağa 15 dakika da tırmanıyorsunuz.tepede Zerdüşlerin tapınakları var ama çoğu yıkıkdurumda.Zerdüşler yılda 1 kere buraya gelerek ibadetlerini erçekleştiriyorlarmış.

6-Monarjonban(Sallanan Minare):Yerli için 3.000T,Turist için 5.000T.

14.yy’da yaşamış Ebu Abdullah adlı derviş için yapılan bu camii zamanında bir mezarın üzerine yapılmış.İki minare temelden birbirine bağlıymış.

17.yy’dan beri bunun sırrını tam olarak çözememişler.Eskiden her saat başı gelenler için minarelerden birisini ,birisi merdivenlerden çıkarak salladığında mühendislik hatası nedeni ile diğer minaret de sallanıyormuş.

Ama artık taşlar düştüğnden yapmıyorlarmış.Sadece videoda izliyebiliyorsunuz.

ANI:Zaten başımda bir türlü tutamadığım eşarbımı biraz da bilerek turistlere yapılab bu eziyeti protesta etmek amaçlı düştüğünde kapatmadan öylesine gezdim.Ama sık sık beni uyaran gelip başımı kapatanlar oldu.Yine eşarbım düşükken İranlı bir kız ile sohbet ede ede caddeden giderken “Turist Polis “ beni gördü ve hemen içeri aldı.Yanımda ki kıza ağlatıncaya kadar sorular sordu.Ben neden olduğumdan” o beni uyardı” desemde dinlemdiği gibi kaba bir şekilde dışarı gönderdi.Bu arada pasaportumu alarak işledi.

Dünyanın hemen hemen heryerinde polis aynı.O silah ve giysiler bazılarını bildiğimiz şekle sokuyor.Hele Türkiyeli olduğumu öğrenince beni o aşağılayan bakışlarlarını ve tavırlarını unutamayacağım.İran’da tek gördüğüm kötü davranış polisten geldi.

İsfehan-Terminal Kave→Kaşan(5.000T)

Eğer otobüsle eski yoldan gidiyorsa Kaşan’a 45 dakika kala Abyaneh yol ayrımında inip oradan taksi veya otostop ile37km ileride ki köye çıkabilirsiniz.

Eğer otobüs otobandan gidiyorsa “Natan” yol ayrımında ineceksiniz.Burada bekleyen taksilerle 60km ilerde ki Abyaneh köyüne(13.000T) veya otostop ile gidebilirsiniz.Veya yine Abyaneh yol ayrımına gelip oradan otostop yapabilirsiniz.

Shahin Shahrsehrinde ki ev sahibimin guzel kizi

ABYANEH

Köye tesadüfen Üniversite öğrencilerinin gezi otobüsü ile çıktım.Köyü biraz birlikte gezdik.hatta öğretmenleri benim potremi çzmek istedi.

Köy kırmızı evleri ile ünlü.Bahçe duvarlarına kadar kırmzı toprak kullanılmış.Farklı bir havası var ama turizme çoktan alışmışlar.Geleneksel giysili kadınlar evlerini gösterdiklerinde hemen para istiyorlar veya birşey satmak istiyorlar.Fotoğraf çektirmiyorlar.

Ben sohbet ettiğim iki bayanın fotoğrafını çektim.Birşey istemeyinca hediyeler verdim.

Köyde bayanların giysilerini görünce “buası zerdüş köyümü?” diye sordum.

Burası dağ köyü olduğundan İran’ın dini olan zerdüşlükten müslümanlığa geçişleri kolay olmamış.Hala Zerdüşlerin renkli giysilerini giymeye devam ediyorlar.Hala köyün ortasında kalmış ateşgade var.

Hatta bir köylü kadın “keşke zerdüş kalsaydık” dedi.

Köy,çıplak dağlarla çevrili ama aşağıda yemyeşil meyva bahçeleri vardı.

Yine gelenlerle çok rahat otostop ile Keşan’a gelebilirsiniz.Çünkü Keşan’a otobüs yok.Sadece taksi var.

KAŞAN

Aram cami

İnanışaq gore İncil’de geçen Hz.İsa’nın doğumunu müjdeleyen üç kral Kaşanlıymış.

Burası da Hamedan gibi tarihi bir şehir.Zenginlerin yaşadıkları bakımlı konakları ile ünlü.Bazıları da onarımda hala.Hepside aynı bölgede birbirlerina çok yakınlar.Sırasıyla

1) Boroujerdi Hause:Giriş 10.000T.

Tabatabaaei konağını sahibinin kızına aşık olan bir başka zengin halı tüccarının yaptırdığı konak.Kızın babası”Kızım konaklara alışkın.En güzel evi yaptırana ancak kızımı verebilirim” demiş.Bu konakta çok güzel.Alçı kabartmalarında çok ince işlemecilik vardı

2) Tabatabaaei Hause:Giriş 15.000T.

Tebrizli bir Türk kızına aşık olan zengin halı tüccarına ait bir konak.Konak 10 yıl tamamlanaka kadar eşini konağa getirmemiş.

Gerçektek şimdiye kadar gezdiğim benzerlerinin en güzel ve zarifi.Alçı bezemelerle ayna süslemeleri çok orantılı kullanılmış.

3) Abbasian Historical Hause:Hepsi birbirine benzediğinden karıştırmayım diye buna girmedim.

4) Sultan Amir Ahmad Bath :Giriş 7.500T,yerliler için 1.000T.

Güzel bir hamamdı.Eskiye uygun döşememişler.Görmeye değer.

5) Amerina Historical Hause:10.000T.Hemen caddeye çıktığınızda

Bu konak onarımda olasına rağmen bilet kesiyorlardı.Önce buna bozuldum ama onarılmış odalarını görünce”iyiki girmişim” dedim.Sanırım onarım tamamlandığında bu konak ta çok güzel olacak.

Buradan yürüyerek

6) Kaşan Pazarı:Bu eski Pazar da güzel.içinde ki halı pazarını kaçırmayınız.

“Fin Rood”caddesi üzerindeki herhengi bir duraktan otobüse bininiz.(15dak.)

Yol Üstünde

7) Sialk Hills:9-18arası,10.00nT.Tarihi bu çıplak tepelerin ben içine girmedim.Kapısından döndüm.

Tekrar otobüse binerek

8) Bağ-e Fin-I Kaşhan:Bu bahçe,içinde ki hamamda, halkın çok sevdiği “AmirKabir “ adlı vezirin Kaçar şahı “Nasser-ed din şah”ın emriyle öldürülmesiyle ünlü.

Bahçenin içinde heryerden su akıyor.Suyun kaynağı çok temizdi.Dinlenmek için de güzel bir bahçe.

İçinde ki müzede de(Giriş5.000T)fazla birşey yok.Değmez.Ama bahçenin içinde ki “Hamam – Qajar” kaçırmayınız.Vezirin

Öldürülüşü mumyalarla canlandırılmaya çalışılmış.

ARAÇ İLE ÇEVRE GEZİLERİ

Şehir içinde ki “Madkal”meydanından Kalkan belediye otobüsü ile 25 dakika

1) noosh Abdal(Under Ground):Giriş 10.000T.1.500 yıl once insanların yaşadığı söylenen yeraltı tünelleri.kesinlikle gitmeye değmez.

Tekrar “Madkal” meydanına gelip otobüse binerek 45 dakika(Gidiş ve dönüş her saat başı)

2) Niasar:Bu gül bahçeleri veGülsuyu fabrikaları ile ünlü köyde otobüsten indikten sonra tepeye doğru tırmandığınızda gezilecek yerler:

her yerde kurutulmus gul yapraklari

Kizlar heryerde cok susluler

Damitilma isi

A)WaterFall:Güzel bir şelaleydi.Çevresinde insanlar piknik yapıyordu.

B) Water Mill:Ben gittiğimde bu değirmen kapalıydı.

C)Safavien Baht:Benzerlerini çok gördüğümden girmedim.

D)Tatar Garden: Tepede bir özelliği olmayan bahçe.Yine insanlar piknik yapıyordu.

E)Raeses Cave:Giriş 10.000T.Bu mağara da ben gittiğimde kapalıydı.

F) Scndarieh Spring:Küçük göl.İçinde kuğularla gezinti yapabiliyorsunuz.

G)Chartagh:En tepede tarihi yapı

*Köyün bu tepesinden de taksi ile veya otostop ile “Kaşan”a gidebilirsiniz.dönecekseniz tekrar köyün aşağısına inmelisiniz.

Belediye otobüsü ile

*Yine “Qom” otobüsleri Niasar’dan geçiyor ama dolu olduğundan almıyorlarmış.Ama buradan otostop ile “Qom “a geçebilirsiniz.

Ama ben Qom’a giderken başka bir yoldan gittik.

*Bu köyde “Gülsuyu” yapımının yanında birçok şifalı otlar kurutularak satılyor.Çok çeşitli ot çayları var.Bu çayların içine gülsuyu damlatarak içiyorlar.Yine pestil ve ekşili reçeller satılıyor.

3) Qamsar:Bu köyde “Niasar” gibi gü bahçeleri ve gülsuyu fabrikaları ile ünlü

Şehir içinden pazara yakın “Kamal-Al-Malk”meydanından otobüsle 45 dakikada gidebilirsiniz.Niasrar’da şelale olduğu için tercih ettim.

*Niasar ve Qamsar’da Nisanın son haftasında “Gülsuyu” festivali oluyor.Ben biraz erken gittiğimden göremedim.

ANI:Niasar’ dönüşü otobüs beklerken bir İranlı aile ile Kaşan’a döndüm.Birlikte Ailesinin yaşadığı mahallede bizde “Mevlüt”denilen kadınlar toplantısına gittik.Evin içi siyah çodorlu kadınlarla doluydu.Koltukta oturan kadın “Kerbela”, “İmam Hüseyin” diyerek vaiz veriyordu.Tuvalete gidip geldim ki kadınlar Çodorlarını yüzlerine çekmiş hüngür hüngür ağlıyorlar.Daha sonra da sağ elleri ile göğüslerine vura vura ilahilere katıldılar.Benim için ilginç deneyimdi.

Çay ve tatlı geldiğinde o ağlayan,dövünen kadınlar sohbet etmeye,eğleneye başladılar.

Geleneklerinde “ağlamak”a çok yer verilen İranlılar sanırım artık çaresizliklerine ağlıyorlar.Bu kadar tasağın olduğu ülkede insanların psikolojilerinin normal olması beklenemez.

4) Maranjab Çölü:

Kaşan’dan taksi ile gidiş 15-30 Dolar arası.(Taksininücreti-Kaç kişiyseniz bu parayı paylaşabilirsiniz)(50km-1.5 saat).Aslında bir tanıdığın arabası ile ücret ödeyerek gidebilirsiniz.Veya

Şehir içinden Niasar yolu üzerinde ki “Export” meydanından kalkan ve Karager caddesinden giden taksi dolmuşlarla(500T) veya otobüsle(200T) “Aran” köyüne gidiniz.(15 dak.)

Ben buradan 15.000Tümene taksi kiralayıp gidip geldim.

Ama siz “Aran” dan biraz daha ileriye gidip Mananjab yol ayrımından çok rahat otostop yapabilirsiniz.Özellikle pikniğe giden öğrenci otobüsleri,özel otolar ve Tuz kamyonları geçiyor.

NOT:”Kaşan”da “Turist Guide Service” yapan Housein Moznabi ,E-mail:

Kashan_guideOyahoo.com

09132642236, 09375003058’den yardım alabilirsiniz.

Ama buraya kesinlikle gitmeye değmez.Çöl de sayılmaz.Normal her arabanın gidebileceği yolu var.Kurumuş topraklar demek daha uygun.Sadece bazı kısımları kumla kaplı.

“Khatabshekan”adlı kum dağına arabalar ve motorbisikletlerle tırmanıp aşağı hızla iniyorlarmış.

Çölün girişinde yollar çekirgelerle doluydu. Yolun bir tarafında da tuz gölü var.Yolun bitiminde de önünde etrafı ağaçlarla çevrili birhavuzu olan kervansaray var.Öğrenciler piknik yapmaya gelmişlerdi.

Kaşan-Terminal→Qom(3.000T,

8-Qom Bölgesi

QOM

Aram cami

Turbelerde cocuklarda kapali

Taziye gosterileri

eski tomb

Eski tomb

Şiilerin en kutsal şehri.300 medrese veders35.000 bu medreselerde islami ders gören öğrenci var.Ş ehre varır varmaz başımda bir türlü tutamadığım eşarbım yüzümden motorlu ahlak polisi tarafından hemen uyarıldım.

Humeyni, Hamaney, Rafsancani, Hatemi vb. Tüm ayetullahlar fevziye medreselerinde eğitim almışlar.Öğrenciler molla olmak için liseden sonra medreseye gidiyorlar.Dünyanın her yanından Afganistan,Pakistan,Kanada,Türkiye,Irak Vb öğrenciler var.

Dolasıyı ile İslami devrim ,öğrencilerin sokağa çıkması ile ilk burada başladı.Humeyni devrimden sonra zamanının çoğunu burada ki evinde geçirdi.

Diğer şehirlerden çok daha yoğun kara çodorlu kadınlar ve pelerinlerini savura savura yürüyen mollalarla dolu.Ama şehirin kendisi diğer İran şehirleri gibi çok genişalana yayılmış ve modern binalarda çok.

Şehrin merkezi Holy Shrine.Ama diğer yerlere araçla gitmeniz gerekiyor.

1) Holy Shrine(Fatime Masomeh ‘in Anıt Mezarı):

12. İmamdan 7.İmam”Musa kazım”ın kızı ve8.İmam “İmam Rıza”nın kızkardeşinin mezarının olduğu bu çok geniş Alana yayılmış muhteşem kompleksin içine girdiimde şok oldum diyebilirim.Her yer ağzına kadar kara çadorlu kadınlarla dolmuştu.Zor yol bulup ilerliyebildik.

Altın varaklarla süsülü sandukası inanılmaz güzellikteydi.Gördüklerimin benzerlerinden en güzeliydi.İnsanlar kendinden geçmiş ir şekilde bu sandukaya el sürmek için birbirlerini itekliyorlar.Sanki en yakınını o anda kaybetmiş gibi hüngür hüngür ağlayanlar var.Yien bazı köşelerde topluca ilahiler eşliğinde insanlar ağlıyordu.Sanırım bir boşalma çeşidi.

Hele Lübnan’dan ,Afganistandan gelen grublar gördüm.Seromoni eşliğinde dövünerek ağlıyorlardı.İnanmak böyle birşey sanırım.

Ama yapının içi o kadar güzel yapılmıştı ki bakmaya doyamadım.Yapanlarda ne sabır varmış.

Ayna ağılklı süslemeler ve alçı bezemeler, çinilerde kullanılmıştı.Hele çinili kubbenin iç kısmına hayran kaldım.

Bazı yeni eklemeler yapılmış.Asansör de eklenmiş üst kat için.

Kütüphaneleri de var.Medreselerinde mollalarla ancak erkekler girebildiğinden sohbet edebiliyorlar.Oysa benim planımda bud a vardı.

Hemen yakınında

2) Eski Pazar:Benzerlerinin aynısı.Yine halı satılan bölüm çok güzeldi.

Buradan araçla

3) Humeyni’nin Evi: Diğergeleneksel evler gibi ortada havuz ve çevresinde havuzu gören odalar.Oldukca sade bir evdi.Koskoca ülkenin kaderi bu ev de mi değiştirildi diye düşündüm.Kendisi bu evde 20 yıl yaşamış.Yine bazı mollalar evde ktap okuyorlardı.Özellikle güya turist kadınlara hiç bakmadan konuşuyorlar ama birden fazla kadın almayı biliyorlar.

Araçla

4) Zand Historical House:Bu eski geleneksel ev oldukça güzeldi. Yazd’de göreceğim rüzgar kuleleri vardı.Yine geleneksel İran evleri gibi tüm odalar bahçede ki havuza bakıyordu.

İçinde ki müze de de bölge yaşantısı anlatılmaya çalışılmış.

Yakınında

5) Golzar-e-Shohada(Şehitler Mezarlığı):Bu mezarlık bana çok ilginçgeldi.Çoğunlukta şehitlerin mezarları vardı.Üslerinden insanlar yürüyor.Mezarların üstlerinde camekanlarda da şehitlerin resimleri vardı.Çok genç yaşta İran-Irak şavaşında şehit olmuşlardı.

Diğer normal mezarlarda da genelde 2-3 kişi aynı mezara gömülmüş.Mezarın üstünde de resimleri var.Kadınların mezarlarında resimleri yok.

Bazılarının mezarına aileleri ziyarete gelmişti.Hep birlikte mezarın etrafında oturmuş ,birşeyler yiyorlardı.etrafındakilerede pasta veya şeker ikram ediyorlardı.Yine mezarların üstünden yürümek zorundasınız.

6) Jamkaran:Şehre belediye otobüsü ile 10km.Ben evsahibimle motorsikletle gittim.Afganlıların yaşadığı bu bu semtte yine çok geniş Alana kurulmuş bu camiye yeni eklemeler yapılıyordu.Minarelerindeki işçiliği çok beğendim.

Bu caminin önemi şiilerin inanışına gore kıyametten once bir Salı günü geleceğine inanılan kuyu’nun camiinin bahçesinde olması.Kuyunun etrafında aynı PTT’de ki gibi masalar konmuş.İnsanlar,burada kağıtlara dileklerini

Yazıp kuyuya atıyorlar.Aynı camiide ki gibi kuyunun üzerini sıvazlayıp katılarak ağlıyorlar.

Salı ve Perşembe çok kalabalık oluyormuş.Zaman zaman 2 milyona yakın kişi ziyarete geliyormuş.

ANI:Buırada camiinin içinde fotoğraf çekerken görevli uyardı beni.Ben de çekmedim.Görevşinas bayan beni müdürüne ispiyonlamiş hemen.Çıktığımızda beni müdür odasına aldılar.Sorguladılar.Müslüman olduğumu öğrenince rahatladılar.

Her İranlının sorduğu gibi bunlarda once dinimi sordular.”biz komşuyuz.Türkler ,İran hakkında çok şey bilirler ama siz aynı olan dinimizi bile bilmiyorsunuz”deyince”Biz hiç Türkiye ye gelmedik ki”dediler.

Aslında amaçları turistleri korkutmak.Güvenliğe ne kadar önem verdiklerini,rejimlerinin sıkılığını anlatmak istiyorlar.